İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, son zamanda hem dünyanın hem de Türkiye’nin gündeminde olan faiz indirimlerini “Ekonomi Politikası Esnek Olmalı” başlıklı yazısında değerlendirdi.
MERKEZ BANKASI PİYASAYI TAMAMEN KENARA KOYDU
Eğilmez, Merkez Bankası’nın enflasyonun yükselme eğiliminde olmasına aldırmadan faizi düşürdüğünü belirterek, kurun hızla yükselmeye başladığını, Merkez Bankası’nın bu kez korkuya kapılıp kura satış yoluyla ve kur korumalı mevduat hesabı (KKM) aracılığıyla müdahale ettiğini söyledi.
Eğilmez, “Bu üç yıllık dönemde Merkez Bankası hem faizi hem kuru düzenlemeye çalışarak piyasayı tamamen kenara koydu. Sonrasında bu yanlışlardan dönülmeye çalışılsa da bu, öyle kolay bir iş değil” ifadelerini kullandı.
“Bugün karşımızda o üç yılın yanlışlar birikiminin yarattığı bir çelişkiler yumağı var” diyen Eğilmez, “(1) Merkez Bankası faizi düşürse, döviz çıkışı olacak, bunun sonucu olarak Merkez Bankası’nın rezervleri düşüşe geçecek. Ayrıca kur yükseleceği için enflasyonu da yükseliş yönünde etkileyecek. (2) Merkez Bankası faizi yerinde bıraksa ülke olarak döviz mevduatına yüzde 45 faiz ödemek gibi anormal bir maliyete katlanılmaya devam edilecek. (3) Faizi aynı bırakıp döviz alarak kuru yükseltmeye çalışsa, bu işin sonu yok. Çünkü dövizi biz basmıyoruz” ifadelerini kullandı.
FACİA UYARISI
Bu olumsuzluklara karşın faizi yavaş yavaş indirerek ortaya çıkan bu carry trade faciasından yeni bir facia yaratmadan çıkmak gerektiğini ifade eden Eğilmez, Bazılarının “geçmişte faiz artırılmalı diyordun şimdi indirilsin diyorsun” ya da “eskiden kur yükselişi durdurulmalı diyordun şimdi ihracatçı düşük kurdan şikâyetçi diyorsun” şeklinde yorumlar yaptığını, kendisinin yazdıklarını ya da söylediklerinde çelişkiler olduğunu öne sürdüklerini ifade etti.
Maalesef toplumda bir kesim insanın okuduğunu anlayamadığını belirten Eğilmez, bu insanların okuryazar olması hatta yüksek öğrenimli olması hatta ve hatta unvan sahibi olmasının ne yazık ki bu gerçeği değiştirmediğini, bu arkadaşların, “koşullar değişse bile görüşler değişmemeli” fikrinde olduğunu ifade etti. Eğilmez, “Oysa sosyal bilimlerin en temel kuralıdır: Sosyal bilimler insan odaklıdır. Zaman değişir, koşullar değişir, insanlar değişir. O zaman eski görüşlerin de yenilenmesi gerekir” ifadelerini kullandı.
Dün enflasyonun yükseldiğini faizin artırılması gerekildiğini, bugün ise enflasyon (baz etkisiyle de olsa) düştüğünü, bu durumda faizin de yavaş yavaş düşürülmesi gerektiğini belirten Eğilmez, “Kur meselesi ise daha ilginç. O, büyük ölçüde faize bağımlı. Faizi doğru belirlerseniz kur da gerçeği yansıtır. Yani ayrıca kura müdahale edilmesine gerek yoktur” ifadelerini kullandı.
