Gazeteci Hakan Aygün, Flash TV’deki Hakan Aygün''le Analiz programında önemli açıklamalarda bulundu.
“YENİ SEÇİM YASASI BİR TUZAK”
AKP iktidarının MHP ile hazırladığı yeni seçim kanunu değerlendiren Aygün; “Aslında yeni seçim yasasının içi boş görünse de, ''''tuzak'''' tarafı olduğunu da görmezden gelemeyiz...” dedi.
Hakan Aygün; “Sonuçta, yapılmak istenen, ''''ittifak sistemi içinde ittifakın gücünü azaltma'''' operasyonudur... ''''İttifakı birbirine düşürme operasyonu''''dur...” ifadelerini kullandı.
Hakan Aygün’ün açıklamalarının tamamı şöyle:
MİLLET İTTİFAKI ''''TEK PARTİ'''' OLMAK ZORUNDA !
Meclis''e AKP ile MHP''nin seçim yasası teklifi geldi...
Söyleyeceğimi yine en baştan söyleyeyim; bir iktidar ''''seçim yasasıyla oynama'''' derdine düştüyse, panikte demektir, ''''sonun başlangıcının ilk itirafı'''' demektir..
Seçim yasası değiştirerek, iktidarını bir dönem daha sürdürme oyununu ilk önce rahmetli Turgut Özal öğretti bize... İl-il durumlara iyi çalışmış, ''''hangi sistemle biraz daha milletvekili çıkarır da, Meclis''te çoğunluğu elimde tutarım'''' diye, ''''seçim yasasında ayarlamaya'''' gitmişti...
Dersine iyi çalışmıştı Özal, yaptığı değişiklik işe yaradı, oynadığı oyun tutmuştu... Ama nereye kadar,,,, sonunda Özal''ın ANAP''ı değişik faktörlerle, tek başına iktidarını yitirdi... Dedim ya, oyun üzerine oyun; ama nereye kadar... ''''Gidiyor gitmekte olan'''' ise, dip dalgayı ister seçim yasası,,, ister başka numaralar, önleyemiyor... ''''Gelmekte olan'''' geliyor....
“AKP İKTİDARINI KURTARMA PEŞİNDE”
Aylardır,, tek başıma ''''erken seçim'''' falan yok diyorum... Yeni seçim yasasının Meclis''e gelmesiyle de, bu öngörüm yüzde 99.9 gerçekleşmiş durumda.. Çünkü yeni seçim yasasıyla seçime girmek için en az 1 yıl beklemek gerekiyor... Ama belli de olmaz, öyle beklenmedik durumlar gelişir ki, vazgeçilip eski sistemle de erken seçime gidilebilir... Ama artık, çook ama çook zayıf olasılık!!!
Peki o zaman, AKP yeni seçim teklifiyle ne hedefliyor? İktidarını bir şekilde ''''kurtarmayı'''' mı düşünüyor!
Peki ama nasıl?
Mevcut duruma bakacak olursak, Millet İttifakı, Cumhur İttifakı''nın önüne geçmiş duruyor... Ancak Meclis''e kafa kafaya sayıda milletvekili sokacaklar gibi de görünüyor... Bu arada 3. bir ittifak olarak başı HDP''nin çektiği bir blok var... HDP''li bloğun milletvekili sayısı, ''''kilit'''' hale geliyor... HDP bloğunun CHP''ye daha sıcak duracağını ve Meclis''te de daha çok Millet İttifakı''na yakın duracağını tahmin edebiliyoruz...
Aslında HDP''nin vekil sayısından daha çok, Cumhurbaşkanlığı seçiminde kimi destekleyeceği önemli... HDP, olası bir ikili yarışta Erdoğan yerine Kılıçdaroğlu''nu destekleyecek ve seçilmesini sağlayacak gibi duruyor... Mevcut anayasal sistemde de, Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı seçildiği anda, cumhurbaşkanı olarak, kaba deyişle ''''Meclis çoğunluğuna ihtiyaç duymadan'''' ülkeyi yönetme yetkisine sahip oluyor...
