ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Artemis programı kapsamında Ay’a insanlı dönüş misyonunu 2026’dan “2027 ortalarına” erteledi. NASA Yöneticisi Bill Nelson, Orion kapsülünün ısı kalkanında karşılaşılan beklenmedik aşınmalar ve yaşam destek sistemlerindeki sorunlar nedeniyle bu kararın alındığını açıkladı.
Artemis programı, 2017’de Apollo’nun ikiz kardeşi Artemis’in adını alarak tanıtılmıştı. Ay’da uzun vadeli bir varlık oluşturmayı ve buradan edinilecek tecrübeleri Mars görevlerine taşımayı hedefleyen bu program, büyük bir iddiayla başlamıştı. Ancak ilk misyon olan ve insansız gerçekleştirilen Artemis 1’in 2022’deki uçuşunun ardından ortaya çıkan sorunlar, takvimi önemli ölçüde etkiledi.
ÇÖZÜM ARAYIŞLARI SÜRÜYOR
Artemis 1 uçuşunun ardından yapılan incelemelerde, Orion’un ısı kalkanının atmosferden giriş sırasında iç basınç nedeniyle çatladığı ve bazı parçaların düştüğü belirlendi. Pam Melroy, bu sorunun Dünya’da yeniden yaratıldığını ve çözüm yollarının geliştirildiğini belirtti. Ayrıca, elektrik sistemleri ve yaşam destek ekipmanlarında yaşanan problemler de çözüm süreçlerini uzattı.
Artemis 2’nin insanlı Ay yörüngesi uçuşu 2025’ten Nisan 2026’ya ertelenirken, Artemis 3 ile Ay’ın güney kutbuna insanlı inişin 2027 ortalarında gerçekleşmesi planlanıyor. Bu görev, Ay yüzeyine ilk kez bir kadın ve farklı etnik kökenden bir astronotun ayak basmasını hedefliyor.
GELECEK PLANLARI VE ENDİŞELER
NASA’nın ertelemelere rağmen, Çin’in 2030’da gerçekleştirmeyi planladığı Ay misyonundan önce Artemis 3’ü tamamlamayı hedeflediği açıklandı. Ancak, program sadece Orion kapsülüyle sınırlı değil. SpaceX’in Ay yüzeyine inişi gerçekleştirecek Starship roketi için yapılan çalışmaların yanı sıra, Axiom tarafından geliştirilen uzay giysileri de hala test aşamasında.
Bununla birlikte, Başkan Donald Trump’ın Jared Isaacman’ı NASA’nın başına aday göstermesi, uzay programında ticari sektöre daha fazla ağırlık verilmesinin sinyallerini taşıyor. Trump’ın ikinci döneminde, Artemis’in taşıyıcı roketi olan Space Launch System’in (SLS) iptali ya da Ay misyonunun tamamen bırakılarak Mars’a odaklanılması gibi radikal değişiklikler bekleniyor.
ASTRONOT GÜVENLİĞİ SORUNU
Nelson, astronotların güvenliğinin birinci öncelik olduğunu vurgulayarak, “Güvenli olmadan uçmayız. Bu, bizim kuzey yıldızımızdır” dedi. NASA, karşılaşılan teknik ve lojistik zorluklara rağmen, Ay’a geri dönüşü gerçekleştirmek ve bu deneyimi derin uzay görevlerine taşımak için çalışmaya devam ediyor.
