7- Ahmet Anzavur’un
ikinci ayaklanması:
(16 Şubat-17 Nisan 1920)
İstanbul Hükümeti, İngilizlerin de telkin ve yardımlarıyla Anadolu halkını milli hareket aleyhinde tahrik ve teşvike devam ediyordu. İngilizler, Milli Mücadelecileri iç ayaklanmalarla yok etmenin mümkün olacağını düşünüyor ve telkin ediyorlardı.
Anzavur, milli teşkilatı ve hareketi kötüleyici propagandalarını hızlandırmıştı. Ortalık gittikçe bulanıyordu. Bu durumdan yararlanan Pomaklar, Gâvur İmam ve Şah İsmail adındaki elebaşlar 200 silahlı ve 100’den çok baltalı, bıçaklı, sopalı köylülerle 16 Şubat 1920’de Biga ilçesine saldırdılar. Buradaki kışlada bulunan taburun erlerinin çoğu Pomaktı. Eğitim ve disiplinleri zayıftı. Subaylar ile erler henüz kaynaşmamışlardı. Bir kaç silah sesi ile dağılmışlardı. Meydanı boş bulan Gâvur İmam, ilçeye kolayca girdi. Bu sırada Biga hapishanelerinde bulunan Kara Ahmet ile arkadaşları karşı bir hareket yapacak endişesiyle milli kuvvetlerce öldürmüştü. Bu çetelerin Biga’yı işgal ettiğini haber alan Anzavur hemen harekete geçti ve ertesi gün 25 kişilik atlı adamıyla buraya geldi. Hükümet konağına yerleşerek ayaklanmanın idaresini eline aldı.
Hamdi Bey’i Biga yakınında bir değirmende hunharca şehit ettiler. Cesedini bir araba ile ilçeye götürdüler. Onunla beraber Kâni ve Üsteğmen Ali Rıza’nın cesetlerini belediye bahçesinin ortasına attılar ve o gün (18 Şubat 1920) iki İngiliz subayına gösterildi, mükafatlarını aldılar. Sonra Şah İsmail bu İngiliz subaylarıyla Karabiga’ya ve oradan da bir İngiliz torpidobotuna binerek Çanakkale’ye gitti. Üç gün sonra Biga’ya dönüşünde yedi küçük torba içinde (5.000) İngiliz altınını beraberinde getirmiştir.
Biga’da hükümet konağına yerleşen Anzavur, iki saldırı ile Yenice silah deposunu da almaya muvaffak olmuştu. Yenice silah deposuna ilk kez Anzavur kendi komutasındaki asi çetelerle baskın yaptı ve kuşattı. Pek az kuvvete sahip olan müfreze komutanı cesur davranışlarla iyi dövüştü ve asileri geri püskürttü. Fakat Anzavur oraya 500 kadar isyancı daha getirdi ve Yenice’yi tekrar sardılar. 21 Şubat günü 800’den çok asi Yenice’ye taarruz etti. Biraz sonra köye girdiler, depo koruyucuları Avunya köyüne çekilmek zorunda kaldı. Bu çekilmeden önce de müfreze komutanı Dramalı Rıza, silah ve cephaneler asilerin eline geçmesin diye depoyu dinamitle havaya uçurdu. Bunun üzerine 14’üncü Kolordu Komutanı, Çanakkale’deki Jandarma Taburunun işe el koymasını emretti. Fakat Kolordunun bu isteğine İstanbul Hükümeti engel oldu. Ona taburun olduğu yerde kalacağı bildirilmişti. İstanbul Hükümeti, mevcut bütün imkanlardan yararlanarak bu ayaklanmayı destekliyor ve genişletmek istiyordu.
Bunun için de Anzavur çetesine katılmak üzere İstanbul’dan Padişah’tan yana olan bazı subaylar gönderilmişti. İngilizler de para yardımlarına devam ediyorlardı.
Artık bu ayaklanmaya karşı ciddi tedbirler almak gerekiyordu. Biga ayaklanmasını ve olayları, Gönen Kaymakamı da bir telgraf ile 14’üncü Kolorduya ulaştırılmıştı. Bu haber üzerine 14’üncü Kolorduca Anzavur’un tenkili için civardaki çeşitli birliklerden, milli müfrezelerden kurulu kuvvetlerin gönderilmesi düşünülmüş ve bunlar yer yer sevk olunmuşlardı.
