Yeni Zelanda ve çevresindeki en büyük fay hattı Hikurangi''yi inceleyen araştırmacılar ölü organizmalar ve depremler arasında ilginç bir bağlantı ortaya çıkardı.
Hakemli bilimsel dergi Lithos''ta yayımlanan bilgilere göre denizlerde milyonlarca yıl önce yaşamış organizmaların depremlerin şiddetini ve biçimini etkileyebildiğini belirtti.
Bulgulara göre bölgede eskiden var olan tek hücreli organizmaların geride bıraktığı kalsit tortular, bu ilişkinin kilit noktası haline geldi. Zira bu tortular, Pasifik levhası ve Avustralya levhası arasındaki hareketliliğe ve sürtünme biçimine etki etmektedir.
Kalsit tortuların çözülmesi halinde tabakalar birbirinin üzerinden kayar. Çözülmezse plaka hareketleri engellenir ve enerji içeride hapsolur. Bu enerji daha sonra ani bir patlamayla serbest kalır.
Yeni Zelanda''daki Wellington Victoria Üniversitesi''nden Jeolog Carolyn Boulton, "Kalsit, çok stres altında ve daha soğuk ortamda hızlı çözünür" diye konuştu. Ayrıca Boulton konuyla ilgili açıklamalarında şu ifadeleri kullandı:
Düşük sıcaklıklarda (örneğin oda sıcaklığında) bu daha kolaydır. Ancak sıcaklık yükseldikçe (örneğin Dünya''nın derinliklerinde) çözünmesi zorlaşır.
Bilim insanları kırılma hattının derinliklerinde sıcaklığın kademeli olarak arttığının altını çizerken bölgenin her kilometrede yaklaşık 10 derece ısındığını belirtti.
Yüzeyin çok altında olduğu için çözünmeyen kalsit tabakalarının, fayın hareketleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu ifade edildi.
Kırılma hattına ulaşmak için son derece pahalı sondaj ekipmanı gerektiği belirtilirken, deneylerin Kuzey Adası''ndaki bir kıyı şeridinde açıkta kalan kireçtaşı, çamurtaşı ve silttaşı katmanları üzerinde yapılacağı ifade edildi.
Boulton, "Bu organizmalardan kalan kalsitin miktarı ve çözünüp çözünmediği, bir sonraki depremin ne kadar büyük olabileceğine dair önemli bir ipucu" ifadelerini kullandı.
Diğer taraftan Jeologlar, “Hikurangi''den kaynaklanan depremlere dair çok az kayıt var” açıklamalarında bulundu. Bu da bir sonraki büyük depremi tahmin etmeyi zorlaştırmaktaydı.
Araştırmacılar, 50 yıl içinde bu fay hattında tsunamiye neden olabilecek büyük bir deprem ihtimalinin yüzde 26 olduğunu söyledi.
