Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Bilaloğlu geçtiğimiz hafta ‘Acil önlem şart’ açıklamasıyla sektörün içinde olduğu zor durumu gözler önünü sermişti. Bu açıklamanın sebebi kura bağlı artan fiyatlar ve faizler sonrası ocak- eylül döneminde yüzde 26 daralan pazarın en iyimser tahminle yılı yüzde 40 küçülerek tamamlayacak olmasıydı.
Hürriyet'ten Emre Özpeynirci'nin haberine göre, ODD toplam satışlar yıl sonunda ancak 600 bin adetler seviyesine ulaşabileceğini açıkladı. Açıkçası bu öngörünün bile gerçekleşmesi pek mümkün görünmüyor. Zaten bu toplantının ardından yapılan yorumlarda da 600 bin adetlerin çok iyimser tahmin olduğu, pazarın 575 bin adetlere ulaşmasının bile bir önlem olmazsa mucize olacağı dile getiriliyor.
"EKİMDE 25 BİN SATIŞ"
Çünkü kur ve faizlerdeki artışa bağlı olarak eylül ayında yüzde 68 düşen satışlar firmaların indirim ve faiz kampanyalarına rağmen ekim ayında daha da fazla daralmış gibi görünüyor. Sektör yetkililerinin yaptıkları açıklamalarda pazarın ekim ayı sonunda eylüle yakın bir seviyede gerçekleşeceğini bunun da bir önceki yıla göre yüzde 72’nin üzerinde bir küçülme anlamına geldiğini belirtiyorlar. Ekim ayında toplam otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 25 bin adetler civarında olması beklenirken, geçen yıl aynı dönemde 92 bine yakın satışın yapıldığı hatırlatılıyor. Ekim ayında satışların 25 bin adet seviyesinde gerçekleşmesi halinde 10 ayda yani ocak-ekim döneminde pazardaki toplam daralma geçen yıla göre yüzde 35’i aşacak. Bu da pazarın son iki ayda da benzer performans göstermesiyle daralmanın yüzde 40’ları rahat aşacağını ortaya koyuyor. Geçen yıl ocak-ekim döneminde Türkiye’de 720 bin otomobil ve hafif ticari araç satılırken, bu yıl ekim ayındaki 25 bin adetlik beklenti gerçekleşirse, pazar 10 ay sonunda 460 bin adetlere gerilemiş olacak.
"TEK ÇÖZÜM İNDİRİM"
Yani ODD’nin yıl sonu öngörüsünün bile gerçekleşmesi, hükümetin desteğine bağlı. Çünkü eylül ve ekimde 25 bin adetlerde kapatan pazarın kasım ve aralık aylarında 70+70 bin adetlerin üzerine çıkması gerekiyor ki, şu anki yüksek fiyatlar ve faizlerle bu pek mümkün gözükmüyor. Geçen yıl son 3 ayda 330 bin adede yakın otomobil ve hafif ticari aracın satıldığı Türkiye’de şartlar böyle devam ettiği takdirde pazarın 120-130 bin adetlere gerileceğine kesin gözüyle bakılıyor. O yüzden satışların artması için acil müdahale gerekiyor. Sektör yetkilileri artık maçın sonuna gelindiğini ve devletin acil önlem alması gerektiğini belirterek, “90’ıncı dakikada golü atmalıyız” yorumunu yapıyorlar. Bu noktada ÖTV indiriminin tek çözüm olduğunu olmazsa son 2 ayda durumun çok daha vahim olacağından endişe ediliyor.
"SEKTÖRÜN STOKLARI ERİR DEVLETİN GELİRİ ARTAR"
Son iki aya ilişkin ÖTV indirimi bekleyen otomotiv sektöründe bazı yetkililer ise şu açıklamayı yapıyor: “Eğer bir ÖTV indirimi yapılacaksa bu eldeki stokların model yılı değişimi öncesinde eritilmesi için kasım-aralık ayında yapılmalı. Sadece kasım-aralık döneminde bile yapılırsa en azından eldeki stoklar eritilir ve sektöre yardımı olur. Devlet de otomotivden elde ettiği vergi gelirini artırır. Aynı zamanda sadece 2 ay için geçerli olursa, ithalatı da artırmaya sebep olmaz çünkü firmalar 2 ay için sipariş verip araç getiremez. Süre yeterli olmaz.”
"2019’DA FİYATLAR YÜZDE 35 ARTABİLİR"
2019 yılı bütçesinin Meclis’e sunulmasının ardından özellikle motorlu taşıtlar üzerinden alınan ÖTV gelirlerindeki artış dikkat çekti. Hükümet, 2018 yılı sonunda 20.5 milyar lira olarak tahmin edilen ÖTV gelirini 20.8 milyar TL’ye çıkartırken, 2019 yılında ise motorlu taşıtlar üzerinden alınan ÖTV’den 24 milyar lira gelir bekliyor. 2018 yılında ÖTV gelirindeki 300 milyon liralık artışın sebebi açık. Pazarın geçen yıla göre yılı yüzde 40 küçülmeyle kapatması öngörülse de kurlardan dolayı araç fiyatlarının yüzde 50’den fazla artması ÖTV gelirini de arttıracak. Ancak 2019 yılında ÖTV gelirinin 3.2 milyar TL arttırılması ise kafaları karıştırdı. Çünkü 2019’da pazarın 450 bin adetlere gerileceği öngörülürken, ÖTV gelirindeki artışın ancak araç fiyatlarının veya vergilerin artmasıyla yükselebileceği iddia ediliyor. Bütçede yapılan ÖTV gelir hesabına göre otomotiv pazarının 2019’da 500 bin adet olup fiyatların yıl içinde yüzde 35 artışı üzerine kurulmuş gözüküyor. Çünkü o zaman sonuç 24 milyar çıkıyor.
