NOROVİRÜS NEDİR?
Norovirüs, erişkinlerde ve çocuklarda ciddi kusma ve ishale neden olan virüs gruplarından biridir. Norovirüs her yaştan insanı, açık ve kapalı toplulukları etkileyebilen ve çok kolay yayılan bir hastalıktır. Çoğu insan Norovirüs’ü mide iltihabı olarak adlandırsa da virüsün bununla hiçbir ilgisi yoktur. Erişkin ve çocuklarda görülen ishallerin %20’sinden norovirüsler sorumludur. Aynı zamanda virüslerden kaynaklı ishal salgınlarının %60-95’lik kısmını norovirüsler oluşturmaktadır. Son zamanlarda önce ebeveynlerde başlayıp sonrasında çocukları hasta eden ishal olgularının çoğunluğunun norovirüsten kaynaklanması bu konunun önemine dikkat çekmiştir.
NOROVİRÜS NASIL BULAŞIR?
Esas bulaşma ağız-dışkı yolu ve kusma ile olabilmektedir. Norovirüs salgını genellikle hasta olan biriyle temas, kontamine su ve gıdaların (içme suyu, havuz suyu, göl suyu, kabuklu deniz hayvanları, sandviç, taze meyve sebzeler, dondurulmuş gıdalar) tüketimi ile oluşmaktadır. Virüsün ısı ve klorlamaya dirençli olması su ve gıda yoluyla bulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle dondurulmuş gıda tüketenlerde virüs daha çok görülmektedir. Virüsün dışkıyla atılımı ilk 24-48 saat olup uzun süre, 3 hafta ve daha üzeri ile devam edebilmektedir.
NOROVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Norovisürüsün kuluçka süresi 18 ila 72 saattir. Hastaların çoğunda ilk olarak bulantı ve kusmayla beraber ani başlayan karın ağrısı görülür. Daha sonra ishal ile seyreden bu hastalığa, baş ağrısı, karın ağrısı, sıvı kaybı, halsizlik, karında kramp ve ateş belirtileri eşlik edebilmektedir. Bu belirtiler genelde 3-4 gün sürmektedir. Klinik belirtiler 24-72 saat devam edebilir. Çocuklarda ve yaşlılarda bağışıklık yetmezliği nedeniyle daha çok semptomik enfeksiyon ve kronik ishal görülebilir. Fakat hastaların büyük çoğunluğu kendiliğinden iyileşmektedir.
NOROVİRÜS NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Norovirüs genellikle semptomlar hakkındaki bilgiler ile teşhis edilebilmektedir. Bunun dışında, dışkı örneğinin test edilmesiyle de hastalık tanısı doğrulanabilmektedir.
NOROVİRÜS TEDAVİSİ
Norovirüs genellikle kendiliğinden iyileşir. Kusma ve ishal sebebiyle ciddi sıvı kaybı olanlara damar yolu ile sıvı verilebilmektedir. Böylece vücudun kaybettiği su ve elektrolitler yerine koyulmaktadır. Bu hastalıkta antibiyotikler faydalı değildir. Bu nedenle antibiyotik yerine bağırsak florasını yenileyen Probiyotik desteği kullanılabilir. Norovirüs sürecinde istirahat etmek, bol sıvı tüketmek ve hazmı kolay yiyecekler tercih etmek hastalığın semptomlarını hafifletecektir.
NOROVİRÜSTEN KORUNMA YOLLARI
Norovirüs ile ilişkili salgınlar, gıda, su, kişisel temas ve çevresel yüzeyler aracılığıyla bulaştığından kontrol edilmesi güçtür. Genellikle okul, yolcu gemisi vb. birçok insanın toplu bulunduğu kapalı alanlarda hızla yayılmaktadır. Norovirüs farklı antijen yapılara sahiptir bu nedenle henüz geliştirilmiş bir aşısı yoktur. Kişi bu hastalığa birden çok kez yakalanabilir. Bu nedenle norovirüsten korunma büyük önem taşımaktadır.
Virüs sabunla etkisiz hale geldiğinden sürekli el yıkamak en önemli koruyucu önlemler arasındadır. Özellikle tuvalet kullanımı sonrası ve yemek hazırlanması sürecinde el temizliğine çok dikkat edilmelidir.
Su ve gıdaların kontamine olmasını önleyici önlemler alınmalıdır.
Meyve ve sebzeler iyice yıkanmalıdır.
Deniz ürünleri iyice pişirilmelidir.
Hasta eğer hastanede yatıyor ise, hasta ile temas eden sağlık personeli eldiven kullanmalı ve temas sonrası el yıkaması yapmalıdır. Hastanın bulunduğu çevre temizlenmelidir.
