Arizona Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, Parkinson hastalarının yıllar süren tedavi sonrasında karşılaştığı en yaygın komplikasyonlardan birine yeni bir ışık tutuyor. Parkinson hastalığı, beynin hareketleri kontrol eden bölgesindeki dopamin seviyelerinin azalması sonucu gelişen nörolojik bir bozukluktur. Dopamin kaybını telafi etmek amacıyla levodopa adı verilen bir ilaç kullanılır. Ancak uzun süreli levodopa tedavisi, "levodopa kaynaklı diskinetik hareketler" olarak bilinen kontrolsüz hareketlere yol açar.
Brain dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, levodopa kaynaklı diskinetik hareketlerin doğası hakkında yeni bulgular ortaya koyuyor. Ayrıca bu çalışmada ketamin, bu zorlu durumu tedavi etmek için umut verici bir seçenek olarak görülüyor.
Çalışmanın baş yazarı Abhilasha Vishwanath, Parkinson hastalarının beyninin levodopa tedavisine yıllar içinde uyum sağladığını, bu nedenle uzun vadede diskinetik hareketlerin meydana geldiğini belirtiyor. Yeni araştırmada, motor korteksin, yani hareketleri kontrol eden beynin bölgesinin diskinetik dönemlerde "bağlantısız" hale geldiği ortaya çıktı. Bu bulgu, motor korteksin bu kontrolsüz hareketleri aktif olarak üretmediği görüşünü sorguluyor.
Araştırmacılar, motor korteksten binlerce nöronun faaliyetini kaydetti. Nöronların ateşleme desenlerinin diskinetik hareketlerle çok az ilişkilendiğini ve bunun temel bir bağlantısızlık olduğunu gösterdi. Stephen Cowen, motor korteksin doğru şekilde hareketleri koordine etmediği zaman, nöral devrelerin kendi başlarına bu problemlere neden olan hareketleri ürettiğini belirtti.
Ketaminin tedavi potansiyeli ise bu yeni bulguları pekiştiriyor. Ketamin, beynin diskinetik hareketler sırasında meydana gelen anormal elektriksel desenleri bozarak motor korteksin hareket üzerinde yeniden kontrol kazanmasına yardımcı olabilir. Ketamin, bu anormal desenleri bozar ve daha uzun vadeli nöroplastisite süreçleri başlatarak, nöronların yeni bağlantılar kurmasına yardımcı olur.
Araştırma, Arizona Üniversitesi'nde devam eden bir klinik deneme ile de destekleniyor. Bu denemede, Parkinson hastalarındaki diskinetik hareketler için düşük doz ketamin infüzyonları test ediliyor. İlk sonuçlar umut verici görünüyor, bazı hastalar tedavi sonrası haftalarca fayda sağlıyor.
Ketamin tedavisinin yan etkileri minimum seviyede tutulacak şekilde doz ayarları yapılabilir ve bu çalışma, motor korteksin diskinetik hareketlerdeki rolü hakkında yeni terapötik yaklaşımlar geliştirilmesine olanak sağlayabilir.
