Simo Häyhä, 17 Aralık 1905’te Finlandiya’nın Rautjärvi bölgesinde küçük bir köyde doğdu. Finlandiya’nın Rus İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazandığı dönemlerde, Häyhä sessiz ve doğa ile iç içe bir yaşam sürdü. Ailesi tarımla uğraşırken, Simo genç yaşta avcılık ve nişancılık becerilerini geliştirdi. Bu yetenekler ona ileride, savaş alanlarında hayat kurtarıcı olacak nitelikler kazandırdı.
1925 yılında, 20 yaşındayken Finlandiya ordusuna katıldı ve burada bir yıl boyunca askeri eğitim aldı. Orduya katılmasıyla keskin nişancılık yeteneklerini mükemmelleştirdi. Özellikle, bir Mosin-Nagant M/28-30 tüfeğiyle gösterdiği olağanüstü başarı, onu dikkat çeken bir asker yaptı. Simo Häyhä'nın bu yıllarda geliştirdiği nişancılık kabiliyeti, ileride onun II. Dünya Savaşı’nda unutulmaz bir figür haline gelmesini sağlayacaktı.
KIŞ SAVAŞI VE SİMO HÄYHÄ'NIN YÜKSELİŞİ
II. Dünya Savaşı sırasında Simo Häyhä'nın en çok bilinen başarısı, 1939-1940 yılları arasında Sovyetler Birliği ile Finlandiya arasında gerçekleşen Kış Savaşı (Winter War) sırasındaki performansıdır. Sovyetler Birliği, Finlandiya’yı işgal etmek için büyük bir güçle saldırdığında, Häyhä gibi direnişçiler savaşa katıldı. Bu savaş sırasında Häyhä, sıradan bir asker olmanın ötesine geçerek, keskin nişancılık yetenekleriyle öne çıktı ve düşman tarafından Beyaz Ölüm lakabıyla anılmaya başlandı.
Kış Savaşı, Finlandiya'nın soğuk, çetin doğa şartlarında gerçekleşiyordu. Karla kaplı arazilerde, yoğun ormanlık alanlarda küçük ve çevik gruplar halinde savaşan Finlandiya ordusu, geniş Sovyet birlikleri karşısında büyük bir avantaj elde etti. Häyhä, bu doğal ortamda mükemmel bir kamuflaj ustasıydı. Beyaz kamuflaj kıyafetleriyle, karlı ortamda neredeyse görünmez hale geliyor ve Sovyet askerlerine büyük kayıplar verdiriyordu.
SAVAŞ TAKTİKLERİ VE KESKİN NİŞANCILIK BAŞARILARI
Häyhä'nın savaş alanındaki başarıları, hem taktiksel zekası hem de inanılmaz atış becerileriyle birleşiyordu. Düşmanlarını en uygun anı kollayarak vuruyor, genellikle bir gün içinde 5 ila 6 askeri saf dışı bırakıyordu. Kullandığı tüfek ise optik nişangah olmadan çalışıyordu. Häyhä, teleskopik dürbün kullanmayı reddediyordu çünkü dürbünün parlaması, pozisyonunu ele verebilirdi. Ayrıca bu şekilde, tüfeği soğuk hava koşullarında daha verimli kullanabiliyor ve nefesiyle dürbünü buğulandırma riskini ortadan kaldırıyordu.
Savaş sırasında Häyhä'nın öldürdüğü düşman askerlerinin sayısı çeşitli kaynaklarda değişiklik gösterse de, genel kabul gören rakam 505 civarındadır. Bu sayıya, makineli tüfekle öldürdüğü askerler dahil değildir. Sovyetler, onun korkunç etkisinden kaçınmak için keskin nişancılar ve hatta topçu atışlarıyla Häyhä'yı hedef almaya çalıştı, ancak uzun süre başarılı olamadılar. Bu süreçte Häyhä’nın sağladığı psikolojik üstünlük, Sovyet askerleri arasında büyük bir korku ve moral bozukluğu yarattı.
Ancak 6 Mart 1940 tarihinde, Häyhä Sovyet ordusunun keskin nişancılarından biri tarafından vuruldu ve ağır yaralandı. Bir patlayıcı merminin yüzüne isabet etmesiyle ciddi şekilde yaralanan Häyhä, çenesini ve yüzünün büyük bir kısmını kaybetti. Hemen cepheden çıkarılarak hastaneye kaldırıldı. İlginç bir şekilde, yaralandığı günün ertesi, Finlandiya ve Sovyetler Birliği arasında barış anlaşması imzalandı.
