İşte Bakan Selçuk'un açıklamalarından önemli satırbaşları:
OKULLARDA İLK 4 GÜN NASIL GEÇTİ?
Veliler endişe etmekte haklılar. Bizim endişemiz bu endişelerin toplamından fazla. Gerçekten büyük bir sorumluluk. Bazı kararları vermek, danışarak istişare ederek karar vermek gerçekten büyük bir sorumluluk. Okulları geziyorum. Hatta kimi okulları çat kapı ziyaret ediyorum. Şaşırıyorlar.
Gördüğüm şey şu; inanılmaz bir dikkat var. O kadar büyük farkındalık var ki anlatamam. Bu kadar büyük dikkat, çocukları başka bir şeye yöneltir mi diye içimden konuşuyorum. Bir takım araştırmalar yapıldı. Okullar açılsa velilerimizin ne kadarı çocuklarını okula göndermek isterler. %30-%40'lara dayanmıştı. Fakat Türkiye ortalaması %70'lerin üzerinde. Bazı bölgelerde %90'ların üzerinde.
Velilerimiz okulları ziyaret ettiler, gördüler. Öğretmenleriyle, okul müdürleriyle konuştular. Bilgilendirmeler yapıldı, rehber kitapları dağıtıldı. Uzaktan eğitimle ilgili, hijyenle ilgili. Ve bütün bu hazırlıklar gördüğüm kadarıyla ciddi şekilde dikkate alınmış ve okula gönderme oranı çok yüksek çıktı. Araştırma oranlarına göre daha düşük bekliyorduk. Ama güven oluşmuş demek ki. Bizim daha çok tedbir almamız lazım, daha çok dikkat etmemiz lazım tabi ki.
Okulun temiz belgesiyle ilgili eğitim aldılar. Bir okula gittiğinizde ıslak zeminde ne ararsınız. Teneffüs saatlerinde neye dikkat edilmiş? Bütün bunlarla ilgili bir kitapçık var. Bizim denetmenlerimiz bunlara bakıyorlar. Ama ben okul özdenetimini daha çok önemsiyorum. Bu kurullarda okulun gidişatını inceleyen arkadaşlarımız var. Benim haftalardır söylediğim bir şey var; ilk müdürleriyle ayda bir görüşürken her hafta görüşmeye başladık. O kadar çok malzemeler üretildi ki depolar ağzına kadar dolu... Meslek liseleri sayesinde biz artık bu rahatlığa sahibiz. Kimse malzememiz eksik demesin. İsteyin gönderelim.
Bir yerde ihmal olabilir. İnsan hatası olabilir gecikme olabilir. İmkanımız çok fazla. Bu tür bir problem belki personelin çalışma sistemiyle ya da okulun sistemiyle ilgili olabilir. Binlerce okulumuz var. Bir okulumuzda bir problem varsa muhakkak sürede il yönetimi, okul yönetimi oraya müdahale ediyor. Biz fotoğrafa baktığımızda %99'nun işlediği bir sistemde istisnai bir duruma bakıp okullarımızın tamamı kirli diyemeyiz.
SERVİSLER
Bizim bir çalışma sistemimiz var. Rutin olarak salgından önce de servis şoförleriyle eğitim yaparız. Bu sefer de salgınla ilişkilendirilmiş olarak eğitim verdik. Neden çocukların aynı koltuğa oturması gerekiyor? Servisçiler Odası diye bir oda var. Temsilcileriyle görüşme imkanımız oldu. Onlar ısrarla 'Neye ihtiyaç varsa biz hazırız. Nasıl destek olabiliriz?' dediler. Onlarla işbirliği halinde bunu yapıyoruz.
Çocuklar değişkenler, bazıları çok rahatlar, bazıları kasılmış şekilde duruyorlar. Ayrı ayrı çocuklarla konuştum. Durumu anlamaya çalıştım. Benim gördüğüm çocuklar aslında okula ilk başlamanın tedirginliği ile salgının tedirginliği arasında kalmışlar.
