Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından gazetecilerin karşısına geçti.
Bakan Koca'nın açıklamalarından satır başları şu şekilde:
Uzun mücadelenin sonunda iyi bir yerdeyiz. Sizden 3 ayla 1 hafta sonunun rakamlarının aynı olması üzerinde düşünmenizi isterim. Şu anda dünyada yaklaşık 12 milyon Covid vakası olduğunu hatırınızda tutmanızı istirham ediyorum.
Süreçte pekçok ülkenin sağlık sistemi çökme tehlikesi yaşadı. Ülkemizin durumu birçok yönden iyi olmakla birlikte ilk can kaybımızı açıkladığımız 11 Mart gecesindeki acımız devam ediyor. Dün 19 insanımızı kaybettik. Sizden bu ölümlerin önlenebilir sebeplere bağlı olduğunuzu hatırlamanızı isterim.
Maske tüm dünyada kabul gören önemli tedbirdir. Yakın mesafede maske tek başına yetersizdir. Mesafe kuralı tüm dünyada tartışılmaz tedbirdir. El temizliği olmazsa olmaz kuraldır. Dünya hastalığın yayılmasına karşı her ne başarı gösteriyorsa bu kurallara uyabildiği ölçüde gösteriyor.
Salgının kontrolden çıktığı ülkeler tedbirlerin ya terk edildiği ya da zaten yetersiz olduğu ülkelerdir. Yüzde yüz tedbirlere uyumun sağlanabileceğini biliyoruz. Dün yeni vaka sayımız 1053'dü. İstatistiklere göre aralarından bir bölümü yoğun bakıma gidecek, bir kısmı solunum cihazına bağlanacak, aralardan belki birileri bilincini kaybedecek. Sizce acaba bu hastalar kurallara uymadığı için mi yakalandı. Hastalığın bulaşmasını kurallara karşılıklı uyarsak önleyebiliyoruz.
Hastalığın bugünlerde öne çıkan yayılma ortamlarını açıklamalarımızdan, medyadan biliyorsunuz. Nişan törenleri, düğünler, taziyeler, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları, asker uğurlamaları, sahiller, plajlar, kapalı ortak mekanlar.
Büyük kentlerin kalabalığından uzaklaşanlar başka kalabalıkları tercih etmez, mesafe kurallarını fazlasıyla uygularlarsa buna müteşekkir kalırız. Filyasyon çalışmalarında çok sayıda vakanın kaynağının düğünler olduğunu gördük. Cenazeler, taziyeler, mevlitler yeni acılara sebebiyet vermemelidir. Asker uğurlamasında ne uğurlayan ne de uğurlanan hiç risk almamalıdır.
Sağlık da, vatani göreve saygı da bunu icap ettirir. Gençlerimiz testi pozitif çıkan Mehmetçikten mesuldür. Devletimiz bazı tedbirleri uygulamaya koymuş bulunmaktadır. 8 ilimizde asker uğurlamaları yasaklanmıştır. Din görevlilerimiz çalışma başlatmıştır. Güvenlik güçlerimiz pazar yerlerinde yaptırımlar yapmaktadır. Sağlık Bakanlığı risklere karşı başta İçişleri Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile işbirliği içindedir.
Kovid-19'la mücadele birlikte mücadele verilmesi gereken bir mücadeledir. Kendini düşünen toplumu da düşünmüş olur, kendini riske atan topluma karşı sorumluluğu da çiğner. Demek ki konunun ahlaki bir tarafı da var. Bunu gözardı edemeyiz. Hekimlerimizi, bakanlığımızın çalışanları ve bizleri düşündüren konuya değinmek zorundayım. Son 1 hafta için 81 ilimizde Covid tedbirlerine uymadığı için 18 bin kişiye ceza uygulanmıştır.
Bu yaptırımlar devam etmektedir. İl Hıfzısıhha kurulları ihtiyaç duydukları kararları almaktadır. Mücadelenin uzunluğu tüm dünyada olduğu gibi kısmen bizde de rehavete yol açtı. Son 10 gün içinde gerileme gösterdiğimiz yerden toparlayabileceğimizi de kanıtladık. Yeni vaka sayılarının neden bu seviyede kaldığının sebebi belli. Diyarbakır, Adana, Konya, Gaziantep, Urfa başta olmak üzere bazı yerlerde hastalık pik seviyesine ulaşıyor. Buralardaki vaka artışlarının ancak tedrbirlerin gücüyle azalacağını düşünüyoruz. Mevcut durum Türkiye ortalamasına ilişkin genel dağılımından çok belli şehirlerde artışlardan kaynaklanmaktadır.