Yani gelmekte olan yeni seçim yasası, Erdoğan''ın Kılıçdaroğlu karşısında kazanmasına yetmiyor... Sadece bugünkü sistemde neredeyse hiçbir işe yaramayan ''''Meclis aritmetiği''''yle oynamaya yarıyor... O halde, bayram değil seyran değil, niye seçim yasasıyla oynanıyor?
Bence asıl hesap, yasa teklifi Meclis''te görüşülürken, başka beklenmedik teklifler getirmeyi düşünecek olmaları... Yani, Karaman''ın koyunu, sonra çıkar oyunu... Tüm bunlar da, ayrı bir analiz konusu ve ne yaparlarsa yapsınlar bir ''''çıkmaz''''ları var...
Yasa teklifinde, Yüzde 10 baraj yüzde 7''ye düşürülüyor... Ve en önemlisi D''Hondt denilen, nispi temsil sistemine geri dönülüyor... İttifak içindeki partilerin milletvekili kazanma sistemiyle oynanıyor...
Bir başka deyişle: ittifak toplam oyu ne olursa olsun, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.
Mevcut sistemde, ittifak içindeki küçük partilerin, ''''milletvekili kazanmaya yetmeyen artık oyları'''' ittifaktaki en büyük partiye gidiyordu, şimdi anladığım kadarıyla, ''''artık oylar'''' ortaya karışık gidecek... Mesela, Saadet Partisi''nin ''''artık oyu'''' direkt CHP''ye sayılırken, bundan böyle sayılmayacak... Her seçim bölgesinde, söz konusu ''''artık oylar'''' olunca, ittifak sistemi pek işlemeyecek, eskiden olduğu gibi her parti kendi bacağından asılacak... Böylece, ''''ne kadar küçük partiyi içime alırsam, bana onlardan gelecek (1-2 bin bile olsa) epeyce ''artık oy'' olacak'''' mantalitesi ortadan kalkıyor...
AKP VE MHP NİYE BUNU YAPIYOR?...
Cumhur ittifakı içindeki parti sayısı daha az olduğu ve ittifak içindeki küçük partilerden kazanacağı ''''artık oy sayısı'''' çok daha az olduğu için yapıyor.... İşin ''''püf noktası'''' budur... AKP''nin yaptığı aslında çok küçük bir hesap... Nasıl mı?
AKP''nin, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçerken getirdiği ''''milletvekili dağılım'''' sisteminde, ''''evdeki hesap çarşıya'''' uymamıştı.
2018 genel seçimine bakarak yapılan hesaba göre; bu yeni seçim yasasının getirdiği değişiklikte olduğu gibi; oylar, ittifak oyları olarak değil de, parti oyları olarak sayılsaydı AKP 12, MHP ise 5 vekil daha kazanabilecekti.
Oysa, mevcut seçim yasasında; CHP fazladan 13, İYİ Parti de fazladan 9 vekillik kazanmıştı...
''''Küçük hesap'''' bu işte... 2018 seçim sonuçlarına bakıldığında, AKP-MHP''nin 17 vekil daha fazla kazanacak olması, CHP-İyi Parti''nin de 22 milletvekili daha az kazanacak olması... Yani Cumhur ittifakının Millet İttifakından 17 vekil çalması ve bu arada da özellikle Güneydoğu''da Millet İttifakı''nın bir kaç milletvekilinin, HDP''ye ve AKP''ye kayacak olması...
CHP''nin Güneydoğu oylarının yükselişe geçtiği düşünülecek olursa, biraz da CHP''nin Güneydoğu''dan kazanacağı milletvekili sayısının düşük kalmasını sağlamakta hesaplanıyor elbette... Yani yeni seçim sisteminin içinde, biraz CHP ve Güneydoğu hesabı da var, o da ayrı bir analiz konusu.....
Örneklerle getirilmek istenen sistemi biraz daha açalım...
AKP, milletvekili dağılımında sistem değiştirerek; kendisini hala en yüksek oyu alacak 1. parti saydığından, bu ''''avantajı'''' kullanmak istiyor... Mesela bir seçim bölgesinde ittifaklar kafa kafaya oy almış... Normalde ittifakların eşit sayıda vekillikleri bölüşmesi gerekirken; ittifakın oyuna değil, Partilerin oyuna bakılarak vekil dağılımı yapılacak... AKP, tüm partiler içinde en fazla oyu almışsa; partilerin durumuna bakılacağından, AKP karşısındaki ittifakın çıkarması gereken vekillikleri de çalacak!