Öğretmenimize dedik ki, "Biz sana onlarca eğitim veriyoruz. İster kendi eğitimlerini uygula, ister bunları.."
2 GÜN YÜZ YÜZE EĞİTİM YETERLİ OLACAK MI?
2 gün yetmez. Net söylüyorum. Bunu biz tercih etmiyoruz. Keşke okulları hemen açabilsek. Bizim sorumluluğumuz ne? Okulu açmak. Bizim odaklandığımız bu. Okulları açınca ne yapacağız? Bize düşen gereğini yapmak. İlla uzaktan eğitim olsun diye istemiyorum. Benim açımdan çocukların ilk ihtiyaçları duygusal bağ. Öğretmenleriyle, arkadaşlarıyla bir bağ kurma.
Bu çocuklarımızın duygusal ihtiyacını halledelim. Diğerlerini yaparız. Benim için birinci vazife budur. Asıl önemli şey okumayla ilgili okuduğunu anlama. Okuma dediğiniz şey 2 aylık bir şey. Veliler rahat etsinler bunu biz hallederiz. Yaz boyunca çocuklara okuma yazma içeriği verdik. Neye hazırlandığını görsün, neyle karşılaşacağını görsün. Bütün bunlarla ilgili öğretmeniyle oynasın. Bütün bu süreçler aslında bizim hep çocukları, velileri hazırlamamızla ilgiliydi. Hiç şüphe etmesinler biz bunu yaparız.
Okuma yazma sürecinde okuma bayramı diye bir şey var. Bu Mart'tan sonra çocuklar hazır olur. Daha sonra yıl sonuna doğru eğlenceli bir şekilde çalışma yapılır. Bu çocuklarımız işin temelini aldılar. Fakat eksik kaldıkları yerlerde bu çocuklarımızı ilk önce yüz yüze eğitime almak istiyoruz. 2. sınıfları okula almak için çalışmamız var.
BAŞKA HANGİ SINIFLARIN AÇILMASI GÜNDEMDE?
Bilim Kurulu'nun öneri paketi oluyor. Genel sadece okul değil çevre hayatla ilgili. Sağlık Bakanlığı bir çalışma yapıyor. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde istişare yapılıyor. Daha önceki yıllarda biz arkadaşlarla oturup şu tarihte açılsın diyebiliyorduk. Şimdi bu iş bütünsel bir iş. Bu süreçte Sağlık Bakanımızın, Kabine'de yapacağı sunumun sonucunda ortaya çıkan tabloda önümüzdeki sürece baktığımızda "Şu şu sınıflar açılabilir" önerisi geliyor. Bizim de önerimiz geliyor. Bunun doğrultusunda adımları atıyoruz. AB ülkelerine bakın tüm öğrencileri, bütün sınıfları alıyorlar. Bu da bir tercih ama biz Türkiye'de benzer koşullara sahip ülkelerin yaptığı gibi tamamını alalım istemiyoruz. Kontrollü gidelim istiyoruz. Aşama aşama sınıf sınıf gidelim istiyoruz. Herhangi bir risk olsun istemiyoruz.
Elbette bir veli, vatandaş olarak bir görüş olacak ama o görüş uzman gibi konuşmaya gelince sıkıntı yaşatıyor. Dünyada maske takmak gerekli mi gerekmez mi diye bir tartışma oldu. Uzmanların farklı farklı yorumları oldu. Türkiye'de bilim insanlarımız hekimlerimiz dünyAda büyün projelere imza atıyorlar. Bilimin dışında bana göre böyle desem olur mu? Kanıta göre hareket etmemiz lazım.
Olası senaryolar çok çok daha kötüleşecekse buna hiç girmeyelim... Bir şey söylerken o kadar dikkatli olmaya çalışıyorum ki. Acaba o kelimenin çocuklarımıza bir sıkıntısı olur mu? Okullar gerçekten dışarıya göre çok kontrollü.
