Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla kaldırılan TEOG’un yerine getirilen Liselere Geçiş Sınavı’nın (LGS) yerleştirme sonuçları dün açıklandı. Uzman görüşü alınmaksızın getirilen yeni sistemin yarattığı mağduriyetler, Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) verileriyle somutlaştı.
Birgün'ün haberine göre, Merkezi yerleştirme sonuçlarına göre, sınava giren 1 milyon öğrenciden yalnızca 500 bini tercih yaptı. İlk tercihine yerleşebilen öğrenci sayısı 30 binde kalırken merkezi ve yerel yerleştirme sonuçlarına göre, imam hatip liseleri kontenjanlarının yarısı boş kaldı. Velilerin ve öğrencilerin tercihi, akademik eğitim veren liselerden yana oldu. Adayların yüzde 50’si Anadolu, fen ve sosyal bilimler liselerine, yüzde 15’i imam hatip liselerine, yüzde 35’i ise meslek liselerine yerleşti.
YARIM MİLYON, TERCİH YAPMADI
MEB, 2 Temmuz’da alınmaya başlanan liselere yerleştirme tercihlerinin sonuçlarını açıkladı. Sınavla öğrenci alacak okul kontenjanlarının yarısından fazlasının imam hatip ve meslek liseleri arasından belirlendiği LGS’ye giren yarım milyon öğrenci tercih hakkını kullanmadı. Merkezi yerleştirmede sunulan 127 bin 480 kontenjan için 437 bin 70 aday başvurdu. Boş kalan kontenjan sayısı 190 oldu. Öğrencilerin 35 bin 560’ı Anadolu liselerine kayıt olma hakkı kazanırken imam hatip, meslek, fen ve sosyal bilimler liselerine sırasıyla, 28 bin 675, 19 bin 8, 34 bin 530 ve 9 bin 510 öğrenci yerleşti.
DÖRTTE BİRİ, İLK TERCİHE YERLEŞTİ
Eğitimcilerin ve öğrencilerin LGS’ye ilişkin getirilen uygulamalar arasında en çok karşı çıktığı beş tercih zorunluluğu da on binlerce öğrencinin ilk tercihlerine yerleşememesine neden oldu. Sınav puanıyla beş tercih yapan 127 bin 283 adaydan birinci tercihine yerleşen aday sayısı 33 bin 694’te kaldı. İkinci tercihine yerleşen aday sayısı 35 bin 148, üçüncü tercihine yerleşen aday sayısı ise 27 bin 912 oldu. Sistem tarafından ilk üç tercihine yerleştirilemeyen ve yerleştirmesi, zorunlu kılınan dördüncü ve beşinci tercihine yapılan aday sayısı 30 bin 529’la ifade edildi.
YEREL YERLEŞTİRMEDE HÜSRAN
Liselere girişte öğrencilere tercih ve adres sınırlaması dayatan yerel yerleştirmeler de yüz binlerce aday için hüsranla sonuçlandı. Sınavsız geçiş için belirlenen 1 milyon 141 bin 318 kontenjandan 342 bin 392’si boş kaldı. Adrese dayalı yerleştirme kapsamında tercih yapıp yerleşen öğrenci sayısı 798 bin 392 oldu. Tam 91 bin 687 öğrenci, yerel yerleştirmede herhangi bir okula yerleşemedi. Yerel yerleştirme sonuçlarına göre, 503 bin 970 öğrenci birinci, 118 bin 327 ikinci, 84 bin 619 öğrenci üçüncü, 57 bin 317 öğrenci dördüncü, 34 bin 696 öğrenci ise beşinci tercihine yerleştirildi.
İMAM HATİPLER BOŞ KALDI
Velilerin ve öğrencilerin tercihinin akademik eğitim veren liselerden yana olmasına karşın okullaşmayı imam hatip ve meslek liseleri üzerinden sürdüren MEB’in yanlış politikası yerel yerleştirme sonuçlarıyla gözler önüne serildi. Yerel yerleştirmeye tabi olan ve 224 bin 950 bin kontenjanı bulunan imam hatip liseleri, öğrenciler tarafından tercih edilmedi. Bu liselerin boş kalan kontenjanı 107 bin 288 oldu. Adrese dayalı yerleştirmede, Anadolu liselerinin kontenjanlarının neredeyse tamamı doldu. Anadolu liseleri için belirlenen 434 bin 886 kontenjandan 413 bin 816’sına yerleştirme yapıldı. Bakanlığın bütçesinden büyük pay ayırdığı meslek liseleri de öğrencilerin tercihi olmadı. Meslek eğitim veren liselere 267 bin 448 öğrenci yerleşirken 214 bin 34 kontenjan boş kaldı.
BAŞARILI ÖĞRENCİLER YERLEŞEMEDİ
Sınav puanı ve okul basarı puanı yüksek olan yüzlerce öğrenci de istediği okula yerleşemedi. Yerel yerleştirmede öğrenci tercihlerinin esas alınacağı yönündeki açıklamaların gerçeği yansıtmadığı ortaya çıktı. Yerel yerleştirmede adres esas alındığı için binlerce öğrenci istemediği okula kayıt olmak zorunda bırakıldı.
