İktidarın derin kalemşörlerinden Hilal Kaplan uzun süredir ara verdiği “esrarengiz bilgiler içeren” yazılarına yeniden başladı. Kaplan, Sabah gazetesindeki son yazısıyla gazetecilere üstü kapalı tehditler savurdu.
Organize Suç ve Rüşvet Kaydı Projesi (OCCR) tarafından ortaya çıkarılan Panama Papers operasyonunun arka planını anlatan Hilal Kaplan, Türkiye’deki etki ajanlığı yasası düzenlemesinde kafa karıştıracak ifadeler kullandı.
OCCR’nin bağışçıları arasında ABD Kalkınma Ajansı’nın yer aldığını belirten Kaplan, ABD'nin "gazetecilik ağı" ile patronaj ilişkisi olduğunu ve kuruluş finansmanının ABD tarafından karşılandığını savundu. Ağın, ABD tarafından sağlanan özel fonlarla Rusya ve Venezuela gibi "düşman ülkeler" aleyhine sipariş haberler de yaptığını iddia eden Kaplan, Alman Kamu Yayıncısı NDR’nin bu iddialar üzerine dosyasını farklı yöne çevirdiğini ve OCCRP'nin kurucusu ABD'li gazeteci Drew Sullivan ile yapılan röportajda bu ilişkiye yönelik sorular sorduğunu aktardı. Kaplan, görüşmede Sullivan’ın çelişkili cevaplar verdiğini belirterek, NDR’nin Organize Suç ve Rüşvet Kaydı Projesi'nden ayrıldığını yazdı.
NDR’DEN ÖNCE KAPLAN AÇIKLADI
NDR’nin Drew Sullivan'dan gelen baskıya boyun eğip bu olayı yayınlamama kararı aldığını kaydeden Kaplan, bu gelişmeyi NDR'den öğrenmediğini savundu. Gazetecilik Ağı’nın ABD'li kamu görevlilerinin istediği haberleri yayınladığını ancak istemediği konulara dönüp bakmadığını ileri süren Kaplan, dikkatlerin "fondaş gazetecilere" çevrilmesi gerektiğini vurguladı. Kaplan, Türkiye’deki bazı yayın kuruluşlarını hedef alarak, “Biz zaten aldığımız fonları şeffaf bir şekilde açıklıyoruz bahanesine de sığınamazlar” ifadelerini kullandı.
KAPLAN BİLGİYİ NEREDEN ÖĞRENDİĞİNİ SAKLADI
Kaplan’ın yazısındaki en dikkat çeken nokta ise “Biz olayı Alman Kamu Yayıncısı NDR'den öğrenmedik” ifadeleri oldu. Etki ajanlığı yasasına ilişkin düzenleme gündemdeki yerini korurken, Hilal Kaplan’ın bu büyük gelişmeyi Sabah gazetesindeki köşesinde yayımlaması ise kafaları karıştırdı.
“FONDAŞ GAZETECİLER” DİYEREK KİMİ KASTEDİYOR?
Yazısının son kısmında "fondaş gazeteciler” vurgusunda bulunan Kaplan’ın Türk medyasından kimi ya da kimleri kast ettiği ise merak uyandırdı. Peki Kaplan, “fondaş gazeteciler” diyerek kimleri kast etmiş olabilir? İşte daha önce yayımlanan raporlarla dış ülkelerden para alan Türkiye'deki muhalif medya kurumları…
Türkiye'deki muhalif medya ve sivil toplum kuruluşlarına yapılan yabancı fon destekleri son yıllarda sıkça tartışma konusu olmuştu. Özellikle ABD merkezli Chrest Vakfı ve Avrupa kökenli bazı kuruluşların, Türkiye'deki bağımsız veya muhalif olarak tanımlanan medya organlarına ve sivil toplum kuruluşlarına sağladığı finansal destekler, bu alanda yoğun bir gündem yaratıyor.
YABANCILARDAN DESTEK ALAN KURULUŞLAR
2022 yılında yayımlanan son verilere göre, Chrest Vakfı ve diğer uluslararası fon sağlayıcı kuruluşlar, Türkiye’deki medya ve sivil toplum alanında faaliyet gösteren birçok kuruma dikkat çeken miktarlarda destek sağladı. Örneğin:
Medyascope: Gazeteci Ruşen Çakır tarafından kurulan platform, 2022'de 1 milyon 200 bin TL aldı. Vakıftan son beş yılda aldığı toplam destek 476 bin doları aşıyor.
Punto24 (P24): Hasan Cemal'in kurucusu olduğu bu platforma 970 bin TL ödeme yapıldığı bildirildi. Ayrıca Norveç kaynaklarından 2019-2021 döneminde 3 milyon 740 bin Norveç kronu (422 bin dolar) destek alındığı biliniyor.
Bianet: İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı’ndan (SIDA) yalnızca 2021’de 434 bin dolar, 2019-2021 arasında ise toplam 1.8 milyon dolarlık fon aldı.
AVRUPA DESTEKLERİ
Türkiye’deki medya ve sivil toplum kuruluşlarına destek sunan Avrupa kaynaklı fonlar da dikkat çekiyor. Avrupa kaynaklarından fon aldığı açıklanan bazı kuruluşlar ise şu şekilde:
Bianet: İsveç hükümeti tarafından 2015-2018 döneminde 2 milyon 795 bin dolar destek aldı. 2019-2021 dönemi için de 2 milyon 305 bin dolar taahhüt edildiği, bu kapsamda 1.4 milyon dolar ödendiği kaydedildi.
Medyascope: İsveç hükümeti tarafından 2017’de 59 bin dolar, Norveç tarafından 2021'de 65 bin dolar destek sağlandı.
Punto24 ve Serbestiyet: Norveç kaynaklarından sırasıyla 422 bin dolar ve 95 bin dolar destek aldı.
FON TARTIŞMALARININ ETKİSİ
Yabancı fonların özellikle muhalif olarak bilinen medya ve sivil toplum kuruluşlarına yapılması, kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açtı. Bu tür desteklerin bağımsızlık ilkesini zedeleyip zedelemediği veya bu kuruluşların yabancı ajandalara hizmet edip etmediği konusunda farklı görüşler dile getiriliyor.
HİLAL KAPLAN KİMDİR?
Hilal Kaplan, 15 Ağustos 1982'de İstanbul'da doğmuştur. Ortaöğrenimini bir Anadolu Lisesinde tamamladıktan sonra İstanbul Bilgi Üniversitesi Psikoloji bölümünden mezun olmuştur. 2006 yılında ise Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Eğitim hayatı boyunca çeşitli sivil toplum kuruluşlarında ve siyasi partilerde aktif olarak görev almıştır.
Hilal Kaplan, bir yandan köşe yazıları yazarken, diğer yandan televizyon programlarında yorumculuk yapmaktadır. Ayrıca, Rojbaş, Parev, Şalom, Merhaba, Selamün Aleyküm, Henüz Özgür Olmadık ve Türkiye'nin 'Ölmeyen' Babası gibi kitapları bulunmaktadır.
Hilâl Kaplan, 14 Temmuz 2021 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete'de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yönetim Kurulu Üyeliğine atanmıştır.
