Sarıkamış’a gitmek üzere Erzincan’a gelen 91. Alay’ı halk bağrına basar
Niksar’daki eski hükümet binasının inşaat sorumluluğunu yürüten Hacı Abdurrahman Efendi’nin torunlarından Gülhanım Erdem sağlığında (1921- 2004) şu bilgileri verir:
“Dedem bu harekât öncesinde de Doğuya 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında da oralara gidecek askerleri besliyormuş. Kardeşinin oğlu da bu savaşlar sırasında şehit olanlardandır. Birliklerin Karadeniz üzerinden Niksar’a naklinde komutanlarla birlikte koşuşturmuş. Askerlere şehrin büyük konakları açılmış, Ulu Cami tahsis edilmiş kalanına da çadırlar kurulmuş, hamamlar askerin hizmetine sunulmuş, berberler tutulmuş. Çavuşoğlu Konağı yıllarca hastane olarak ayarlanmış. Sultan Reşat, paşasına “Askerimize Niksar’da yardımcı olan bir zat var. Ona sahip çıkalım” diyerek dedeme kendi tuğrasının bulunduğu çok değerli bir silah, berat, sırmalı bir elbise ve bir kılıç göndermiş. 91. Alay Niksar’da beklemekte iken 6-7 Eylül günü sahilde toplanma emri alarak 11-12 Eylül günlerinde Ünye Limanı’na çıkar. Alayın 2 taburu makineli tüfek bölüğü deniz yoluyla Trabzon’a nakledilmek üzere Ünye’de bırakılır. 2. ve 3. Tabur tekrar Niksar’a yola çıkarak 28 Ekim’de ulaşırlar. 6 Kasım 1915’te Sarıkamış cephesine giyecek, erzak ve teçhizat taşıyan Mithat Paşa, Bezmiâlem, Bahriahmer gemileri Ruslar tarafından batırılınca 1. Tabur da yeniden 13 Kasımda Niksar’a döner. Ülkede 2 Ağustos 1914 tarihinde Genel Seferberlik çağrısı yapılır. 14 Kasım 1914 tarihinde Sultan Mehmet Reşat Şeyhülislamdan fetva alarak Cihad-ı ekber ilan eder. 3335 mevcuduyla (Bazı kaynaklarda ve cephelerde bizzat bulunan Dr. M. Derviş Kuntman’a göre bu sayı 3500’dür. Kuntman, 1914 Mayıs ayında geldiği Tokat’tan Eylül 1914’te Niksar’a geçerek askerlerin tedavisiyle görevlendirilmiştir) 91. Alay diğerlerinin arasında en gözde alaydır. Bünyesinde 3 piyade taburu, her tabura bağlı 3 piyade bölüğü ile bir makineli tüfek bölüğü, 1 depo taburu, ekmekçi kolu, sıhhiye kolu, iaşe kolu, cephane kolu, keşif kolu bulunmaktadır. 91. Alay alınan emir üzerine 14 Kasım’da Niksar’dan hareket eder. 15-20 Kasım günleri Koyulhisar’a ulaşıp iki gün konaklayan alay mola yürüyüşleriyle 26 Kasım günü de bir gün Refahiye’de kalır. Ertesi gün tekrar yola çıkarak iki günlük yürüyüşten sonra Erzincan’a kadar gelir. Halk, Edirne’deki başarılarını duyduğu 91. Alayı bağrına basar. Burada üç gün kalıp 4-5 Aralık tarihlerinde Tercan’a (Mamahatun) varıp iki gün dinlenirler. Alay, 7 Aralık 1914’te Erzurum Ilıca’ya, 8 Aralık günü Tortum vadisi üzerinden Tufanç (Güzelova) Köyü’ne ulaşırlar. 10 Aralık’ta Miralay Hafız Hakkı Paşa alayı teftiş eder. Bir hafta kadar bağlı taburlar Tufanç Köyü’ne yakın Çipak, Hins(Dumlu), Tafta Köyleri’ne dağılarak istirahat ederler ve taarruz emri beklerler. Enver Paşa 12 Aralık’ta Erzurum’a gelerek karargâhta çalışmalara başlar. 18 Aralık’ta Tufanç Ovası’nda bulunan sayısı ve hazırlık, hareket kabiliyeti bakımından oldukça üstün olan 91. Alayı teftiş eder.”
(Devam edecek)