Hastalığın tırmanışta olduğu ülkeler sonbahar için karamsar. Bunu bizim de hesaba katmamız kaçınılmazdır. Mücadelemizi verirken hayatın da hakkını verelim. Yeter ki kurallara uyalım. Mücadele gücüne iyimserler, yaşamı sevenler sahiptir.. Üzerimizde bir yorgunluk var. Bunun nedeni bu salgındır. Yorgunluğu üstümüzden atalım, mücadelimizi koruyalım. Salgına karşı 83 milyon bir olalım.
Kurban Bayramı kısmen Bilim Kurulu'nda gündeme geldi. Kısmi tartışıldı ama öneri gelmedi. Önümüzdeki günlerde daha netleşmiş olur. Sokağa çıkma yasağı gündeme gelmedi. Ama özellikle il bazında birtakım kısıtlamaların gündeme gelebileceği konuşuldu. Bunu da bayrama doğru illerdeki vaka seyrine göre il hıfzısıhha kurulu kararları almaya yetkili. İl bazında birtakım kısıtlamalar sözkonusu olabilir. Gelecek hafta yine konuşmuş olacağız.
Testler geçen hafta tamamlandı. Çalışmayı kabul etmeyen her birey için belirlenen TÜİK tarafından belirlenen 2 de yedek belirtilmişti. 2 yedeğin kabul etmediği 18 bine yakın kişi oldu. Bununla ilgili çalışmayı 18 bin eksikle bitirebilirdik. Böyle olsun istemedik Yarın DSÖ Avrupa Direktörü bu akşam Türkiye'ye gelmiş olacak. Bu önemle konuşacağımız üzerimizde tartışacağımız bir konu olacak. Yeni 18 bin kişinin bize sunulmasını istedik. Zannediyorum bir iki gün içerisinde belirlemiş olacak.
Uygulanamayacak hiçbir şeyi biz önermek istemeyiz. Uygulanabilir olduğuna taraflarca tartışıldıktan sonra öğrencilerimiz, çocuklarımız, evlatlarımız için en uygun olan çözüm şekli içerisinde oluruz. 31 Ağustos'ta okulların açılacağı, bir takvimin belirtilmesi için açıklanmış oldu. Salgının seyrinde farklılık olursa gerektiğinde daha önce yapıldığı gibi online uzaktan erişim gibi birtakım yöntemler Bilim Kurulu tarafından önerilebilir. Karar Bakanlar Kurulu'nda alınmış olur. Özellikle belirtilen 4 metre kare konusu sınıfta özellikle 1 metre mesafenin korunması, toplam kapalı alan içinde en fazla 4 metrenin geçerli olması. Detaylarıyla ilgili de ilgili taraflarla zaten bizim halk sağlığı ekibi, Bilim Kurulu ekibi önümüzdeki günler çalışmaya devam ediyor olacaklar. Bazı okullar için beden eğitimi, hareketin yoğun olduğu yerler için bu metreleri 4 metre kadar belki şekillendirmek gerekli olur. Önümüzdeki haftalar ayrıca üzerinde yoğun çalışılacağı, Milli Eğitim Bakanlığımızla birlikte açıklamış olacağız.
Grip aşısını bildiğiniz gibi herkes için değil özellikle riskli grup için, altta hastalığı olanlar, belli bir yaşın üzerinde olan hasta grubu için önerdiğimizi biliyorsunuz. Grip aşısının bu yıl daha fazla talep içinde olacağını düşünüyoruz. Siparişimizi vermiş olduk. Geçen yıldan daha fazla grip aşısı siparişi içindeyiz. Bu yıl için grip aşısı sorunu yaşanmayacağını söyleyebilirim.
31 Ağustos olarak açıklandı. Salgının seyrinde farklılık olmazsa 31 Ağustos'ta okullar açılmış olacak. Salgının seyrinde farklılık olursa eğitim devam eder bu online veya hibrit farklı yöntemler olabilir. Bilim Kurulu önerisini yapar karar bildirilmiş olur. Burada sorun yok. Uygulanabilirliğiyle ilgili 4 metre kare her okul için önerilen bir durum değil. Okulun kapalı alanı, sınıfın değil en fazla 4 metre kare olmak üzere ve okulun da niteliği. İlkokul, ortaokul, lise veya spor ve benzeri hareketliliğin fazla olduğu alanlar düşünülerek detaylı bir çalışma Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte yapılıyor olacak. Kapalı alanının öğrenci başına en fazla 4 metre kare ve okulun niteliğine göre.
