Myanmar diğer bölgelerinde bir dizi aşağılayıcı yenilgiye uğrayarak zor durumda kalan cunta, Myawaddy'de hattı tutmuş görünüyor. Ancak tablo bu basit anlatının gösterdiğinden çok daha karmaşık.
Karen Ulusal Birliği'nin (KNU) bu ayın başlarında Myawaddy yakınlarındaki tüm askeri üsleri aniden ele geçirmesi, cuntanın üç yıl önce bir darbeyle iktidarı ele geçirmesinin ardından patlak veren iç savaşta önemli bir değişimin habercisi gibi görünüyordu.
Myanmar'ın en uzun soluklu isyancı grubu olan KNU, ülkenin Tayland'la olan ticaretinin büyük bir kısmının geçtiği ve birkaç büyük ve çok kazançlı kumarhane kompleksinin bulunduğu gerçek bir ödül olan kasabayı on yıllardır ilk kez kontrolü altına alıyordu.
Ancak KNU, Myawaddy'yi hiçbir zaman fiilen işgal etmedi ve kasabanın hemen dışındaki 275. Tabur Üssü'nü kontrol etmek için müttefik Halk Savunma Güçleri'nden (PDF) sadece küçük bir savaşçı birliği yerleştirdi. Kasabayı yönetmek ve sınır ticaretini devam ettirmek için aynı polis, göçmenlik ve yerel hükümet yetkililerini yerinde tuttu.
İsyancıların suskunluğunun bir nedeni de yakın zamana kadar askeri cunta ile müttefik olan Karen silahlı milislerinin varlığıydı. KNU liderliği, farklı Karen grupları arasındaki çatışmalardan kaçınmanın bir öncelik olduğunu söylüyorlar.
HESAPLAMALAR VE DEĞERLENDİRMELER
Ülkedeki milislerin en büyüğü 1990'larda KNU'dan kopan Saw Chit Thu liderliğinde kurulan Karen Ulusal Ordusu (KNA). Dolandırıcılık yapmakla suçlanan Thu aynı zamanda Shwe Kokko Kumarhane Kompleksi'nin de sahibi. Buradan elde ettiği para, 2010 yılından bu yana orduyu destekleyen bir sınır muhafız gücü olarak faaliyet gösteren birkaç bin savaşçıdan oluşan iyi maaşlı ve iyi donanımlı özel bir orduyu finanse etmekte kullanılıyor.
Ocak ayında Saw Chit Thu cunta ile bağlarını kopardığını açıkladı. Ancak KNU onu 275. Tabur Üssü'nden çıkarılan ancak teslim olmayı reddeden askerlere yardım etmekle suçluyor.
KNU'nun temkinli davranmasının bir diğer nedeni de kara birliklerinin yenilgiye uğratıldığı diğer bölgelerde yıkıcı bir etki yaratmak için kullanılan ordunun hava gücü. Geçtiğimiz hafta sonu Mi35 helikopterleri ve Y12 uçakları, Myawaddy'deki KNU mevzilerini bombalayarak çok sayıda can kaybına yol açtı ve binlerce kişinin Tayland sınırına kaçmasına neden oldu.
KNU kaynakları ayrıca Tayland ordusunun kendilerinden Myawaddy'nin kontrolü için ticareti sekteye uğratacak ve Tayland'a çok daha büyük bir mülteci dalgası gönderecek bir savaşı kışkırtmamalarını istediğini söylüyor.
KNU liderliği, kısmen Myawaddy'de daha fazla yıkımı önlemek, kısmen de kasabanın 30 km batısındaki çok daha büyük bir savaşa odaklanmak için güçlerine 275. Tabur Üssü'nü terk etmelerini emretti.
Myawaddy'nin kaybedilmesiyle sarsılan cunta, sınıra giden yol üzerindeki kontrolünü yeniden tesis etmek için zırhlı araçlar ve topçu birlikleriyle desteklenen büyük bir takviye birlik gönderdi. Geçen yılın Ekim ayında Shan Eyaletinde başlayan etnik isyancıların yenilgilerinden bu yana ordunun giriştiği en büyük karşı saldırı oldu.
KNU savaşçıları, Kawkareik kasabasının dışındaki ormanlık tepelerden tırmanırken yol boyunca sütunu pusuya düşürmek, ilerlemesini yavaşlatmak ve bir dizi aracı imha etmek için konuşlandırıldı. Birliğin askeri hiyerarşide iki numara olan General Soe Win tarafından komuta edilmesi, birliğin başarısının cunta için ne kadar önemli olduğunun bir göstergesidir.
Uzun süredir kamuoyunun gözünden kaybolmuş olması, yaralanmış olabileceği ya da patronu cunta lideri Min Aung Hlaing tarafından tasfiye edilmiş olabileceği yönünde spekülasyonlara yol açıyor.
KNU BİR DİZİ İKİLEMLE KARŞI KARŞIYA
Karen Eyaletindeki çatışmalar nedeniyle yerinden edilen insan sayısının, darbeden bu yana 700,000'ü aştığı ve bunun da nüfusun yarısına tekabül ettiği belirtiliyor. Cuntaya karşı mücadeleyi tırmandırmak bu durumu daha da kötüleştirecek gibi gözüküyor.
Ayrıca geleneksel olarak kendi bölgelerinde yüksek derecede özerkliğe sahip olan yedi silahlı tugay arasında da birliği sağlamak zorunda. Darbeden önce KNU içinde, barış ve Asya'nın en yoksul bölgelerinden birinde ticareti geliştirmek adına merkezi hükümetle ne kadar uzlaşılacağı konusunda sert tartışmalar yaşanmıştı.
KNU şimdi Karen Eyaleti ekonomisinin temel dayanağı olan Myawaddy'ye yönelik politikasının ne olacağına da karar vermek zorunda. Saw Chit Thu'nun ayrılıkçı KNA'sına yönelik güvensizlik ve kızgınlık had safhada ve KNU'nun kumarhane komplekslerine ilişkin resmi görüşü, bunların insan kaçakçılığı gibi sınırların ötesindeki suçların kaynağı olduğu ve kapatılması gerektiği yönünde.
Saw Chit Thu'nun Çinli Yatai şirketiyle ortaklaşa Shwe Kokko'yu sınır ötesi dev bir eğlence bölgesine dönüştürmek gibi iddialı planları var. Shwe Kokko'ya elektrik ve telekomünikasyon sağlayan Tayland tarafından desteklenmediği sürece, onu kapatmaya yönelik herhangi bir girişimi engelleyebilecek kadar güçlü. Ancak Shwe Kokko projesinde mali çıkarı olan etkili Taylandlı figürler varken bu pek olası gözükmüyor. Hatta kumarhane işine karışmış bazı üst düzey KNU figürleri de mevcut.
KNU 75 yılı aşkın bir süredir kendi kendini yöneten bir Karen Devleti için mücadele ediyor ve çatışmalara uzun vadeli bakıyor.
Şehirlerden kaçan muhaliflerin oluşturduğu PDF'leri besleyip eğiterek ve darbeyle devrilen yönetimi temsil eden Ulusal Birlik Hükümeti için güvenli bir sığınak sağlayarak servetini darbe karşıtı direniş hareketine sıkıca bağlamış durumda. Ancak etnik ordular, savaş ağaları ve PDF milislerinden oluşan mozaiği, askeri cuntayı devirebilecek topyekün bir saldırı için koordine etmek, başarısı henüz kesin olmayan muazzam bir görev olarak karşılarında duruyor.
