Pisagor ve öğrencileriyle başladığı biliniyordu... Geometri tarihini yeniden yazdıran tablet!

Pisagor ve öğrencileriyle başladığı biliniyordu... Geometri tarihini yeniden yazdıran tablet!

Geometride ezberleri bozan tablet İstanbul'da sergileniyor. Babil kentine ait olan 3 bin 700 yıllık tablet, geometrinin babası olarak bilinen Yunan filozof Pisagor'dan bin yıl önce kullanılmış.

Milattan Önce 570 - 495 yılları arasında yaşayan Yunan filozof Pisagor ve öğrencileri her şeyin matematikle ilgili olduğuna inanmıştı. Ancak Pisagor’a atfedilen uygulamalı geometrinin en eski örneği, Pisagor’dan bin yıl önce, 3 bin 700 yıllık bir kil tablette keşfedildi. M.Ö. 1900 ile 1600 yıllarına tarihlenen, antik Babil’e ait olan ve “Si.427” olarak adlandırılan tablet 1894’te, Irak’ın başkenti Bağdat’taki Sippar’da çıkarıldı. Ancak tablet, Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’nden Dr. Daniel Mansfield tarafından analiz edilene kadar anlaşılamadı.

BABİL’DEN KALMA

Tabletin Babil’de arazi sınırlarını belirlemek için haritacılar tarafından kullanıldığını belirten Mansfield, şu bilgileri verdi: “Pisagor üçgenleri denilen üçgenler, tablet Si.427’de var. Bu, Pisagor’dan bin yıl önce bu üçgenlerin kullanıldığını gösteriyor. Ayrıca Si.427 aynı zamanda Babil’e ait, bilinen tek kadastro belgesi örneği. Si.427’yi yapan antik haritacılar, söz konusu üçgenleri kullanmış. Bu tabletin keşfi, matematik tarihi için önemli, çünkü geometriyi düşünülenden yüz yıllar öncesine götürdü.”

İSTANBUL’DA MÜZEDEN ÇIKTI

Si.427 adlı tabletin varlığını kazı kayıtlarından öğrendiğini belirten Dr. Daniel Mansfield şunları söyledi: “Tabletin artık var olmayan Konstantinopolis Müzesi’ne gittiğini öğrendim ve Türk yetkililerle görüştüm. 2018’de Si.427’nin bir fotoğrafı bana mail ile gönderildi. Uygulamalı geometrinin ilk uygulamalı örneğinin yer aldığı tabletin İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde olduğunu öğrendim. İstanbul’da gidip, izin alarak tableti inceledim. Tabletin önemini anlamam aylar sürdü.”