Karaciğer sağlığının korunması için yaşam boyu dikkat edilmesi gereken bazı hususlar söz konusudur. Alkol ve sigara kullanımı ile gereksiz ilaç kullanımından kaçınmak, düzenli egzersiz yapmak, stresten uzak durmak, sağlık kontrollerini düzenli olarak yaptırmak ve sağlıklı beslenmek bunların başında gelir. Özellikle sağlıksız bir beslenme planının uygulanması, karaciğerin yorulmasına ve yağlanmasına neden olarak organa hasar verir.
Bu nedenle protein, yağ ve karbonhidrat oranı dengeli, taze meyve ve sebzeleri yeterli miktarda içeren bir diyetin uygulanması karaciğer sağlığının korunması açısından elzemdir. Bunun yanı sıra bazı doğal besin türleri, karaciğer sağlığının korunmasına yardımcı olur ve karaciğer hastalıklarını önlemeye katkı sağlar. Bu besinlerin düzenli olarak tüketimi de sağlıklı bir karaciğere sahip olmak isteyen kişiler için önerilebilir. İşte karaciğer dostu olarak nitelendirilebilecek karaciğer yağlanmasını ve hastalıklarını önleyen, organın çalışma fonksiyonlarını destekleyen doğal besin türleri...
SARIMSAK
Doğal bir antibiyotik olarak yüzyıllardan beri bilinen ve tüketilen sarımsak, karaciğer sağlığı açısından da önemli faydaları beraberinde getirir. Antioksidan ve antiinflamatuar etkilere sahip olması nedeniyle sarımsak karaciğer iltihabını önler. Bunun yanı sıra hepatit veya safra kesesi iltihabı gibi hastalıklarda iltihabın dindirilmesine yardımcı olur, karaciğerin hasar görmesini engeller. Bunların yanında sağlık üzerinde daha pek çok faydası bulunan sarımsak sağlıklı kişiler tarafından düzenli olarak bolca tüketilebilir.
KUŞKONMAZ
Her ne kadar ülkemizde tüketimi çok yaygın olmasa da kuşkonmaz, karaciğer sağlığı açısından oldukça faydalı bir besin türüdür. Özellikle de mevsiminde ve taze olarak tüketilen kuşkonmaz karaciğerin fonksiyonlarını destekler, karaciğer hastalıklarına karşı koruma sağlar. Diüretik etkiye sahip olduğundan vücudun toksinlerden arındırılmasına yardımcı olur, karaciğer ve böbrek sağlığını korur. Bunun dışında daha birçok faydası da bulunan kuşkonmaz zeytinyağlı yemek şeklinde, haşlanmış şekilde tek başına veya salataların içerisinde kolaylıkla tüketilebilir.
ÜZÜM
Karaciğer dostu bir diğer besin olan üzüm, özellikle de kırmızı ve mor renkli çeşitlerinde resveratrol adlı çok faydalı bir bileşeni barındırır. Çok güçlü bir antioksidan olan resveratrol; karaciğer kanseri ve karaciğer iltihabı başta olmak üzere birçok hastalığa karşı koruma sağlar. Üzümün meyvesinin yanı sıra çekirdeği de bu yararlı bileşenler açısından oldukça zengindir. Dolayısıyla çekirdekli siyah üzümlerin tüketiminin karaciğer sağlığı açısından oldukça etkili olduğu söylenebilir.
YER FISTIĞI
Yer fıstığı, karaciğer sağlığı açısından çok faydalı bir bileşen olan kolin içeriği yüksek bir besindir. Aynı zamanda antioksidan bileşenler, E vitamini ve çeşitli mineralleri önemli miktarlarda içermesinden dolayı karaciğeri kansere ve enfeksiyonlara karşı korur, normal işlevlerini destekler. Yer fıstığının yanı sıra ay çekirdeği, fındık gibi kuruyemişler de karaciğer sağlığı açısından faydalıdır. Fakat bu besinlerin yağ içerikleri de yüksek olduğundan tüm kuruyemişlerde porsiyon ölçüsü gözetilmeli ve ölçülü olarak tüketilmelidir.
YAĞLI BALIKLAR
Somon, uskumru gibi yağlı balık türleri, omega 3 yağ asitleri açısından oldukça zengindir. Omega 3 yağ asitleri vücutta kalp ve damar sağlığının korunması, kolesterolün dengelenmesi, inflamasyonun ve kanserleşmenin önlenmesi ve karaciğer sağlığının korunması açısından oldukça önemli görevler üstlenir. En önemli kaynakları ise deniz ürünleri ve özellikle de yağlı balıklar olduğundan omega 3 yağ asitlerinin vücuda yeterli kadar alınması için haftada en az iki gün balık tüketilmeli, bunlardan en az biri yağlı balıklardan tercih edilmeli, balıklar fırın, ızgara veya buğulama gibi sağlıklı yöntemlerle pişirilmelidir.
GREYFURT
Karaciğer sağlığını korumaya yardımcı bir diğer besin ise greyfurttur. Greyfurtta doğal olarak bulunan naringin ve naringenin adlı bileşenler karaciğer sağlığının korunması, karaciğer fonksiyonlarının geliştirilmesi gibi konularda önemli etkilere sahiptir. Aynı zamanda antioksidan özellik taşıyan bu maddeler enfeksiyonun önlenmesi ve hücrelerin kanserleşmeye karşı korunması konusunda da etkilidir. Bu nedenle greyfurt tüketimi hepatit, kolesistit ve karaciğer kanseri gibi hastalıklar başta olmak üzere birçok hastalığa karşı koruma sağlar.
