Rapor parası, iş görmezlik ödemesi olarak da bilinir. İş görmezlik ödemesi, çalışanların hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya gebelik gibi geçici sağlık sorunları nedeniyle iş göremez duruma gelmeleri halinde yaşadıkları maddi kaybı telafi eden ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan bir ödemedir. İşçi geçici olarak iş göremez hale geldiğinde maaş ödemeleri işveren tarafından değil, SGK tarafından karşılanır. Ancak bazı durumlarda işveren ile SGK arasında bir anlaşma yapılabilir ve bu anlaşmaya göre işçinin raporlu olduğu gün sayısına istinaden alacağı ödemeler işveren tarafından yapılır. İşveren, bu ödemeleri SGK’ya yapacağı prim ödemelerinden düşebilir.
RAPOR PARASI NASIL HESAPLANIR?
Birçok işçinin merak ettiği sorulardan biri de rapor parasının nasıl hesaplandığıdır. Bu hesaplama yapılırken, kişinin yatarak mı yoksa ayakta mı tedavi olduğu, önceki dönemlerde kaç günlük primlerinin ödenmiş olduğu ve güncel olarak aldığı maaş dikkate alınır. İş görmezlik raporu alan bir işçinin raporlu olduğu her gün için alacağı ödeme hesaplanırken dikkate alınan unsurlar şunlardır:
1. İş görmezlik raporunun alındığı tarihten önceki son on iki aydaki son üç aylık prime esas kazanç toplamı.
2. İşçinin son üç aylık prim gün sayısının toplamı.
3. Raporlu olunan gün sayısı.
HESAPLAMA ADIMLARI
- Günlük gelir hesaplaması, son üç aylık prime esas kazanç toplamının, son üç aylık prim gün sayısına bölünmesi ile elde edilir.
- Kişinin alacağı rapor ücreti; yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayakta tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisi olarak hesaplanır.
ÖRNEK HESAPLAMA
10 bin lira brüt maaş ve 90 gün prim/gün sayısına sahip bir işçi için hesaplama şöyle yapılır:
- 3 aylık prim esas kazanç: 30 bin TL
- Günlük prime esas kazanç: 30.000 / 90 = 333 TL
- Günlük yatarak tedavi ödemesi: 333 / 2 = 166,50 TL
- Günlük ayakta tedavi ödemesi: 333 / 3 * 2 = 222 TL
RAPOR PARASINI KİM ÖDÜYOR?
İşçinin rapor alması ve görevini yerine getirememesi halinde, maaşı raporlu olunan gün sayısına göre SGK tarafından ödenir. Bir ya da iki günlük raporların parası SGK tarafından ödenmez ve bu ödemelerin işveren tarafından yapılmasını gerektiren bir yasal düzenleme yoktur. Üç gün ve üzerindeki raporların ödemesi ise üçüncü günden itibaren SGK tarafından yapılır. İş kazası nedeniyle alınan raporlarda SGK, rapor süresinin tamamını öder.
RAPOR PARASI ÖDEMESİ ALINAN DURUMLAR
İşçilerin rapor parasını alabilmesi için belirli nedenlerden dolayı rapor almış olması gerekir. Bu durumlar arasında iş kazaları, meslek hastalıkları, genel sağlık sorunları ve hastalık halleri ile kadın işçilerin gebelik durumları yer alır.
