AKP’nin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte Meclis’in daha etkin olacağını söylemesine rağmen ortaya çıkan rakamlar bu söylemin tam tersini ortaya koydu. Parlamenter sistemin son uygulandığı tarih olan 2017 ile 2019 yıllarında Meclis’ten geçen yasalar karşılaştırıldığında yasama faaliyetlerinin yarı yarıya azaldığı ortaya kondu.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi parlamenter sistemin son yılı 2017 ile 2019’da Meclis’in yasama faaliyetlerini karşılaştırdı. Çalışmaya göre; 2019 yılında TBMM’ye sunulan 962 yasa teklifinden yalnızca 28’i yasalaştı. Başka bir deyişle her 100 yasa teklifinden 2.91’i kabul edildi. Çalışmaya göre parlamenter sistemin son yılı olan 2017 yılında TBMM’ye sunulan 616 yasa teklifinin 37’si yasalaşırken, bu durum da 2017’de her 100 yasa teklifinden 6’sının kabul edildiğini gösterdi.
Cumhuriyet gazetesinden Mahmut Lıcalı’nın haberine göre, yeni sistemle birlikte yasamanın kuvvetleneceği ve TBMM’nin daha güçlü olacağı söylemine karşın yasama faaliyetlerinde yarı yarıya bir azalma yaşandı. 2019’da kabul edilen 28 yasanın 7’sini uluslararası anlaşmalar oluştururken, 3’ünü ise 2020 bütçesi, 2018 kesin hesap yasası ve veto edilen düzenleme olmak üzere Cumhurbaşkanlığından gelen yasalar oluşturdu. Geri kalan 18 yasa ise AKP milletvekillerinin tekliflerinden oluştu. Başka bir deyişle doğrudan vekiller tarafından verilen yasa tekliflerinin yasalaşma oranı yüzde 1.8’e kadar geriledi.
DENETİM GERİLEDİ
Yasama faaliyetinde yaşanan gerilemenin yanı sıra TBMM’nin denetim faaliyetleri de yeni sistemle birlikte azaldı. Buna göre, 2019 yılı içerisinde milletvekilleri tarafından verilen bin 492 araştırma önergesinden 18’i birleştirilerek yalnızca 4 araştırma komisyonu kurulmasıyla sonuçlandı. Başka bir deyişle 2019 yılında araştırma önergelerinin yüzde 1.2’si dikkate alındı. 2017 yılında ise milletvekilleri tarafından verilen 846 araştırma önergesinden 22’si işleme alınarak 4 komisyon kurulmuştu. Bu da parlamenter sistemin işlediği 2017 yılında araştırma önergelerinin yüzde 2.6’sının dikkate alındığını gösterdi.
‘MECLİS’TE DAHA AZ YASA YAPILIYOR’
CHP’li İlgezdi, 2017’deki anayasa referandumu öncesinde iktidar üyelerinin TBMM’nin yasama ve denetim görevini daha ileri noktaya ulaşacağı söyleminde bulunduğunu anımsatarak, “Gazi Meclisi işlevsizleştirmek için yoğun çaba harcayan yürütme, yasamanın yasa yapma ve denetim faaliyetlerini engelliyor. Artık daha az yasa yapılıyor Meclisimiz’de” değerlendirmesinde bulundu.