Okul dışında öğretmen denetimi gözetimi olmadığı için, okul içindeki kurallar dışarıda olmadığı için okul daha güvenli bir yer. Kameraların olduğu, nöbetçi öğretmenlerin olduğu bir yer. Sürekli çocuklarımız hijyen temas konusunda da eğitim alıyorlar. Okulların açılıp açılmamasını bu yönden de görmek lazım.
EBA TV
Devamsızlık konusunda esnek davranıyor olmamız ve öğretmen arkadaşlarımın içerisinde 60 yaş üzeri ya da kronik bir rahatsızlığı olan bir arkadaşımızın okula gelmemesini daha okullar açılmadan sağlamış olmak bundan kaynaklanıyor. Velilerimizin evinde istisnai durumlar olabilir. Bütün bunları düşündüğümüzde velilerimiz artık durumu daha net görüyorlar. "Benim riskim varsa bana bir yol açın" diyor velimiz ve biz o yolu açıyor, uzaktan eğitim imkanı veriyoruz. Velilerimizin evinde televizyon varsa, EBA TV bizim her çocuğumuzun buluştuğu ortak paydadır. Bazı evlerde birden fazla kardeş olduğu için aynı saatlerde izlemeleri gerekebilir. Bunun için sürekli tekrarlar koyuyoruz.
EBA destek merkezleri kurduk, 9 bini geçti. 10 günün içerisinde 9 bin tane EBA destek merkezi açılabilir mi? Bu nasıl bir çabadır? Çocuğumuz mahallesindeki herhangi bir okula gidip 'Ben geldim' diyebilir ve orada çalışabilir.
Sadece yaylalar, mezralar, uzak köyler vs. operatörün altyapı yapmadığı yerler var. Altyapı kurmak benim vazifem değil ama benim o çocuklara da bir seçenek sunmam lazım. Diyelim ki Ankara'nın kenar mahallesindeki bir çocuğun bilgisayarı olmayabilir. 1 buçuk milyon kadar öğrencimizin bilgisayar sorunu var. Bizim 18 milyon öğrencimiz var. 16 - 16,5 milyona zaten ulaşıyoruz, bunu EBA'dan biliyorum. Ulaşamayanları da bizimle temasları olmamalarından biliyorum. Biz zaten bu işin %90'ını bir noktaya getirmişiz, geri kalanı için de çalışıyoruz. Bizim için esas olan televizyon. Sınavda sorumlu olacağı dersler var, tekrarları var.
İlkokul, ortaokul, lise olarak 3 tane televizyon kanalı açabilen 3 - 4 tane ülke var. Ama ülkelerin belki %80-90'ı yapamıyor. Biz bunu yaptığımızda 16 milyona hizmet götürüyoruz. Şunu vurgulamak isterim: Salgının başında bizim 40 bin kişilik online kapasitemiz vardı, bunu da ilk defa söylüyorum. Bugünkü 1 milyon 22 bin. Bu sayı daha da artacak.
TV kanallarını kurmuş olmak aslında benim sorumluluğumu büyük ölçüde yerine getiriyor. Bunun %90'ı yapılmış fakat dikkatimiz %10'da. Çalışıyoruz, daha fazlasını yapacağız.
Dünya Bankası'ndan 160 milyon dolarlık bir proje aldık ve 1 buçuk sene içerisinde Türkiye'nin eğitimde dijital bir platformu tamamlanmış olacak.
Yeni şeyler gelecek... Mesela kişiye özel eğitim, öğretmenler için bireyselleştirme, öğrenciler için. Öğrenci 'Okulda şunu almak istiyorum, okul dışında bunu' diyecek. Okul dışında dünyanın da gidişatına bağlı olarak karma bir yapı. Ama bizim esasımız yüz yüze eğitim.
2. SINIFLARDAN SONRASI NASIL OLACAK?
Grup grup bakmak lazım. Şu sınıflar da denebilir, şu gruplar da denebilir.
