Macar bilgin önünde diz çöktü Atatürk'ün ve Meymenetli Paşa!

Gâzi, kongre sırasında her akşam Türk Tarih Kurumu üyelerini yemeğe çağırıyor, günün değerlendirmesi yapılıyordu.

Bu yemeklerde birine Macar Türkolog Zayti Ferenç de davet edilmişti. Gâzi, misafir bilim adamını sağına oturttu. Tarihten konuşuluyordu. O gecenin tanıklarından Hasan Cemil Çambel gecenin devamını anı defterine şöyle yazdı:

"Çok geçmeden sofra, cazibesine doyulmaz bir ilim ve kültür sahnesi oldu... Gâzi, yanındaki seçkin misafirlere dönerek dedi ki: 'Profesör, Türkler ve Macarlar iki kardeş millettir. Bu iki kardeş millet kendi yüksek millî gayelerini ve büyük geleceği düşünen ve gören iki olgun kardeş millet gibi mi hareket etti? Hayır. Ne yazık ki hayır. Biz Türkler İslam âleminin önüne geçtik. Siz Macarlar Hıristiyan dünyasının önüne düştünüz. Asırlarca birbirimizi kırdık. Fakat ne için? Hangi büyük maksat, hangi millî gaye, hangi yüksek gelecek için? Ve kimin için? Kimin hesabına? Böyle yapacağımıza, eğer gurur ve ihtirasa, boş davalara, manasız, hayalperest emellere ve başkalarının maksatlarına kapılmayıp da iki kardeş millet el ele, barış içinde birleşseydik, hem kendi milletimizi, hem de bütün insanlığın refah ve saadetine hizmet etmiş olmaz mıydık?'

Macar bilgin ruhundan yaralanmış bir canlı heykel gibi, yüzü kıpkırmızı ve gözleri dolu, ayağa kalktı, sandalyesini geriye itti ve Gâzi'nin önünde iki dizi üstüne çökerek ve onun elini iki eli arasına alarak, tekrar tekrar öptü öptü, yüzüne, gözüne sürdü. Bu ulvi manzara önünde sofrayı bir mabet sessizliği kaplamıştı."

Hoş gelişler ola ey Meymenetli Paşa!

Türküyü hep biliriz de öyküsünü bilmeyiz... Bu türkü Ruslara harp tazminatı olarak verilip 40 yıl düşman elinde kalan Kars'ın çileli halkının Atatürk'e olan minnet ve şükran duygularının ifadesidir.

Atatürk ilk yurt içi gezilerinden birini 6 Ekim 1924 tarihinde Kars'a yapar. Geleceğini duyan mahalli müzisyen ve oyuncular, karşılama töreninde oynanmak üzere bir halk oyunu hazırlarlar. Oyunun türküsünün de olması istenir ki, Atatürk'e duygularını ifade edebilsinler. Türkünün sözlerini gazeteci Mehmet Türker yazar. Tağı Bey (Tağı Oşenyüzen) de bu sözleri besteler. Başta Tağı Bey olmak üzere o dönemin diğer folklorcuları Kars Garındaki karşılama töreninde Mustafa Kemal Paşa'ya bu oyunu oynar ve "Hoş gelişler ola" derler. Paşa çok duygulanır. Oyunun söz yazarı ve bestecisini ödüllendirir. Besteci Tağı Bey, ileriki yıllarda müthiş bir geçim sıkıntısı çeker, buna dayanamayarak intihar eder. Evinde Atatürk'ün imzalayıp verdiği 500 liralık çek bulunur. Yaşadığı onca sıkıntıya karşın, Atatürk'ün imzası bulunan o çeki bozdurmaya kıyamamıştır.

Daha sonra sözleri değiştirilen bu türkünün özgün sözleri aşağıdaki gibidir:

Hoş gelişler ola ey meymenetli (1) paşa

Askerin milletin devletinle bin yaşa

Serfiraz (2) eyledi hoş kademlerin (3)

Mesut eyledi Kars'a gelmeyin

Hoş gelişlerin bu görüşlerin

Tebrik eyleriz tebrik eyleriz

Sağdan sola soldan sağa

Al da bayrağın Yunan üstüne

Cephede mitralyoz ayna gibi parlayor

Şarkistan Türkleri sancak elde bekleyor

Marş marş marş askere kurban

Arş ileri marş ileri dönmez geri

Türk'ün askeri Türk'ün askeri

Sağdan sola soldan sağa

Al da bayrağın Yunan üstüne

1-Uğurlu, 2-Başını yukarı kaldıran, yükselten, 3-Adım

Yazarın Diğer Yazıları