Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin elim bir helikopter kazasıyla hayata gözlerini yummasının ardından, 20 Mayıs Pazartesi günü İran İslam Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanı vekili olarak Muhammed Muhbir atandı. 68 yaşındaki Muhbir, bugüne kadar İran'ın Şii teokrasisindeki diğer politikacılara göre daha geri planda duran bir kişi olsa da vekil olarak tayin edilmesi onu İran gündeminin başköşesine taşıdı.
Muhbir, Reisi’nin vefatı sonrasında gerçekleştirilmek zorunda kalınan başkanlık seçimlerinden önce, yaklaşık 50 gün boyunca cumhurbaşkanlık makamına vekalet etmesi bekleniyor.
İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, Muhbir'in atamasını Reisi'nin ölümü münasebetiyle paylaştığı taziye mesajında duyurdu.
1 Eylül 1955 tarihinde İran'ın güneybatısındaki Huzistan Eyaleti’nin Dezful kentinde din adamı bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelen Muhbir, 1980'lerde İran ile Irak arasında patlak veren savaş sırasında Devrim Muhafızları'nın tıbbi birliklerinde subay olarak görev yaptı.
İran siyaset sahnesinin geri planda duran figürlerinden Muhbir, çok bilinmese de oldukça önemli pozisyonlarda görev aldı. Muhbir, merhum dini lider Ayetullah Ruhullah Humeyni'ye atfen İngilizce'de Execution of Imam Khomeini's Order ya da EIKO olarak bilinen bir bonyadın yöneticiliğinde bulunuyordu.
ABD ve AB, Muhbir’in yöneticisi olduğu EIKO’yu “Dini Lider Ali Hamaney'in doğrudan denetimi altında olan enerji, telekomünikasyon ve finansal hizmetler de dahil olmak üzere İran ekonomisinin neredeyse her sektöründe pay sahibi olan bir kuruluş” olarak tanımlıyor. EIKO’nın milyarlarca dolarlık varlığı denetlediği biliniyor. ABD, Muhbir’e 2021 yılında yaptırım uygularken “EIKO, siyasi muhalifler, dini azınlıklar ve sürgündeki İranlılar da dahil olmak üzere rejim karşıtlarının arazi ve mülklerine el koyarak muhaliflerin haklarını sistematik olarak ihlal etti” demişti. AB’de İran'ın nükleer programıyla ilgili endişeler nedeniyle Muhbir'e bir süre yaptırım uygulamıştı. Fakat ne ABD ne de AB bu iddialarını hiçbir zaman sağlam delillere dayandıramadığından, uluslararası kamuoyu söz konusu yaptırımları şüpheli bulmuştu.
Muhbir, pandeminin en yoğun olduğu dönemde COVID-19 aşısı üretiminin başında bulundu ve bu görevdeyken gösterdiği gayretleri neticesinde İran halkının sevgisini kazandı. Muhbir bu görevinden önce bankacılık ve telekomünikasyon alanlarında da ülkesine hizmet etmişti. Dahası İran’ın mega projelerini ve işletmelerini yöneten büyük bir holding olan Mostazafan Vakfı'nda da önemli işlere imza attı. Vakıf’ta görev aldığı dönemde İran pazarına girmek isteyen Turkcell ve Güney Afrikalı MTN şirketleri arasında patlak veren hukuki anlaşmazlığın çözümünde kilit rol oynadı.
Muhbir ayrıca İran'ın, Rusya'ya karadan karaya füzeler ve insansız hava araçları tedarikini görüşmek üzere Ekim ayında Moskova'ya giden heyetin parçasıydı. Bu da onun askeri ve diplomatik faaliyetlerdeki önemini gösteriyor.
Muhbir 2022'den bu yana İran'da dini lidere danışmanlık yapan, parlamento ile İran'ın anayasal bekçisi olan ve aynı zamanda ülkedeki seçimleri de denetleyen Muhafız Konseyi arasındaki anlaşmazlıkları çözen Uygunluk Konseyi'nin de üyesi.