"NE YAPACAĞIMIZI BİLMİYORUZ"
MEB’in tercih sürecinde yeterli açıklama yapmaması ve soru işaretlerini giderememesi de büyük mağduriyetlere yol açtı. Rehber öğretmenin dayatmasıyla beş tercih yapmak durumunda kaldığını belirten öğrenci velisi Gülten Ulaş, şunları söyledi:
“İlk üç tercihimizi Anadolu liseleri arasından yaptık. Rehber öğretmen beş tercih yapmamızın zorunlu olduğunu söylediği için de istemeyerek iki meslek lisesini de tercihlerimize ekledik. Çocuğum, dördüncü ‘tercihi’ olan meslek lisesine yerleşti. Çocuğumun meslek lisesine gitmesini istemiyorum. Ama tercihimize kayıt yaptırmazsak nakil dönemleri için hakkımızı kaybedeceğiz. Ne yapacağımızı bilmiyoruz.”
LGS sonuçlarının, Eğitim Sen’in başlattığı “Öğrencime Dokunma” kampanyasında sıralanan tespitlerin doğruluğunun fotoğrafı olduğunu söyleyen Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, “Görülüyor ki öğrencilerin birinci okul tercihi fen ve anadolu liseleri. MEB veliye, öğrenciye rağmen okullaşma politikası izliyor. Protokol ve iş birlikleri ile imam hatip ve meslek liselerinin sayısını artırılıyor” diye konuştu. Öğrenci ve veliye rağmen okullaşma politikasının kabul edilemez olduğunu ifade eden Aydoğan, “Bu sene çocuklara hayatları boyunca yaşayabilecekleri en büyük mağduriyet yaşatılmıştır. Bu mağduriyetlerin giderilmesi MEB’in sorumluluğudur” dedi. Aydoğan, fen ve Anadolu liselerinin kontenjanlarının artırılması gerektiğini belirterek, “Merkezi ve yerel yerleştirme ile öğrenci alan pansiyonlu okulların illere göre, okulların isimleriyle yerleştirme ve açık kontenjanları ile sayıları açıklanmalıdır” ifadesini kullandı.
Aydoğan, mağduriyetlerin giderilmesi konusunda yapılması gerekenlere ilişkin şunları kaydetti: “Nakillerde tercih sayısı sınırı ve adres sınırı kaldırılmalıdır. Her öğrencinin istediği okulda ve istediği adreste eğitim görme hakkı vardır. Yönetmelikte, “Tercih esas alınacak” denilmesine rağmen kılavuzda inisiyatifin komisyona bırakılması eğitim hakkı ihlalidir. Şu an 100 bine yakın çocuk yerleşememiş durumdadır. Bu hatadan bir an önce dönülmeli, yönetmelikteki hüküm uygulanmalıdır. En kritik nokta ise yerleşme sonuçlarına bakıldığında öğrencilerin açıkta kalmaktan kaynaklı zorunlu ‘tercihte’ bulunduklarını göstermektedir. Tercih sayısı sınırı, ‘adres’ sınırı gibi dayatmalar öğrencileri istemedikleri okulları yazmaya zorunlu bırakmıştır. Fiili bir yerleştirme söz konusudur ama asıl gerçeklik öğrencilerin istemedikleri okul türlerine maruz bırakıldığıdır. Bu yerleşme sayıları ve oranları da bu yüzden gerçekçi değildir.”
ÖĞRENCİLER İSYAN ETTİ
LGS sonuçlarının açıklanmasının ardından çoğu öğrenci, tercih ettiği okullara yerleşememekten şikâyetçi. Ortalaması yüksek olduğu hâlde tercih ettikleri okula yerleştirilmeyen ve kendilerinden düşük puanlı öğrencilerin o okullara yerleştirildiğini söyleyen öğrenciler, sisteme tepkilerini Twitter hesapları üzerinden paylaştı. #lgs2018 etiketi, Twitter Türkiye gündeminin birinci sırasına yerleşirken öğrenciler ve veliler şu mesajları verdi:
“Tuğba Karademir: En azından bir yere yerleştim diye sevinecek gücüm kalmadı. Görür görmez ağlamaya başladım. Sağ olun hayatımı kararttığınız için. Benim uyuyamadığım ders çalıştığım geceler kâbus olsun size. Diyecek bir şeyim yok. Sadece yastığa başınızı koyarken vicdan azabı çekin.
“Orhun Demirkol: Çocukların sınav stresini ortadan kaldıracağız diye yola çıkıp 97 ortalamalı bir çocuğu hıçkıra hıçkıra, ‘Ben okumayacağım hocam’ noktasına getiren ve daha bahsetmediğim yeni sistemin mağduru çocukların vebalini kim ödeyecek?
“Sevgi Arıkan: Sabahtan beri ağlayan çocuğumu sakinleştiremiyorum... 90 ortalaması olan kızım açıkta kaldi.70 ortalamayla arkadaşı iyi bir okula yerleşti… “Ben neden sabahlara kadar soru çözdüm kendimi parçaladım” diyor ve cevap veremiyorum...