BULAŞ RİSKİNİN EN YÜKSEK OLDUĞU GRUP
Bilim Kurulu'nun raporları bulaş riskinin en yüksek olduğu grubu lise olarak görüyor. Dolayısıyla bizim en yüksek gruptan başlamamız riskli. Biz bu çocuklarımızın kaygısını azaltmak için destekleme eğitim kurslarında öğrencilerimiz yüz yüze eğitim alıyor. Küçük gruplar halinde geliyorlar böylece riski azaltıyoruz.
Özel eğitimli çocuklarımızı en erken düşünüyoruz çünkü onların sınıfları çok tenha. Araç gereçleri var özel, onlar evde yok.
Kafamızda birden fazla takvim var.
Okulun şöyle bir işlevi var... Okul stabil bir atmosfer oluşturuyor, sosyal hareketlilikler azalıyor. Böyle baktığımızda tüm öğrencilerimizin gelmesinin avantajı da var. Ama emin olun, bu riski azalttıkça emin olduğumuz grupları açacağız. 8. ve 12. sınıflara cumartesi - pazar özel kanal açtık.
Akademik destek diye bir yazılımımız var liseliler için. Eğitimde yapay zeka temelli bir yazılıma sahip olan birkaç ülke var. Çocuğun eğitim sürecini izliyor yazılım ve bu ücretsiz, herkese açık. Diyelim ki telefonumda internet kotam yok, 8 GB internet kotası.
Bir defa 8 saat - 7 saat tablete oturulmaz. Yanlış buluyorum. Önemli olan verimli çalışmak. Daha önce tableti elinden alırken oyunlarla ilgili bir durum söz konuydu. Şimdi dersle ilgili olduğu için 'Aman çocuğum tableti ala' dönüştü. Kullanım şekli değişti. Bunun bir dengesini bulmak lazım. Önemli olan çocuğun akademik hedefi değil çocuğun kişisel olarak hayata hazır olması. Hayat kaçıyor, hayat kaçtığı için sosyal becerileri hayatı anlama becerileri... İşe girdiğinde üniversite soruları sormuyorlar ki. Bu becerilerin gelişmesi için hayat becerileri lazım.
UZAKTAN EĞİTİM
EBA TV'YE YAPILAN SİBER SALDIRI
İşin açığı biz bir salgın döneminde uzaktan eğitimin yapılması konusunda öğreniyoruz. Veli öğreniyor mu öğreniyoruz. Arkadaşlar bizim de bilmediğimiz şeyler var. Eksiğimiz var. Yaşadığımız sorunlar var. Ne yapmaya çalışıyoruz. Bunu halletmeye çalışıyoruz. Dünyada 5-6 tane ülke yol almış durumda. Bunun içinde Türkiye'de yer alıyor. Tekil olarak her zaman sorun olur. İlerde de olur. Hiçbir zaman sorun olmayacak gibi bir garanti veremem. Twitter kapandı ulaşılamadı gibi durum oluyor mu? Oluyor. EBA'da da olur. Bunun olmaması için gayretimiz. Bu saldırının nereden geldiğinin çok teknik detayları var. Nedenini tabi ki öğrendik.
Salı günü birden bire yüzbinlerce kişi aynı anda girdi. Belirli saatler arasında belirli sınıfların girmesini bekliyoruz. Bir anda yüklenme oldu. Diğer yandan saldırılar meydana geldi. Hepsi sebep oldu. Öğleden sonra zaten geri açıldı.
Her şeyin olumsuz olarak algılanmasının ruh sağlığı açısından doğru olmadığını düşünüyorum. Ben olumsuz bir durumda bile acaba avantajı dezavantajı var mı diye bakarım. Talebin yüksek olması zaten. Benim bundan mutlu olmam benim hayat görüşümle ilgili. "EBA çöktü" buna niye sevinilir, bundan niye mutlu olunur? İnanılmaz şey var. Bunun üzerine gidip gidip. Bunu biz çözeriz. İlerde bir problem olur mu olabilir tabi. Biz bunu çözmeye çalışıyoruz. İnternet mimarisi açısından dünyadaki birçok uzmandan farklı öneriler oluyor., Onları da yaptıkça iş daha kolaylaşacak. Teknik altyapıyı geliştiriyoruz, iyileştiriyoruz.