Simo Häyhä'nın yaralanması onun askeri kariyerinin sonu oldu, ancak savaştan sonra da Finlandiya'da büyük bir saygı ve takdirle anılmaya devam etti.
SAVAŞ SONRASI YAŞAM
Simo Häyhä, savaştan sonra uzun bir iyileşme süreci geçirdi. Yüzünün sağ tarafı tamamen parçalanmıştı ve bu durum, ciddi ameliyatlar gerektiriyordu. Yine de Häyhä, hayatta kalma azmiyle toparlandı. Hayatının geri kalanını genellikle sakin bir şekilde, Rautjärvi köyündeki çiftliğinde geçirdi. Halkın gözünde büyük bir kahraman olmasına rağmen, kendi hayatını basit ve mütevazı bir şekilde sürdürmeye devam etti. Onu tanıyanlar, Häyhä'nın son derece alçakgönüllü, sessiz ve içine kapanık bir karaktere sahip olduğunu söyler.
Bununla birlikte, Häyhä'nın keskin nişancılık yetenekleri ve savaş sırasındaki başarıları hakkında zamanla çok sayıda kitap, makale ve belgesel yayınlandı. Bu çalışmalar, onu sadece Finlandiya'da değil, dünya çapında da efsanevi bir figür haline getirdi.
Simo Häyhä hakkında yapılan en önemli çalışmalardan biri, keskin nişancıların savaştaki psikolojik etkilerini inceleyen Tapio Saarelainen adlı yazarın kitabıdır. The White Sniper: Simo Häyhä adlı bu eserde, Häyhä'nın askeri taktikleri, nişancılık becerileri ve savaş sırasında gösterdiği psikolojik direniş anlatılır. Saarelainen, Häyhä'nın savaşta sadece fiziksel yetenekleriyle değil, aynı zamanda zihin gücü ve disiplinli yaklaşımıyla da başarılı olduğunu vurgular.
Bir diğer uzman, askeri tarihçi Pekka Tiilikainen, Häyhä'nın Kış Savaşı'ndaki etkisini şöyle tanımlar: “Simo Häyhä, savaştaki en ölümcül bireysel silah olarak görev yaptı. Tek başına, Sovyetler Birliği ordusuna karşı psikolojik bir silah haline geldi. Onun varlığı, düşman askerlerinin hareket kabiliyetini sınırladı ve onları korku içinde yaşamaya zorladı.”
Simo Häyhä, Kış Savaşı sırasında gösterdiği cesaret ve başarılar nedeniyle Finlandiya tarafından pek çok kez onurlandırıldı. Aldığı en önemli madalyalardan biri, Finlandiya Beyaz Gül Nişanı (Order of the White Rose of Finland) oldu. Ayrıca, Finlandiya ordusu ona özel olarak Mannerheim Haçı vermeyi düşündü, ancak Häyhä'nın mütevazı doğası gereği bu onuru resmi olarak kabul edip etmediği belirsizdir.
EFSANENİN ARDINDAN
Simo Häyhä, yaşamının geri kalanını huzur içinde geçirdi. 1 Nisan 2002’de, 96 yaşında hayata veda etti. Ölümüyle birlikte, Finlandiya'nın en büyük kahramanlarından biri olan Häyhä, ardında bir savaş efsanesi bıraktı. Onun adı, savaş tarihine “Beyaz Ölüm” olarak kazındı ve askeri çevrelerde hala büyük bir saygı ile anılmaktadır.
Bugün, Simo Häyhä sadece Finlandiya'da değil, dünyanın dört bir yanında keskin nişancılık ve askeri strateji üzerine ders verenlerin, araştırmalar yapanların ve savaş tarihine ilgi duyanların ilham aldığı bir figür olarak varlığını sürdürmektedir. Onun hikayesi, sadece savaş alanında gösterdiği başarılarla değil, aynı zamanda soğukkanlılığı, kararlılığı ve mütevazı yaşam tarzıyla da nesiller boyu hatırlanmaya devam edecek.