Yukarıda belirtilen karaciğer dostu besinler, bu besinleri tüketmesinin önünde tıbbi açıdan bir engel bulunmayan kişiler tarafından beslenme planına eklenerek karaciğer sağlığı korunabilir.
Bunlara ek olarak alkol ve sigara kullanımından kaçınılmalı, bilinçsiz olarak ilaç ve besin takviyesi kullanılmamalı, düzenli olarak fiziksel aktivite yapılmalıdır. Ayrıca hekim tarafından belirlenecek olan aralıklarla düzenli olarak sağlık kontrollerinin yapılması, karaciğer fonksiyon testlerinin uygulanması ve fazla kilolu kişilerin ideal kilosuna ulaşması ile karaciğer sağlığı korunabilir, olası hastalıklar erken evrede tespit edilerek kalıcı karaciğer hasarlarının oluşumu önlenebilir.
ENGİNAR
Karaciğer dostu besinler denildiğinde şüphesiz ilk akla gelen enginardır. Besin ögesi içeriği oldukça zengin olan enginar; A, C ve B vitaminleri ile potasyum, manganez ve kalsiyum gibi mineralleri önemli miktarlarda içerir. Bunların yanı sıra enginarda bulunan "Ciarin" adlı bileşen karaciğer, safra kesesi ve safra yolları, böbrekler ve bağırsakların çalışma düzenini destekler. Enginar, safra akışını hızlandırır. Bu sayede safra kanalındaki tıkanıklıkları ve safra kesesi hastalıklarını engellerken aynı zamanda sindirimi kolaylaştırır, hazımsızlığı önler. Kandaki kolesterol düzeyinin dengelenmesine yardımcı olarak hiperlipideminin önüne geçilmesine yardımcı olur. Karaciğerin yanı sıra enginar, böbreklerde üre yoğunluğunu arttırır ve diüretik (idrar söktürücü) etki gösterir. Bu sayede kanın temizlenmesini sağlarken vücuttan ödem atılmasına da yardımcı olur. Bir orta boy enginar yaklaşık olarak 60 kilokalori enerji içerir. Düşük enerji içeriği nedeniyle kilo kontrolü açısından da oldukça faydalı bir besin seçeneğidir. Aynı zamanda iyi bir lif kaynağı olduğundan sindirim sorunlarının önlenmesine yardımcı olur. Karaciğer sağlığını korumak için enginar tüketmek istiyorsanız mevsiminde taze olarak veya konserve şeklinde almış olduğunuz enginarları haşlayıp salataların içerisinde tercih edebilir, tahıllarla karıştırarak zeytinyağlı yemek şeklinde ana öğünlerde tüketebilirsiniz.
KAHVE
Sağlık üzerinde pek çok olumlu etkisi bulunan kahvenin faydalarından bir tanesi de karaciğer sağlığını korumasıdır. Yapılan bilimsel çalışmalara bakıldığında mevcut karaciğer hastalarında dahi kahve tüketiminin hastalığın ilerlemesini önleyici, tedaviyi destekleyici etkilerde bulunduğu görülmüştür. Düzenli ve ölçülü şekilde kahve içme alışkanlığı bulunan karaciğer hastası bireylerde kalıcı karaciğer hasarı ve siroz görülme olasılığı kahve tüketmeyen bireylere oranla oldukça düşük bulunmuştur. Antioksidan bileşenler barındıran kahve, serbest radikalleri nötralize ederek oksidatif stresi azaltır. Bu sayede karaciğer kanseri ve diğer tüm kanser türlerine karşı koruma sağlar. Ek olarak iltihabı önleyen kahve karaciğer iltihabının iyileştirilmesi ve hepatitlere bağlı karaciğer hasarlarının önlenmesi üzerinde etkilidir. Vücutta yağ yakımını hızlandıran kahve, karaciğer yağlanmasını önlemeye de yardımcı olur. Tüm bu olumlu etkilerinden dolayı kahve, tüketiminde aşırıya kaçılmadığı takdirde karaciğer dostu besinler arasında sayılabilir.
YEŞİL ÇAY
Yeşil çay, sağlık üzerindeki faydaları açısından çok sayıda bilimsel araştırmaya konu olmuş ve birçok faydası da bu çalışmalarla kanıtlanmış olan oldukça değerli bir besindir. Yapılan araştırmalara bakıldığında düzenli yeşil çay içme alışkanlığı olan bireylerde özellikle de alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmalarının iyileştirilmesinin önemli ölçüde kolaylaştığı görülmüştür. Aynı zamanda önemli bir antioksidan kaynağı olan yeşil çay, vücutta oksidatif stresi azaltarak karaciğer kanseri ve diğer birçok kanser türüne karşı koruyucu etki gösterir. İnflamasyonun azaltılmasına yardımcı olan yeşil çay, karaciğer iltihabının iyileştirilmesine yardımcı olur. Mevcut hepatit hastalarında ise enfeksiyona bağlı olarak karaciğerin hasar görmesini önler. Bu olumlu etkilerin görülebilmesi için yeşil çay tüketimi düzenli ve günlük 2-3 fincanın üzerinde olmalıdır.