Maskeyle ilgili de eğitimin yapıldığı dönemde maskeyi zaten önermiyoruz. Maskeli okula gitmeyi öneriyoruz. Sırasında oturduğu ana kadar maskeli olmasını önemsiyoruz ama devamında maskeyi takma zorunluluğu olsun istemiyoruz.
Geçen hafta yapılan görüşmede daha önce söylediğim şekliyle Bakan Yardımcımız, Bilim Kurulu'na başkanlık eden kendisi de enfeksiyon hastalıkları uzmanı ve profesör olan arkadaşımız. Özellikle Robert Coh Enstitüsü'ne sunum yaptı. Bu sunumdan da çok etkilendiklerini ifade ettilerk. Dün enstitünün direktörü bakan yardımcısı arkadaşımı arayarak son derece etkilendiklerini, kendilerinde olmayan datanın var olduğunu, Türkiye'den faydalanmak istediklerini özellikle ifade ettiler. Bu kararların başka saiklerle yer yer alındığını da biliyoruz. Umarım bu anlamda yapılan görüşme ve etkilenildiği söylenen görüşme başka saiklerle farklı sonuçlara yol açmaz. Biz önümüzdeki günler bu anlamda bizim talebimiz doğrultusunda, özellikle bazı bölgelerimizle ilgili olumlu sonuçlanacağını umuyoruz.
Aşıyla ilgili hayvan çalışmaları devam ediyor. Sürecin başarıyla seyrettiğini söyleyebilirim. Aşıyla ilgili Eylül-Ekim ayında klinik çalışmalara Sağlık Bakanlığı ile geçebileceğimizi düşünüyorum. O dönem 3-4 ay kadar klinik çalışmanın sürebileceği dönem olacak. O döneme geçildiğinde detaylı açıklamaları yapmış oluruz. Antiviral olarak kullanılan ilaç sözkonusuydu. Biz bu ilaçtan epey fayda görmüştük. Dünyanın, Çin'in entübe olan hastalarda kullandığı ilaçtı. Geç dönemde kullanımın fayda sağlamadığını gördüğümüz, çalışmalar yayınlanmış olur. Erken dönemde bu ilacın kullanımın daha faydalı olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede uygulamayı rehberde değiştirdik. Bu çerçevede kullanım her geçen gün artmakta. Bu ilacın Türkiye'de hem sentezi hem de imalatı 4 firma tarafından müracaat edilmiş oldu, önümüzdeki 1-2 gün içerisinde ruhsat süreçleri bitmiş olacak. Biz ilacı artık Türkiye'de üreterek 4 firmayla gerçekleştirmiş olacağız. Bunu şimdiden müjdelemek istiyorum.
Yoğun bakımlardaki doluluk oranı daha önce de özellikle pandeminin ilk döneminde yüzde 61-62'yi geçmediğini söylemiştim. En üst noktada. Şimdi yüzde 59-61 oranında ama bir farklılıkla. Şu dönemde acil olmayan hastaları da 1 Haziran'dan itibaren kabul edildiğini biliyorsunuz. Şu an ağırlıklı elektif dediğimiz acil olmayan hastaları da alıyoru. Bu hastalarla birlikte toplam yüzde 59-61'den bahsediyoruz. Yoğun bakımda olan hasta olan entübe olan 406 hastamız var. Yoğun bakım yatak sayımız 27 bine ulaştı. 1171 yeni hastamızın olduğunu söyleyelim.
Yarın bu konu gündeme gelmiş olacak. Hem Çin hem de özellikle Rusya ile işbirliği içinde sürdürüyoruz. Özellikle Rusya ile klnik çalışmaları karşılıklı yapıyoruz. Çin'le de ilişki içinde olduğumuzu rahatlıkla söyleyebilirim. Karşılıklı klinik çalışmalara izin vermek şeklinde Rusya ile zaten işbirliği içindeyiz, Rusya ile görüşmelerimiz var. DSÖ ile zaten işbirliği içindeyiz.