Ben diyorum ki ilk başladığımızda 40 bin kişilikti. Markete gidelim istediğimizi alalım gibi bir şey değil bu. 18 milyon öğrencinin ya da yarısını aynı anda yüklesek emin olun bankacılık sistemi zora girer.
Bu bir uzmanlık alanı. 'Niye böyle yapmadılar?' gibi bir şey değil. Gerçekten çok iyi uzmanlarımız var. Hocalarımız var. Onlara danışıyoruz yapıyoruz.
Dünyanın ya da Avrupa'nın hangi ülkesinde böyle bir altyapı var? Hiçbir ülkede yok. Nüfusun tamamını aynı anda online yapan bir sistem. Bu kadar da açık bir konu aslında.
UZAKTAN EĞİTİMDE BAŞARI ORANI
İlk psikolojik destek hattını kuran ülke Türkiye. Bu tür hizmetlerin verilmesi. HES hizmetiyle salgın altyapısının kontrol edilmesi. 8-9 parametre var. Öğretmen eğitimleri, okul denetimleri... Bunlara baktığımız zaman dünyadaki ülkelerin içerisinde kesinlikle ilk 10'dayız.
Okul müdürümüzün telefonuna bir çocuğumuzla ilgili bir bildirim var. Okulda bir kurul var. Hemen harekete geçiyor ve öğrencimizi okullarda hazırladığımız bir oda var, oraya alınıyor. Ailesine ve ilgili sağlık kuruluşuna haber veriyoruz. O sınıf 14 gün uzaktan eğitime davet ediliyor. Bu şekilde devam ediliyor.
TABLET KAMPANYALARI
Türk milletinin genel bir kültürel kodu var. Herhangi bir afet, deprem sel olduğunda ya da bir ihtiyaç olduğunda hemen organize oluyorlar. Bu bizim çok güzel bir hasretimiz. Bu anlamda biz elimizden geleni yapıyoruz. Yapmakta vazifemiz. Bir yandan da ulaşamadığımız çeşitli nedenlerden dolayı durumlar oluyor. Biz bunu takdir ile izliyoruz. Ama asıl olan vazife MEB'in. Çok sayıda okul yapan, bağış yapan hayırseverimiz var. Bu bizim zaman geleneğin içerisinde sürdürdüğümüz bir şey. Şimdi de çeşitli belediyelerimiz, Konya Belediyesi 10 bin tabletten bahsetti. Bir çok kuruluş ve Kızılay'ın bir çalışması olacak. Bizim derdimiz bütün Türkiye'yi online üzerinden eğitmek değil. Bu geçici bir durum. Biz bundan kısmen faydalanacağız ilerde ama bizim asıl işimiz yüz yüze eğitim. Bu çerçevede il ve ilçe müdürlüklerimize vatandaşımızın gönüllü katkısı olacaksa tabii ki başvurabilir. Gelecek hafta başlayacak olan Kızılay'ın çalışmasına da katkı sağlayabilirler. Bunların hepsi bizim kurumlarımız.
UZAKTAN EĞİTİM DEVAM EDERSE ZARARLARI NE OLUR?
Biz geleceğe yönelik kalıcı bir iz bırakmamak için mümkün olduğunca yüz yüze eğitim için çabamızı artırmalıyız. Bunun için bütün toplumun duyarlı olması olması, maske - mesafe kuralı çok ciddiye alınmalı. Bu kurallar birkaç hafta içerisinde takip edildiğinde bütün ülkede büyük bir rahatlama olacak. Bu çocuklar sadece akademik değil, aynı zamanda sosyalleşme kayıpları da yaşıyorlar, iletişimle ilgili birtakım sıkıntılar olabiliyor. Salgın çok kısa sürmediği için 1 yılı, 2 yılı düşünüyoruz. Orta vadede de bu kayıpların nasıl giderilebileceğini düşünüyoruz.
