Çarşı pazar enflasyonu bu yıl önlem alınmazsa eğitimde de kendini gösterecek. Özel eğitim kurumları 2019-2020 için erken kayıt dönemini başlattı.
Geçen yıl TÜİK rakamlarına göre Türkiye genelinde özel eğitimde enflasyon yüzde 12 ortalamalarda gerçekleşti. Bu yıl bu artış, oranların hayli üzerine çıkacak gibi görünüyor. Elbette İstanbul’daki özel okul fiyatları Türkiye’nin diğer illerinin hayli üzerinde. Diğer giderlere bakıldığında ise en büyük artış kalemi ise belki de gıda fiyatlarındaki artışında gerekçe gösterildiği yemek ücretlerinde olacak. Ancak bir diğer yüksek artış kalemi de kırtasiye ve kitap masraflarında.
Habertürk'ten Yavuz Barlas'ın haberine göre, geçen yıl 1.3 milyon öğrenci özel okullara kayıt yaptırdı. Bu rakam üniversite öncesi eğitimde olan toplamda 16.2 milyon öğrencinin yüzde 8.3’üne denk geliyor. Türkiye’de toplamda 11 bin 694 özel okul bulunuyor. Toplamda sayısı 65 bini bulan okul sayısı içinde özellerin oranı yüzde 18’e yükseliyor. Yani buradaki fiyat artışları artık toplumun önemli bir kesimini doğrudan etkiliyor.
Milli Eğitim Bakanlığı açıklamasına göre okullar ücretlerini ocak ayından mayıs sonuna kadar açıklamak zorunda. Açıklamazlarsa bir önceki yılın ücreti geçerli olur ki böyle bir ihtimal görünmüyor.
ÖZEL OKULLAR NE KADAR ZAM YAPABİLİR?
Buna göre ara sınıfların eğitim ücreti, bir önceki eğitim-öğretim yılında ilan edilen ücrete (Yurtiçi-ÜFE+TÜFE) / 2 oranına en fazla yüzde 5 artış yapılarak hesaplanacak. Yani enflasyon+ yüzde 5 dersek yanlış olmaz. Ancak bu yıl son yılların aksine enflasyonda önemli oranda yüksek seviyeler görüldü. 2018’de yıllık ÜFE yüzde 33.64, yıllık TÜFE ise yüzde 20.3 çıktı. Dolar kurundaki finansal operasyon dönemi yaşanan yükselişin bu oranların bu noktalara tırmanmasında önemli bir etkisi oldu. Yukarıdaki hesabı yaparsak bu yıl özel okullara maalesef yüzde 27 ile yüzde 32 arasında zam yapma imkanı doğdu.
Pazarlığa tabi olsa da açıklanan erken kayıt rakamlarına bakıldığında özellikle zincir niteliğindeki marka olan okulların fiyatlarında belirgin artışlar gözleniyor.
Yine TÜİK rakamlarına göre geçen yıl ilköğretimde özeller ortalama bir öğrenciden 27 bin 989 TL ücret talep ettiler. Önümüzdeki eğitim dönemi hariç buradaki son 5 yıllık fiyat artışı yüzde 50’yi buldu.
Elbette İstanbul’da bu rakamlar bunun hayli üzerinde. Hele hele Ataşehir, Beşiktaş gibi daha merkezi ilçelerde daha da yüksek.
Liste fiyatını açıklayan okulların erken kayıt ücretlerine bakarsak eğitimde artış oranlarının yüzde 18’ler civarında olduğu ancak yemek, kırtasiye, kitap, servis ücretleri içine katıldığında toplamda artış tutarlarının yüzde 30’ları zorladığını görmek mümkün. Bu da öncelikle bazı okullarda yıllık 7 bin TL’yi aşan yemek masrafları da enflasyon etkisinin velileri hayli zorlayacağını gösteriyor.
Görünen o ki bu yıl ilköğretimde okuyan bir çocuğunuz varsa liste fiyatı açısından bakıldığında zincir okullarda belki de 30 bin TL’nin altında eğitim ücretiyle karşılaşmak mümkün olmayacak. Elbette pazarlıklarla bu rakamlar bir parça düşürülebiliyor. Yine de tavanda 60 bin TL’yi bulan özel okulların olması özel eğitimde gelinen hayli pahalı seviyelerin bir göstergesi.
GÜNLÜK YEMEĞİN FİYATI 30-40 TL ARASI!
Özel okulların bir kısmı resmi internet sitelerinde liste fiyatlarını ilan ediyor. Ancak bir çoğu yemek dahil fiyatı ekranlarında gösteriyor. Marka zincirlerde 5 bin 500 TL’den aşağı yemek ücreti bulunmuyor. Tüketici ortalama enflasyonu yüzde 20 iken dolardaki artış bile yıllık yüzde 38 ile sınırlı kalmışken ve üstelik kurda gevşeme yaşanmasına karşın çarşı pazarda yüzde 70’leri bulan fahiş zamları kaleme almış bu konuda yetkililerin bir önlem alması gerektiğini ifade etmiştim. Ancak bir de özel okullarda günlüğü 30 TL ile 40 TL arasındaki yemek ücretlerine bir göz atmak gerekir. Zira bugün toplu yemek firmalarının şirketlere sunduğu fiyat teklifleri bu rakamların hayli altında. 180 gün ortalama okula giden öğrencilerden bu anlamda talep edilen 5 bin 500 TL gibi rakamlar hayli uçuk. Ve bir tavanı yok. Eğitimde zamda bile enflasyon ortalamasının 5 puan üzeri gibi bir tavan artış oranı belirlenirken yemek cephesinde böyle bir sınır yok. Alabildiğine farklı rakamlar havalarda uçuşuyor.
Veliler bu rakamda pazarlık dahi edemiyor. Mecbur bu rakamlar ödeniyor.
KİTAPTA KDV SIFIRLANDI AMA RAKAMLAR YÜKSEK
Önceki hafta dolara endeksli kağıt fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle kitaplardan alınan KDV oranı 1 Şubat itibariyle yüzde 8’den sıfıra çekildi. O cephede TÜİK’e göre geçen yıl yüzde 28 zamlanan kitap fiyatlarında bir nebze de olsa ucuzlama imkanı oluştu. Tabii kitap firmaları o indirimi yansıtırlarsa. Özel okullarda yıllık eğitim için kitaplara ödenen rakamlar ise 2 bin TL ile 3 bin TL arası değişiyor. Bu noktada artış oranlarını hesap etmeniz ise maalesef mümkün değil. Kitapların piyasada bir karşılığı bulunmuyor. Bazı aksesuarla bir kutu kitaba verdiğiniz rakam yine pazarlık bile mevzu bahis olmadan ödeniyor.
Bir önceki yıl ile karşılaştırmaya kalktığınızda da okul yönetimleri başlıyor saymaya, kitapları hesap yap yapabilirsen.
Gelelim üst baş satın almaya. Bir özel okul tercih ettiyseniz mecbur bırakıldığınız bir nokta da o okulun kalite açısından fiyatıyla orantıladığınızda piyasadakilere oranla hayli altında kalitedeki üniformaları. Eşofmandan pantolona her şey piyasada satılan muadillerinin en az 2 katı. Ve 1 öğrenci için en az maliyeti yıllık bin 500 TL’yi buluyor.