Hesap bu... AKP, getirilmek istenen sistemde kitlesel gücüne ve çoğu yerde 1. parti çıkacağına ve böylece daha fazla milletvekili kazanacağına güveniyor... Bu arada, MHP''ye de tek başına barajı aşabilme güvencesini veriyor... Keza belli ki, MHP''ye seçim bölgesi bazında vekil çıkaramayacağı yerlerde, AKP listesinden de milletvekillikleri verilecek...
Burada Millet ittifakını bekleyen bir zorluk da, AKP ile MHP''nin hepi topu iki parti olarak, vekil listelerindeki ayrıntıları belirlemede işlerinin daha kolayken; çok daha fazla partiden oluşan Millet İttifakı''nda yapılacak pazarlıkların daha fazla sorun çıkarmaya müsait olması...
Yani,,,, getirilecek sistemle Millet İttifakı partileri arasında tartışma çıksın, Millet İttifakı cephesinde ''''delikler'''' açalım, orayı çökertmeye çalışalım mantığı var... Bu hesap tutar mı?... Göreceğiz ama;,,, anımsayalım
2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesiyle, başkanlık sisteminin koalisyonları sonlandıracağını ve istikrar getireceğini vaat eden AKP ile MHP, Cumhur ittifakını kurarak, seçime birlikte girdi. Bir anlamda CHP’ye, “sen de ittifak kur” baskısı yapıldı. CHP ile İYİ Parti de, Millet İttifakı’nı bu koşullar altında kurdu.
AKP ve MHP öyle yanlış hesap yapmışlardı ki, CHP ile İYİ Parti''nin durduk yere ''''pazarlıksız'''' sımsıkı,'''' tutkal gibi'''' yapışmalarını sağladı...
Öngörüm o ki, gelmekte olan değişiklik de yine Millet İttifakı''ndaki partilerin ''''tutkal gibi'''' birbirlerine yapışmasına yol açacak... Çünkü mecbur kalacaklar...
Mesela; Davutoğlu, AKP ve MHP''den, yani muhafazakar seçmenden daha fazla oy almak için Millet ittifakı içindeki muhafazakar partilerin ayrı bir ittifak olmasını istiyordu.. Bence de bir mantığı vardı... Hala da bir mantığı var; özellikle de getirilmek istenen bu sistemde, çok-çok fazla mantığı var...
Millet İttifakı''ndaki küçük partiler, tek parti-tek liste olarak seçime girerlerse, getirilmek istenen sistemle oylarının heba olmasından epeyce ölçüde kurtulacaklar... Bu kez ''''kendi aralarında vekil listesinde sıralama yapmakta'''' tartışmalar da olacaktır ama anlaşamamaları durumda çok zarar göreceklerini de hesaplamaları gerekiyor...
Bu durumda, yeni seçim yasası teklifi, muhalefetteki ''''çok parçalı'''' Millet İttifakı''nı,''''karşı strateji'''' belirlemeye zorluyor...
Özellikle de; ittifak sayesinde barajı geçeceği düşünülen ve yeni sistemde vekil çıkartamama riskleri büyüyecek olan DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin strateji belirlemesini zorunlu kılıyor. Tabii aslında CHP, İYİ Parti''nin de...
Çünkü, önceki seçim sonuçlarına göre, bu partilerin ittifakla seçime girmeleri halinde blok oyları yüksek çıksa da, parti olarak tek başlarına aldıkları oy, birçok seçim çevresinde AKP’nin çok daha altında. Bu durumda Davutoğlu''nun ''''ittifak içinde ittifak'''' düşüncesinin daha fazla önem kazandığının altını çizmiştim..
Analizim odur ki, Davutoğlu''nun ''''kapalı kapılar arkasındaki'''' (ki bunu sadece ben söylemiştim) önerisi çerçevesinde Millet İttifakı şu tartışmaları yaşayacak...
Birincisi, acaba CHP-İyi Parti ve 3. bir ''''küçük partiler partisi'''' olarak mı seçime girsek?...
