Büyük bir kamuoyu araştırma firması birey ve grup aidiyetleriyle ilgili yeni bir araştırma yaptı... Deneklere kendilerini ‘hangi kimlik’ten hissettikleri sorulmuş... Çıkan sonuçların bir kısmını paylaşmak istiyorum...
Bu araştırmaya göre Türkiye genelinde en büyük grubu yüzde 23,8’le ‘Atatürkçü’ler oluşturuyor... Onu yüzde 18,9’la ‘milliyetçi/ulusalcı’lar takip ederken, üçüncü sırayı 18,6’yla ‘geleneksel/dindar muhafazakâr’lar alıyor... Sıralama 12,3’le ‘demokrat/liberal’ler, 8,9’la ‘sosyal demokrat/sosyalist’ler, 3,6’yla ‘ülkücü’ler, 2,5’le ‘Kürt milliyetçileri’, 4,5’le ‘diğer’, 6,9’la ‘kimlik beyanında bulunmayanlar’ şeklinde oluşuyor...
Önce teknik itirazımızı dile getirelim: Aralarındaki duvarlar incelmekle beraber yine de ‘milliyetçilik’le ulusalcılık’ kavramlarının aynı şıkta sorulması, daha ayrıntılı fikir edinmeyi zorlaştırmış... Aynı durum ‘sosyal demokratlar’la ‘sosyalistler’ için de geçerli... ‘Atatürkçü’yle ‘ulusalcı’yı ayrı ayrı toplamak ne derece doğrudur, o da tartışılır... Elbette aidiyeti ifade eden bu kavramların bir çoğu birbirilerinden kesin hatlarla ayrılmıyorlar... Kişiler birden fazla kimlikle de kendini ifade edebilirler; hem ‘milliyetçi’, hem de ‘dindar’gibi... Eğer deneklere birden fazla şık seçme hakkı tanınmış olsaydı, bu durum çok daha rahat tespit edilebilirdi...
Elimizde üç yıl öncesine ait yine ‘kimlikler’le ilgili yapılmış bir araştırma var... Son araştırmayı onunla mukayese ettiğimizde karşımıza çıkan bazı sonuçlar şunlar:
1. Daha önce pek ifade edilmeyen ‘Kürt milliyetçiliği’ cevabı artık yükselerek yerini alıyor... BDP içindeki payı anlaşılabilir de, AKP seçmeni içinde yüzde 1,6’lık kesimin dün hissetse bile söyleyemeyip, bugün ifade etme ihtiyacı hissetmesi ve diğer kimliklerinin önüne geçirmesi, dönüşümün anlaşılması açısından çok önemli...
2. Kendisini ‘dindar-muhafazakâr’ diye tanımlama oranları AKP’de eski yerini korurken, MHP ve CHP’de geriliyor... Son araştırmada bu oran MHP’de 5,3’ü oluştururken, CHP’de ise sadece yüzde 2’yi gösteriyor... Oysa Türkiye ortalaması 18,6...
3.‘Milliyetçilik/ulusalcılık’ tercihinin partilere dağılımına baktığımızda, MHP’lilerin yüzde 42,7’si, AKP’lilerin 20,8’i, CHP’lilerin ise 8,7’sini oluşturuyorlar... CHP’de ilk sırayı 55,2’yle ‘Atatürkçülük’ alırken, AKP’de 36,1’le ‘dindarlık/muhafazakârlık’, MHP’de ise doğal olarak ‘milliyetçilik’ almaktadır’85
4. Üç yıl önceki araştırmaya göre ‘ülkücülük’le ilgili MHP seçmeninde bile nispî gerileme gözlenmektedir... Kendisini ‘ülkücü’ diye ifade edenlerin oranı toplam MHP seçmeninde yüzde 19,1 olarak tespit edilmiştir... Bu oran AKP seçmeni içinde 1.6... Türkiye ortalaması ise 3,6...
5. BDP içinde ‘Kürt milliyetçileri’nden sonraki en büyük grubu yüzde 24’le ‘sosyal demokrat/sosyalist’ler oluştururken, onu 15,6’yla ‘demokrat/liberal’ler ve 14,6’yla ‘dindar-muhafazakâr’lar takip ediyor...
6. ‘Milliyetçilik’le ‘ulusalcılık’ birbirine yaklaşmakta ama bu etkileşim sürerken bu kitlelerde ‘dindarlık’ ve ‘muhafazakârlık’kavramları nispeten değer kaybetmekte, bu alanın AKP’nin tahakkümündeki görüntüsü perçinlenmektedir....
7. Başta ‘açılım politikası’ olmak üzere son üç yılda yaşanan olaylar, kendisini milliyetçi olarak tanımlayan seçmen nezdinde AKP aleyhinde kayda değer bir gerilemeye yol açmamıştır... ‘Milliyetçiyim’ diyenlerin AKP içindeki yüzde 20,8’lik varlığı, bütün partiler içinde, oransal anlamda olmasa da sayısal anlamda ’en büyük milliyetçi kitle’yi göstermektedir... Aynı sonuç ‘dindarlık’ konusunda da geçerlidir... Yolsuzluk iddialarının ‘dindarlar’daki AKP tercihini pek sarsmamış olduğu göze çarpmaktadır...
Zaten seçim sonuçları da bu gerçekleri, en azından ‘milliyetçiler’ ve ‘dindarlar’la ilgili bu gerçekleri kısmen teyit etmiştir... Elbette bu rakamlar ‘mutlak’ ve ‘kusursuz’ doğruları ifade etmezler ama siyaset üretmek mecburiyetinde olanlara fikir verirler... Sonuç alınması için ikna edilmesi gereken ‘milliyetçiler’ ve ‘dindar-muhafazakârlar’ var... Zorluklar olsa da rakamlar bunun altını çiziyor ve mecburiyet hâline getiriyor...
