Kurtuluş Savaşımızın başında ortamı daha elverişli görerek faaliyetlerini hızlandıran ve halk arasına bölücülük sokan karışıklıklar çıkaran bu adam çeşitli tarihlerde, çeşitli devlet makamları tarafından yapılan uyarmalara, nasihatlere aldırış etmemiş, bildiğini sürdürmekten çekinmemişti. Milli Mücadeleye karşı olduğunu da ilan ediyordu. Kazandığı kolay başarılarından cesaret alan Şeyh Eşref, Ahirzaman Peygamberi "Mehdi" olduğunu söylüyor, yayıyor, kendisine kurşun işlemediğini halka karşı iddia ediyor, her şeye hakim olacağını büyük laflarla ilan ediyordu. Bunun yanında da müritlerini Hart çevresinde toplayarak Bayburt üzerine, oradan da Erzincan’a yürümeye hazırlıyordu. Bundan sonraki hedef Erzurum olacaktı.
Durumun nezaketini göz önünde tutan 15’inci Kolordu Komutanı, yeteri kadar kuvveti toplayıp bu düzenbazın cezasını vermek, bölgenin huzur ve asayişini sağlamak istiyordu. Fakat vakit kazanmak ihtiyacındaydı. Bu amaçla Şeyh üzerinde oldukça etkisi bulunan Erzurum Müftüsü Hurşit’i derhal Hart’a gönderdi. Maksadı onu yola getirmekten çok oyalamaktı. Diğer yandan da bu irtica olayını kökünden yok etmek üzere 9’uncu Tümen Komutanı Yarbay Halit komutasında bir tenkil gücü toplanmasını emretti. Bu kuvvetlerin toplamı 600 kadar piyade, 110 kadar süvari ve 4 toplu bir obüs bataryası olmuştu. Ayrıca gerekli tedbirler de, diğer noktalarda aldırılmıştı. Bir kısım kuvvetler Gümüşhane’ye getirilmiş ve bir piyade taburu Of bölgesindeki Şeyhin müritlerinin Hart’a yardıma gelmesini önlemek için Of dolaylarına yanaştırılmıştı. 17 Aralık 1919 tarihine kadar bu tedbirler alındı ve tenkil müfrezesi Bayburt’ta toplandı. 24 Aralık’ta ise Hart önüne geldi. Aynı gün bucağı kuşattı. Şeyh ve müritleri müfrezeye şiddetle karşı koymaya ve saldırmaya başladılar. Yapılan çarpışmalar gece yarısına ve ertesi gün öğleye kadar sürdü. Bu sırada iki erimiz şehit oldu ve 41 er de yaralanmıştı. Müfreze Komutanının cesur idaresi, özellikle topçumuzun iyi kullanılması ve onun etkili ateşi karşısında isyancılar gittikçe güç duruma düşüyorlardı. Bir aralık topçunun tam isabetinden Şeyh Eşref ile oğulları, ailesi ve yanında bulunan avanesinden 5 müridi bir anda havaya uçurulmuş, yok edilmişlerdi. Bu olay diğerleri üzerinde korkunç bir moral yıkıntısı yaptı. Kurşun işlemediğini söyleyen Şeyhin bir top mermisi ile ve bütün yanındakilerle birlikte bir anda param parça olması müritlerinin inanç ve morallerini tümden yıkmıştı. Bu hal daha da çok dayanmalarına imkan bırakmadı, biraz sonra direnmeleri çöktü ve isyan edenlerin tamamı teslim olmak zorunda kaldılar, bucağa girildi. Bu çarpışma sonucunda daha önce esir edilen subay ve erlerimiz de isyancıların eline geçmiş silah ve gereçler de geri alındı. Planlı ve şiddetli bastırma hareketi Doğu’da çok önemli etkiler yaptı ve benzeri olayların çıkmasına engel olduğu gibi, halkın moralini de yükseltti. (Devam edecek)
