Rusya'da Eylül 2024'te yıllık enflasyon oranı, bir önceki ay görülen 9,1% seviyesindeki on sekiz ayın zirvesinden %8,6'ya geriledi. Bu, Aralık 2023'ten bu yana kaydedilen ilk yavaşlama olmakla birlikte, piyasaların beklentisi olan %8,5'lik oranın hafifçe üzerinde gerçekleşti. Enflasyon oranı hâlâ Rusya Merkez Bankası'nın (CBR) %4'lük hedefinin çok üzerinde seyrediyor ve bu durum, politika yapıcıların son toplantılarda verdikleri sıkılaştırıcı mesajları destekliyor. Hizmetlerdeki (11,6%) ve gıda ürünlerindeki (9,1%) fiyat artışları yüksek seviyelerde kalmaya devam ederken, gıda dışı ürünlerde fiyat artışları biraz daha ılımlı kaldı (%5,6). Temel enflasyon oranı ise %8,3 seviyesinde gerçekleşti. Aylık bazda ise Rus tüketici fiyatları %0,5 oranında arttı.
GIDA VE ULAŞIM ENFLASYONU ÖNDE
Rusya'da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kapsamında en önemli kategoriler Gıda ve Alkolsüz İçecekler ile Ulaşım. Gıda ve Alkolsüz İçecekler, toplam ağırlığın %30'unu oluştururken, Ulaşım kategorisi %14'lük bir paya sahip. Bu iki kalem, hanehalklarının tüketiminde önemli bir yere sahip olduğu için enflasyon oranlarındaki değişimlerin toplum üzerindeki etkisi de büyük oluyor. Özellikle son aylarda gıda fiyatlarındaki artışların, gıda ürünlerinin tedarik zincirlerinde yaşanan sorunlardan kaynaklandığı düşünülüyor. Ulaşım maliyetlerindeki artış ise, küresel enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve yerel piyasalardaki yakıt fiyatlarının etkisiyle bağlantılı olarak değerlendiriliyor.
GIDA DIŞI ÜRÜNLERDEKİ FİYAT ARTIŞLARI ILIMLI
Eylül 2024'te gıda dışı ürünlerdeki fiyat artışları, hizmetler ve gıda ürünlerine kıyasla daha ılımlı seyretti. Giyim ve Ayakkabı kategorisi, TÜFE'deki toplam ağırlığın %11'ini oluşturuyor ve bu alandaki fiyat artışları son aylarda daha düşük seyretmiş durumda. Bununla birlikte, Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar gibi kategoriler de enflasyondan ciddi şekilde etkileniyor ve bu kalemler, toplam ağırlığın %11'ini kapsıyor. Rusya’daki hanehalkları için konut giderleri önemli bir yer tutarken, enerji maliyetlerindeki artışlar konut giderlerini daha da yukarı çekiyor. Rekreasyon ve Kültür (%6), Alkollü İçecekler ve Tütün (%6), Ev Aletleri (%6) gibi kategoriler ise daha düşük bir etkiye sahip olmasına rağmen, enflasyon oranlarına katkı sağlamaya devam ediyor.
RUSYA MERKEZ BANKASI’NIN HEDEFLERİNE ULAŞMASI MÜMKÜN Mİ?
Rusya Merkez Bankası'nın %4'lük enflasyon hedefi göz önüne alındığında, mevcut enflasyon oranlarının oldukça üzerinde seyreden fiyat artışları, para politikası yapıcıları için büyük bir zorluk teşkil ediyor. Eylül 2024’te hizmetlerdeki yıllık fiyat artışının %11,6’ya, gıda ürünlerindeki artışın ise %9,1’e ulaşması, hükümetin ve Merkez Bankası’nın enflasyonu kontrol altına almak için daha sıkı önlemler alabileceğine işaret ediyor. Ayrıca, temel enflasyon oranının %8,3 olması, gıda ve enerji fiyatlarının çıkarıldığı durumda bile enflasyonist baskıların devam ettiğini gösteriyor. Bu bağlamda, faiz oranlarının daha da artırılabileceği ve mali politikaların daha sıkı bir şekilde uygulanabileceği değerlendiriliyor.
Politika yapıcılar, enflasyonu düşürme hedeflerine ulaşmak için küresel piyasalardaki gelişmeleri ve yerel ekonomik faktörleri yakından takip etmek zorunda. Özellikle enerji fiyatlarındaki oynaklık ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar, enflasyon oranlarını yukarı çeken ana etkenler arasında yer alıyor.