İkincisi, CHP ve ''''İyi Parti altında diğer küçük partiler olarak'''', yani merkez-sağ ittifak olarak iki blok olarak mı seçime girsek?...
Ve üçüncüsü, acaba AKP ve MHP''nin ortaklığının daha da ilerisine gidip,,, getirilmek istenen sistemi iyice kendi lehimize avantaja çevirmek için, CHP listelerinden tek blok olarak mı seçime girsek?...
Bence en son seçenekten geriye doğru gidildikçe, Millet İttifakı''nın avantajları azalıyor... Ve her ne kadar çok çetin geçecek ''''vekil listeleri sıralaması'''' pazarlığı yaşanacak olsa da, tüm partilerin CHP listesinden seçime girmeleri, müthiş bir avantaj sağlıyor...
''''İTTİFAKI BİRBİRİNE DÜŞÜRME'''' OPERASYONU''''DUR
Sağlıyor sağlamasına da, AKP''nin bir hesabı da, ''''ortaklarının CHP''yle aynı listede seçime girmekte psikolojik olarak zorlanacaklarını, böylece darmadağın olacaklarını'''' düşünmesi...
Yani,,,, Erdoğan,,, Kılıçdaroğlu ve ittifak ortaklarının önüne çözülmesi güç bir ''''havuz problemi'''' attı... Bu havuz probleminin çözülememesi durumunun ''''Kılıçdaroğlu''nun ortak adaylığına'''' da zarar vereceğini düşünüyor...
Aslında yeni seçim yasasının içi boş görünse de, ''''tuzak'''' tarafı olduğunu da görmezden gelemeyiz...
Sonuçta, yapılmak istenen, ''''ittifak sistemi içinde ittifakın gücünü azaltma'''' operasyonudur... ''''İttifakı birbirine düşürme'''' operasyonu''''dur...
Millet İttifakı''nın, 2023 seçimlerine kadar bu sorunu çözmeleri gerekiyor... En iyi yapılacak iş, tarafsız bir anket şirketine görev verilerek, partilerin il-il oy durumlarını her ay yeniden hesaplatmaları ve, önlerindeki üç yoldan (yani CHP listesinden tek blok, CHP ve İyi Parti''li iki blok ve CHP, İyi Parti ve ''''3.bir küçük partiler ittifağı'''' olasılıklarının) seçmende nasıl karşılık bulduğunun ölçülmesidir...
AKP''den kopmalarla oluşan partilerin, ''''CHP''yle birlikte görünme gibi'''' bir ''''psikolojik sorunu'''' vardı...''''CHP''yle birlikte görünürsek, AKP''den oy koparamayız'''' diye endişeleniyorlardı... Ben bu endişeyi, sevgili Abdüllatif Şener''le başlayarak, bugün CHP''de yer alanlarda, fazlasıyla gördüm... Zamanla aşılıyor...
Altı partinin ''''güçlendirilmiş parlamenter sistemi'''' açıklaması, ''''CHP''yle birlikte görünme sorunu'''' diye özetleyebileceğimiz mevcut psikolojik sorunun aşılmasında ilk ve çok önemli bir adımdı...
Listelerde adayını gören, ''''eskiden AKP''ye oy vermiş Millet İttifakı seçmeni''''nde çok fazla kırılma olmayacağını düşünüyorum... Kılıçdaroğlu''nun oyun planı gayet güzeldi... İttifak arkadaşlarına (ilk önce kamuoyuna benim ilan ettiğim) cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde yer alacakları pozisyonları önden sunup, kabinesini seçime giderken açıklayacağı için, psikolojik engelleri aşacaktı...
Sanki ''''sihirli bir el'''' Kılıçdaroğlu''nun ''''oyun planı''''nı kuvvetlendirdikçe kuvvetlendiriyor...
Ne gariptir ki, AKP CHP''nin önünü kesmek için ne yaptıysa, kurulan tuzaklar bir ''''bumerang'''' dibi dönüp dolaşıp AKP''yi vuruyor...'''' İşini zorlaştıracağım'''' derken, hep CHP''nin işini kolaylaştırıyorlar...
Ne diyeyim; ETME BULMA DÜNYASI İŞTE!
