Navtex genel itibarı ile tek yönlü iletişim yapan bir cihazdır. Tek yönlü cihaz derken ne kastediyoruz?
Navtex cihazı, bir kıyı istasyonu tarafından yapılan yayını anten vasıtası ile alarak kullanıcıya gösteren bir sistemdir. İletişim uydular yerine radyo frekansları kullanılarak yapılır. Yani Navtex bir uydu sistemi değil, yersel sistemdir.
Navtex Hangi Frekansları Kullanır?
Daha önce bahsettiğimiz gibi Navtex radyo frekanslarını kullanarak yayım yapan bir sistemdir. Dolayısı ile kullanılan frekanslar önemlidir. Navtex sisteminde yayımlar İngilizce ve yerel dil olmak üzere iki dilde yapılır. İngilizce yayınlar 518 kHz bandından yapılır. Yerel dildeki yayımlarsa 490 kHz ve 4209,5 kHz frekansları kullanılarak yapılır. Yerel dil denilirken kastedilen yayımın yapıldığı bölgedir. Navtex yayım bölgelerine NAVAREA denir.
Navarea Nedir?
deniz alanlarına ayrılmıştır ve her bölge içerisinde istasyonlar harfler ile kodlanmıştır. Bu alanlara Navarea denir. Navtex istasyonlarının erişim mesafeleri yaklaşık olarak 400 nM’dir. Tabii bu mesafe istasyona, hava şartlarına ve alıcının anten özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Aşağıda Navarea bölgelerinin listesini bulabilirsiniz. Türkiye 3. Navarea’da yer alır ve 3. bölgeninin koordinatör ülkesi İspanyadır.
Navtex Sistemi Nasıl Çalışır?
Her Navarea’nın bir koordinatör ülkesi vardır. Seyir uyarıları, SAR ve Meteorolojik uyarılar NAVTEX koordinatörüne gönderilir. Sahil güvenlik komutanlıkları, meteorolojik istasyonlar, şamandıralar, buz izleme istasyonları ve Navarea koordinatöründen alınan haberler ve uyarılar derlenerek ilgili bölgedeki Navtex istasyonlarına yayımlanmak üzere Navarea koordinatörüne gönderilir. Navarea koordinatörüne gönderilen uyarılar Navtex istasyonları vasıtası ile yayımlanır.
Bu yayınlar belirli zaman aralıklarında yayımlanır. Bu zaman aralıkları, hangi istasyonun ne zaman, hangi dilde yayım yapacağı gemilerde bulunan ALRS (Admiralty List of Radio Signals) kitaplarında veya dijital versiyonu olan ADP’lerde (Admiralty Digital Publications) yer alır. Bu zamanlara ek olarak SAR operasyonları, önemli fırtına uyarıları gibi olaylar zaman aralıkları beklenmeden, hemen yayımlanır.
Gemi ise sefer bölgesine uygun olarak ve sefer planınında belirlediği şekilde Navtex cihazının alım yapacağı istasyon listesini ayarlar. Gemi limanda ise gemi sefere başlamadan en az 8 saat öncesinde Navtex cihazının ayarlarını yaparak açmalıdır. İstasyon ayarlarının yapılmasının sebebi bulunulan bölgenin dışındaki yayımların alınmamasıdır. Aşağıda örnek bir Navtex mesajını görebilirsiniz.
Alınan yayımlar Navtex cihazının yazıcısından çıktı alınır ve Navtex log book’a kaydedilir. Navtex çıktıları dosyalanarak saklanır. Tabii geminizde Navtex mesajlarını dijital olarak saklayan bir sistem varsa çıktı saklamanız gerekmeyebilir. Bazı ECDIS modelleri Navtex ile bağlantı yapılabilir ve Navtex mesajlarını yıllarca saklayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu ECDIS modellerinde Navtex yayınları otomatik olarak haritalara işlenebilmektedir. Eğer böyle bir imkân yoksa Navtex mesajları manuel olarak haritalara işlenmelidir. Mesajlar ek olarak cihazın kendi hafızası içerisinde de saklanabilmektedir. Mesajların saklanma süreleri IMO tarafından yayımlanan Navtex performans standartları içerisinde yer almaktadır.
Bu yazımızda sizlerle köprü üstü GMDSS ekipmanlarından Navtex cihazının genel çalışma mantığından ve kurallarından bahsettik. Bahsettiğimiz konular Navtex cihazının marka ve modeline göre bazı farklılıklar gösterebilir. Ancak Navtex performans standartları aşağısında bir uygulama olamayacağından gemilerde karşılaşılabilecek durumlar anlattıklarımızın üstünde olacaktır. Teknolojinin gelişmesi ve elektronik haberleşme sistemlerin daha da entegre hale gelmesi sebebiyle uygulama anlamında gün geçtikçe değişiklikler oluşmakta.
