Son zamanlarda dizilere ve kanallara kesilen cezaların ardından sansür tekrar gündeme geldi. Sansürün tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Peki, sansür nedir? Sansür türleri neler?
SANSÜR NE DEMEK?
Sansür sözcüğü “ hüküm vermek” ya da “fikir edinmek” anlamına gelen Latince cencer’den türetilmiştir.
Şiddet içeren, açık seçik ya da gizli belgelerin yayılmasını durdurmak amacıyla başvurulduğu gibi birçok ülkede sansür, hükümetin yani iktidar sahibi olanların eleştirilmesini engellemek için kullanılır.
SANSÜR NEDİR?
Sansür, belirli bir içeriğin ya da bilginin yayınlanmasının, dağıtılmasının ya da erişilebilir olmasının engellenmesi ya da kısıtlanmasıdır. Sansürün hedefi, genellikle hükümet, medya kuruluşları, kurumlar ya da bireyler tarafından algılanan zararlı, uygunsuz, rahatsız edici, tehlikeli olarak değerlendirilen içerikleri korumaktır.
Sansür insanlık tarihinin çok eski zamanlarına beri uygulanmaktadır ama insanlar kişisel hak ve özgürlüklerinin bilincine varıldığı, düşünce ve basın özgürlüğünün yaygın kabul gördüğü toplumlarda sansür bir baskı aracı olarak kabul görüyor. Ayrıca modern toplumlarda diktatörlerin en etkin silahı olarak da tanımlanır.
SANSÜR TÜRLERİ NELER?
Sansür, kültürel, siyasi ve ideolojik gibi farklı alanlarda birçok şekilde uygulanabilen bir kısıtlama ve kontrol mekanizmasıdır. Bu nedenle, sansürün farklı türleri vardır.
İşte bazı sansür türleri:
Kültürel Sansür
Kültürel sansür, bir toplumun kültür, sanat ve edebiyat ürünlerinin içeriğinin denetlenmesi veya kısıtlanmasıdır. Bu tür sansür, genellikle bir ülkenin tarihi, gelenekleri ve değerlerine aykırı olarak görülen içerikleri kısıtlamak için kullanılır.
Siyasi Sansür
Siyasi sansür, bir ülkedeki siyasi düşüncelerin, propaganda ve aktivitelerin kontrol edilmesi veya yasaklanmasıdır. Bu tür sansür, siyasi muhaliflerin susturulması, toplumsal hareketlerin engellenmesi ve hükümet karşıtı bilginin yayılmasının önlenmesi için kullanılır.
İdeolojik Sansür
İdeolojik sansür, bir ülkedeki belli bir ideoloji veya düşünce tarzının kontrol edilmesi veya kısıtlanmasıdır. Bu tür sansür, farklı düşüncelerin ortaya çıkmasını engellemek, hükümet politikalarını desteklemek veya hükümet karşıtı fikirleri bastırmak için kullanılır.
Medya Sansürü
Medya sansürü, haberlerin, makalelerin, filmlerin, radyo ve televizyon programlarının içeriğinin kontrol edilmesi veya kısıtlanmasıdır. Bu tür sansür, hükümet tarafından doğru olmayan veya hükümet karşıtı bilgilerin yayılmasını engellemek için kullanılır.
İnternet Sansürü
İnternet sansürü, bir ülkedeki internet kullanıcılarının erişimine belirli web sitelerinin engellenmesi veya filtrelenmesi yoluyla müdahale edilmesidir. Bu tür sansür, hükümetin belirli web siteleri, uygulamalar veya sosyal medya platformları üzerindeki kontrolünü artırmak için kullanılır.
Kendi Kendini Sansürleme
Kendi kendini sansürleme, bir yazar, sanatçı veya medya kuruluşunun, içeriğinin yayınlanmasını önceden kontrol etmek veya kısıtlamak amacıyla kendisi tarafından uygulanan bir sansür türüdür. Bu tür sansür, genellikle özellikle kültürel ve sanatsal alanda, kendini uygun ve kabul edilebilir standartlara uydurmak için kullanılır.
