SpaceX, dev Starship roketini sadece fırlatmakla kalmayıp, aynı zamanda geri dönen süper ağır itici roketini fırlatma alanına geri getirerek büyük bir başarıya imza attı. Roket, fırlatma kulesine bağlı iki büyük “şiş kebap çubuğu” ile yakalandı.
Bu test uçuşu, Starship geliştirme programının beşinci aşaması olarak 13 Ekim Pazar sabahı Texas’ın güneydoğusundaki Starbase tesisinde gerçekleştirildi. Yaklaşık 120 metre yüksekliğindeki Starship, SpaceX’in çok gezegenli yaşamı mümkün kılma hedefinin merkezinde yer alırken, aynı zamanda NASA’nın insanları Ay yüzeyine geri getirmeyi amaçlayan Artemis kampanyası için de önemli bir rol oynuyor.
SpaceX, üst aşama (Starship) ve Super Heavy itici roketini içeren Starship aracının hızlı bir şekilde yeniden kullanılmasını öngörüyor. Ancak bu, her iki aşamanın da geri kazanılma yeteneğinin kanıtlanmasını ve gelecekteki uçuşlar için hızla yenilenmesini gerektiriyor. Bu nedenle, beşinci uçuş testinin temel hedefleri, fırlatma alanında Super Heavy itici roketinin ilk kez “yakalanması” ve Starship’in Hint Okyanusu’na hedefli bir geri giriş ve suya iniş yapması oldu.
İkinci hedef, önceki test görevinde, bu yıl Haziran ayında başarıyla gerçekleştirildi. SpaceX, Starship’in üst aşamasının kontrollü bir şekilde geri dönüş ve suya inişini sağladı. Ancak, itici roketin yakalanması, şirketin bir blog gönderisinde belirttiği gibi, roket tarihindeki “eşsiz yenilik” olarak tanımlandı.
Bu aşamaya en yakın karşılaştırma, otonom platformlar ve kara iniş bölgelerinde artık rutin hale gelen Falcon 9 itici roket inişleridir. Bugünkü fırlatmada, itici roket yavaşlayarak havada durdu ve fırlatma kulesine bağlı iki “şiş kebap çubuğu” kolunun alanına nazikçe yerleşti. Bu kollar, roketin motorları durduktan sonra etrafında kapandı ve onu havada tuttu.
Bu “yakalama” işlemini, SpaceX’in test videosunun 40. dakikasında görebilirsiniz. İtici roketin ayrılmasının ardından Starship, yörüngeye yükselmeye devam etti ve ardından Hint Okyanusu’na düşerek patladı. SpaceX, bu uzay aracının geri kazanılmasını planlamamıştı.
SpaceX, web sitesinde yaptığı güncellemelerde, yakalama girişiminin gerçekleşmesi için “binlerce” sağlıklı sistem kriterinin karşılanması gerektiğini belirtti. Bu test, beklenenden biraz daha erken gerçekleştirildi; Federal Havacılık İdaresi (FAA) daha önce bu test için değiştirilmiş bir fırlatma lisansı vermeyi Kasım ayı sonlarına kadar beklemediğini açıklamıştı. Bu durum SpaceX’i hayal kırıklığına uğrattı ve şirket, düzenleyicinin verimsizliğini sıkça dile getirdi. Ancak FAA, Cumartesi günü fırlatmayı onayladığını duyurdu.
FAA, SpaceX’in suborbital test uçuşu için tüm güvenlik, çevresel ve diğer lisanslama gerekliliklerini karşıladığını bildirdi. Ayrıca, lisans onayı, “SpaceX’in Flight 6 için talep ettiği değişikliklerin daha önce analiz edilen kapsam içinde olması” nedeniyle bir sonraki test uçuşu için de onay aldı.
Bu fırlatma lisansını beklerken, SpaceX mühendisleri oldukça yoğun bir çalışma sürdürdü. Son aylarda, fırlatma kulesinde birçok test gerçekleştirdiler, roketin tamamen yeni bir termal koruma sistemini ve bir yedek ablative katmanını tamamen değiştirdiler ve uzay aracının geri dönüş yazılımını güncellediler. Bu hafta mühendisler, yakıt yükleme testlerini ve itici roketin 33 Raptor motorlarının güçlü ateşine karşı fırlatma alanını korumak için su deluge sisteminin testlerini tamamladılar.
Şirket, Starship üst aşamasını da iniş alanına geri getirmeyi planlıyor, ancak bunun için gelecekteki test fırlatmalarını beklemek gerekecek. SpaceX, “Her uçuş, bir önceki uçuşun dersleri üzerine inşa edilerek, Starship’in tamamen ve hızlı bir şekilde yeniden kullanılabilir tasarımına temel olan teknikleri kanıtlamaya bir adım daha yaklaşıyoruz” dedi. Yapılan açıklamada ayrıca “Donanımımızı uçuş ortamında zorlamaya devam ederek ve bunu mümkün olduğunca güvenli ve sık bir şekilde yaparak, Starship’i hızlıca devreye alıp insanlığın uzaya erişim yeteneğini devrim niteliğinde değiştireceğiz.” ifadeleri kullanıldı.
