Ekonomist Mahfi Eğilmez, “Asgari Ücret Ne Kadar Artırılmalı?” başlıklı yazısında, sene sonuna yaklaştıkça artan asgari ücret zammına yönelik hesaplarını kamuoyuyla paylaştı.
IMF’nin ve özellikle yabancı yatırım kurumlarının yüzde 25 oranında zam beklentisinde bulunduğu asgari ücrette 2025 yılında ne kadar zam yapılması gerektiğini ifade etti.
Ekonomistlerin odağındaki asgari ücret artışının hem ortalama ücretlerin yakınsaması hem de zam oranında hemen hemen tüm sektörlerde baz etkisi yaratması açısından öne çıktığı belirtilirken enflasyonla mücadele kapsamında, talep artışını sınırlamak isteyen ekonomi yönetiminin de kontrol edilen bir alan olarak asgari ücret artışına önem vermesi gerektiğinden bahsedildi.
ASGARİ ÜCRETE NE KADAR ZAM GELMİŞTİ?
2022 yılında yüzde 50,5 zam yapılan asgari ücret, yıl ortasında da yüzde 29 oranında artışla 5.502 TL’ye yükselmişti. 2022 yılında yıl bazında artışında ise yüzde 94,6 olduğu kaydedilmişti.
2023 yılında sene ortasında güncellenen asgari ücrete yıl başında yüzde 54,6, yıl ortasında ise yüzde 34 oranında zamlanmıştı. 2023 yılında asgari ücret 11 bin 402 TL olarak tamamlanmıştı.
2024 yılında ise asgari ücret, yüzde 49 zam ile 17 bin 2 TL olarak ifade edildi.
ASGARİ ÜCRET GEÇMİŞ ENFLASYON KADAR ARTARSA NE OLUR?
Mahfi Eğilmez yıl sonunda belli olacak asgari ücret zammına ilişkin konuştu. Eğilmez, “Asgari ücretin geçmiş enflasyon kadar artırılmasının dezenflasyon mücadelesine zarar vereceğini öne süren güçlü bir grup var. Bu grubun içinde IMF, Dünya Bankası, yabancı bankalar, yabancı fonlar, bir bölüm iş insanı ve hükümet yapılacak ücret artışlarının 2025 yılında beklenen enflasyondan fazla olmaması gerektiğini belirtiyor. Ücretlerde geçmiş enflasyona göre artış yapılırsa eline fazla ücret geçenlerin bu farkı talebe dönüştüreceği ve bu talep artışının enflasyonu yeniden yükselteceği düşüncesi öne sürdükleri görüşün temelinde yer alıyor” ifadelerini kullandı.
“SATIN ALMA GÜCÜ BU YILDAN DAHA DÜŞÜK OLACAK”
Asgari ücretin 2024 yılı başında bütün yıl uygulanmak üzere 17.002 lira olarak açıklandığını hatırlatan Eğilmez, "2024 yılında yıllık ortalama enflasyon oranının yüzde 50 dolayında olacağı düşünülürse asgari ücretin 2024 yılı süresince yitirdiği satın alma gücünü yeniden yakalayabilmesi için 2025 başında en az bu oranda zam yapılması gerekir. Ki bu da asgari ücretin (17.002 x 1,50 =) 25.503 lira olarak belirlenmesi demektir. Asgari ücreti 2025 yılında kamu kesiminin beklediği enflasyon oranına göre artırmayı planlayanların düşüncesi mevcut asgari ücrete yüzde 25 zam yapmak şeklinde ortaya çıkıyor. Bu görüşün kabul görmesi halinde asgari ücretin satın alma gücü 2024 yılı başındaki asgari ücretin satın alma gücünün çok gerisine düşecek" ifadelerini kullandı.
AÇLIK SINIRI 2024'TE 24 BİN 962'YDI
Eğilmez, “Açlık sınırı ocak 2024’te TÜRK-İŞ’in her ay açıkladığı rakamlara göre 15.048 olarak kaydedildi. Tek başına yaşayan bir kişinin yaşam maliyeti 19.630 lira olmuştu. Yani 17.002 liralık asgari ücret açlık, sınırının üzerinde, tek kişinin yaşam maliyetinin altındaydı. Ağustos ayında açlık sınırı 19.271 lira, tek başına yaşayan bir kişinin yaşam maliyeti 24.962 lira olarak duyuruldu. Bu hesaba göre asgari ücret hem açlık sınırının hem de tek kişinin yaşam maliyetinin altına düşmüş bulunduğu ifade edildi. Eğilmez, "Bu durumun yılsonuna kadar daha da bozulacağını düşünürsek asgari ücretin satın alma gücünü ne kadar yitirmiş olduğunu görebiliriz." dedi.
Öte yandan Eğilmez "Merkez Bankası anketindeki tahminleri veya TÜRK-İŞ’in tespitlerini dikkate alırsak asgari ücrete yüzde 50’nin altında yapılacak zammın 2025 için beklenen enflasyonun bile yarısında kalacağını göreceğiz" ifadelerini kullandı.
