Oraj bir hava olayıdır. Cumulonimbus ve cumulus bulutlarının oluşturmuş olduğu, orta veya kuvvetli bir şekilde dikey hareket eden, ortalama 2 saat kadar süren ve gök gürültüsü, şimşek, yıldırım, kuvvetli yağmur, buzlanma, kuvvetli rüzgâr oluşumlarıyla kendini gösteren fırtınalara denilmektedir.
ORAJ OLUNCA UÇAKLAR İÇİN TEHLİKELİ HALE GELİR Mİ?
Oraj, kısa süren bir hava olayı olarak bilinmektedir. Ancak şiddeti ve etkileri oldukça kuvvetlidir. Oraj bulutu içerisine giren uçak şiddetli sarsıntılara maruz kalabilir. Hatta uçağı yıldırım da çarpabilir. Bu hava olayı oldukça riskli olduğundan havayolu firmalarının uçuşları belirlenirken, orajın olduğu yerlere özellikle dikkat edilmektedir. Oraja girilmesi durumunda yolcuların kabin memurlarının uyarılarına riayet etmesi gerekir.
NASIL OLUŞUR?
Cumulus bulutları, alçak basınç noktalarında sıcak hava, rüzgâr, nem gibi termik etkilerle gelişerek Cumulonimbus bulutlarını oluşturmaktadır. Bu bulut grubunun havada asılı kalması ve sabahtan akşama kadar gün ışığı alması sonucunda bulut içinde hava akışını ortaya çıkarmaktadır. Bulutlara (+)/(-) elektrik yükleri dolmaya başlamaktadır. Bulutun üst katmanları (+) yüklerle dolarken alt katmanları (-) yüklerle dolmaktadır. Bu da yükler arasında hava kanalı oluşmasına ve orajın meydana gelmesine neden olmaktadır. Oraj, gündüz de gece de oluşur ve özellikle yaz aylarında ya da mevsim geçişlerinde yaşanma sıklığı artmaktadır.
ORAJIN OLUŞMASINDA ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER
• Havadaki yüksek nem oranı
• Alçak basınç dolayısıyla yukarı yönlü hava hareketi
• Havanın ısınması
• Rüzgarların birleşmesi
• Arazinin yükselerek hava kütlesini zorlaması orajın oluşmasının nedenlerindendir.
TÜRKİYE’DE ORAJLAR GERÇEKLEŞİR Mİ?
Türkiye’de oraj olayı gerçekleşmektedir.
Türkiye’de son yıllarda sıklıkla yaşanılan orajlar, özellikle Mayıs-Eylül ayları arasında gerçekleşmektedir. Bu aylar içerisinde en çok Haziran ayında oraj oluşmuş ve şiddetli doluyu da beraberinde getirmiştir. Genellikle akşamüstü saatlerinde meydana gelen oraj ülkemizde pek çok yerde su baskınlarına, ulaşımın aksamasına, birçok aracın ve evin hasar görmesine neden olmuştur.