Bizim hemen başlangıcında 24 saat açık psikolojik destek hattı kurduk ve bu dünyada ilklerden birisiydi. Onları arayan herkese yardımcı olduğu bir hat var, ayrıca sanal robotlarımız her türlü soruyu yanıtlayabiliyor 24 saat. Bu çerçevede çocuklarımızın ruh sağlığının korunması fiziksel sağlığı kadar önemli geleceğe dair. Ruhsal sağlık daha kalıcı izler bırakabiliyor. Bunun önüne geçmek için, toplumun sürekli olumsuza odaklanan, açık arayan, büyük bir problem haline getirmeye çalışılan bir yaklaşımı olmaması lazım. Bizim beklediğimiz yaklaşım bize öneriler. Ama sadece yıkıcılık olursa bunun altından o toplum kalkamaz ve çocuklar da buna şahit olur. Önemli olan çocuğun salgınla ilgili politik ayrıntıları, teknik ayrıntıları bilmesi değil. Bakanlıklarımız çalışıyor, devlet yollarda kontrol alıyor. Bu konuda tedbirler büyük ölçüde alınmaya çalışılıyor. Biz gereken tedbiri aldığımızda bu bizi koruyacaktır. Çocuğun ruh sağlığı için olumlu bir dil kullanmak çok önemli.
Uzaktan eğitimde ben kendime not veriyorum. Kırılımlara baktığımda elbette değişiyor ama genel olarak kendimizi belli bir mesafe almış görüyoruz. Eksiklerimizi görüyor ve bunları tamamlamak için uğraşıyoruz. 'Şöyle olsa daha mı iyi olurdu' diyoruz. Her şey kötü olmaz; bazı şeyler iyi olur, bazı şeylerde sıkıntı olur. Biz birçok şeyi iyi yapıyoruz. Dünyayı da izliyoruz. Bize şöyle baksınlar: Ödevini yapan çocuk gibiyiz. Eksiklerimizi tamamlamaya çalışıyoruz.
Sınıfın içinde çocukların hepsi konuşmaz. Ben binlerce sınıfta binlerce gözlem yaptım. Bazı çocuklar ataktır, bazıları hiç konuşmaz, bazıları dinler, bazıları hayal kurar. Sınıfın doğası budur yüz yüzede. Öğrencilerin bir kısmı dinlemiyormuş, aktif değilmiş. E yüz yüze eğitimde de böyle. Öğretmenin yarım saat kadar kısa süre içerisinde her çocuğu konuşturma imkanı olmayabilir. Burası da öyle bir yer.
Çocuklar okulda yüz yüze eğitim alıyorlar, o zaman dışarda neden eğitime ihtiyaç duyuyorlar. Burada başka bir motivasyona ihtiyaç var. TV'de normal dersi izle, haftasonu TV'de kurs var, özel video kütüphanemiz var. Örnek sorular yayınlıyoruz. Bütün bu destekler eskiden bu kadar var mıydı? Yoktu. Biz pozitif ayrımcılık yapmaya çalışıyoruz.
Okuldan açıkken güçlü olan uzaktan eğitimde de o takibini sürdürüyor. Sınıfın içerisinde daha hareketli olmak isteyen çocuklar var. Bu çocuklarımızla ilgili ev onlara daha rahat feldi, özellikle lise sınıfında...
UZAKTAN EĞİTİMDE SINAV SİSTEMİ NASIL OLACAK?
Eskiden okulda sınavlar nasıl yapılıyorsa öyle olacak. Okulun içinde okul yönetimleri bu sınavları organize edecek. Sınav yüz yüze olacak. Burada en alt limiti kullanacağız. Mümkün olduğu kadar az sınavla yapmak konusunda bakış açımız var. Merkezi bir sınav yapmayacağız. Çok kısa süre içinde hemen önümüzdeki hafta içinde belli olur bunlar.
