Fırtınaları önceden bilen adam Kerem Ökten, 18 Temmuz 2017 yılında İstanbul’da gerçekleşmiş hava olayının 15 Ekim (Cumartesi) gününde Antalya’nın sahilinde tekrar yaşandığını duyurdu. Ökten, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda ‘ball lightning’ adı verilen, ‘top şimşek’ ya da ‘yıldırım topu’nun şehir merkezinde gerçekleşmesi durumunda doğabilecek sorunlara dikkat çekti. “Bu şimşek şehir üzerinde gerçekleşseydi camlar kırılırdı. Top şimşek çok tehlikelidir.” İfadeleriyle durumun öneminin altını çizen Ökten’in bu açıklamalarından sonra yıldırım topunun ne olduğu ve nasıl oluştuğu merak konusu oldu.
İŞTE ÖKTEN''İN PAYLAŞIMI
YILDIRIM TOPU NEDİR?
Yıldırım topu tanımlanmamış bir atmosferik elektrik olgudur. Bu terim bezelye büyüklüğünden birkaç metre çapa sahip kürelere kadar çeşitli aydınlatma gücü bilgilendirmesi ile ilişkilendirilir. Genellikle gök gürültülü fırtınalar ile gelen bölünmüş ikinci şimşek çakmasından sonra oluşur ve bilindik şimşek çakmasından daha uzun sürer. Birçok ilkel raporlar yıldırım topunun sonunda patlayacağını hatta bazen sülfürün şöhretini geride bırakabilecek ölümcül sonuçlar doğurabileceğini söylemektedir.
YILDIRIM TOPU NASIL OLUŞUR?
Benzer bir atmosferik ortam laboratuvar ortamında yaratılmıştır. ABD’deki Amherst Koleji ve Finlandiya’daki Aalto Üniversitesi’nde görevli araştırmacılar yakın zamanda bunu gerçekleştirmiştir. Manyetik atomların bulunduğu soğuk bir gaz kütlesi üzerinde gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda, oldukça uzun ömürlü yapay bir yıldırım topu oluşturmuşlardır.
Araştırmacılar, yıldırım toplarının manyetik alanlardan dolayı şekillendiklerini, ancak bu iddianın desteklenmesi için çok az sayıda kanıt bulunduğunu belirttiler. Yapılan çalışmalar söz konusu teoriye önemli bir katkıda bulundu. Üretilen yapay bölge, şimşek çakmasından sonra uzun süre boyunca kaybolmadan duran yıldırım topunu açığa çıkartmıştır.
Araştırmacılar, yıldırım toplarının neden oluştuklarını ve doğasına dair kesin söylemde henüz bulunamıyorlar. Ayrıca tek bir açıklamaması olmamasını da olasılıklar dahilinde. Her biri farklı süreçlerden kaynaklanan farklı yıldırım topu türleri olmasının mümkün olduğu düşünülmektedir.
YILDIRIM TOPLARI ÇOK NADİR OLARAK ORTAYA ÇIKAR
Nadir olarak görülen yıldırım topları incelemeyi zorlaştırıyor. Bilim insanları ilerideki çalışmaların, yıldırım toplarının içindeki elektriksel plazmanın yapısına yönelik olacağını aktardı. Hatta bu deneylerin, yapay güneş enerjisi kaynağı olacak füzyon reaktörlerini daha kararlı hale getirmek için kullanılabileceği ifade edildi.
NİKOLA TESLA DA YILDIRIM TOPLARI HAKKINDA ARAŞTIRMALAR YAPTI
Nikola Tesla’nın bazı deneylerini anlattığı notlarında şu satırları kaleme almıştı. “Doğal yollardan oluşmuş bir şimşek topuna hiç rastlamadım. Ama nasıl oluşabileceklerini anladım. Laboratuvarımda üretmeyi başardım.”
Raporlar, Tesla’nın yaklaşık 4 cm çapında elektrikli toplar oluşturmak için bir üretim cihazı kullandığını ve onlarla izleyicileri şaşırtmak için oynadığını belirtmektedir.
