Alzheimer hastalığı, erken teşhis edilmesi durumunda ilerlemesi yavaşlatılabilecek ciddi bir nörolojik rahatsızlık olmasıyla dikkat çekti.
Son yıllarda, saniyeler içinde gerçekleştirilen Alzheimer tarama testleri gündeme geldi.
Peki, bu testler gerçekten güvenilir mi? Uzmanlar, bu hızlı testlerin avantajlarını ve sınırlamalarını değerlendirdi.
UZMAN GÖRÜŞLERİ
Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Mehmet Aydın, bu tür testlerin faydalı olabileceğini ancak tanı koymak için yeterli olmadığını belirtti:
"Göz hareketlerini veya basit bilişsel görevleri ölçen bu testler, hastalık şüphesi olan bireylerde erken tarama aracı olarak değerlendirilebilir. Ancak kesin tanı için nöropsikolojik testler, beyin görüntüleme ve biyobelirteç analizleri gibi detaylı değerlendirmeler gerekir."
Psikolog Dr. Elif Demir ise hızlı Alzheimer testlerinin, özellikle toplu tarama programlarında etkili olabileceğini ifade etti:
"Bu testler, erken evredeki Alzheimer belirtilerini yakalamaya yardımcı olabilir. Ancak, bu sonuçlar genellikle bir ön değerlendirme niteliğindedir ve mutlaka bir uzman tarafından detaylı incelenmelidir."
BİLİMSEL ARAŞTIRMALARIN BULGULARI
2021 yılında Nature Aging dergisinde yayımlanan bir araştırma, saniyeler içinde tamamlanan göz hareketi ve tepki sürelerini ölçen testlerin, Alzheimer'ın erken evresinde bilişsel bozuklukları tespit etmede %80’in üzerinde doğruluk oranına sahip olduğunu ortaya koydu.
Ancak çalışmanın yazarları, bu testlerin kesin bir tanı koymak yerine ön tarama amaçlı olduğunu vurgulamakta.
Bir başka çalışma, 2020’de Alzheimer’s Research & Therapy dergisinde yayımlandı.
Araştırmada, hızlı bilişsel testlerin yanı sıra kandaki beta-amiloid ve tau protein seviyelerinin ölçülmesi gerektiği belirtildi. Çünkü hızlı testler, bazen depresyon, stres veya yorgunluktan kaynaklanan bilişsel sorunlarla Alzheimer’ı karıştırabilir.
HIZLI ALZHEİMER TESTLERİNİN AVANTAJLARI VE SINIRLAMALARI
Avantajları:
- Erken Uyarı: Belirtileri olan bireylerin erken dönemde fark edilmesine yardımcı olabilir.
- Hızlı ve Kolay Uygulama: Zaman kısıtlaması olan durumlarda pratik bir tarama aracı sunar.
- Düşük Maliyet: Geniş kitlelere ulaşmayı mümkün kılar.
Sınırlamaları:
- Düşük Kesinlik: Yüksek doğruluk oranlarına rağmen, kesin tanı için yeterli değildir.
- Yanıltıcı Sonuçlar: Stres, yorgunluk veya başka nörolojik rahatsızlıklar, test sonuçlarını etkileyebilir.
- Bireysel Farklılıklar: Yaş, eğitim seviyesi ve kültürel faktörler test performansını etkileyebilir.
UZMANLAR NE ÖNERİYOR?
Uzmanlar, hızlı testlerin yalnızca bir ön tarama aracı olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve olası Alzheimer şüphesi durumunda kapsamlı bir incelemenin şart olduğunu vurguluyor.
Alzheimer tanısı için sıklıkla şu yöntemler kullanılır:
- Nöropsikolojik Testler: Detaylı bellek, dil ve problem çözme değerlendirmeleri.
- Beyin Görüntüleme: Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET).
- Biyobelirteç Analizleri: Beyin omurilik sıvısı veya kan testleri ile beta-amiloid ve tau protein düzeyleri.
Saniyeler içinde yapılan Alzheimer testleri, özellikle geniş çaplı taramalar için değerli bir araç olabilir.
Ancak bu testlerin kesin bir tanı koyamayacağı ve detaylı değerlendirmelerin mutlaka bir uzman tarafından yapılması gerektiği unutulmamalı.
Alzheimer şüphesi taşıyan bireyler, uzman bir nörolog veya geriatrist ile iletişime geçmeli ve kapsamlı bir incelemeden geçmeli.
