Fatih Erboz / ANKARA
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, "Şimdi Kılıçdaroğlu'na sorarsan Lozan'da kazandığımızı söyler. Ondan sonra da adaların faturasını AKP'ye kesmeye kalkar. Adaları siz verdiniz, siz. Sizin partinizin başında olanlar verdi ve şimdi tarihi dosyaları hazırlatıyorum ve o tarihi dosyaları, Lozan da dâhil olmak üzere bunların önüne de milletime de bunları o belgelerle anlatacağız" sözleri tartışmaya neden oldu.
Adalar tartışmasını 18 Mayıs 2011'de gündeme taşıyan isim olan Eski Milli Savunma Bakanlığı Genel Sekreteri Ümit Yalım, "Lozan'da hiçbir ada verilmedi. Lozan'da, Osmanlı Devleti döneminde, 1913, 1914 ve 1915 yıllarında yapılan antlaşmalarla Yunanistan ve İtalya'ya verilen, işgal ve ilhak edilen adaların isimleri teyit edildi" dedi.
Ümit Yalım, halen Yunan işgali altında olan adaların egemenliğinin, antlaşmalarla İtalya ve Yunanistan'a devredilmediğini ve Türk toprağı olduğunu gösteren harita ve belgelerin, başta Genelkurmay Başkanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı olmak üzere devletin ilgili kurumlarında mevcut olduğunu söyledi.
Yalım, adaların durumunun dönemin CHP Milletvekili Onur Öymen tarafından bir soru önergesiyle 26 Kasım 2004'te dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'e sorulduğunu ancak bir yanıt alamadığını belirtti.
2008 yılında Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan toplantıyı hatırlatan Yalım, şöyle dedi: "Deniz Kuvvetleri Harekat Başkanı Tümamiral Mücahit Şişlioğlu, 2008 yılında, Dışişleri Bakanlığı'nda toplantı yapıldı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı namına, Türkiye Cumhuriyeti'ne ait 150'den fazla ada, adacık ve kayalıkların haritası ve coğrafi koordinatları ile birlikte NATO'ya ve Birleşmiş Milletler'e deklare edilmesini talep etti. Anılan talep Dışişleri Bakanlığı tarafından reddedildi. Çünkü anılan haritada işgal altındaki adaların Türkiye Cumhuriyeti'ne ait olduğu açıkça gösterilmişti. Tümamiral Şişlioğlu, Kumpas davalarına dâhil edildi ve Balyoz davasından 16 yıl hapis cezası aldı."
Adaların işgal edildiğinin ortaya çıkmasıyla Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin Genelkurmay Başkanlığı'na davet edildiğini belirten Yalım, şöyle devam etti: "Tümamiral Fikret Güneş, 2009 yılında, Genelkurmay Başkanlığı Karargahı'nda yapılan toplantıda, Dışişleri Bakanlığı temsilcilerinden Yunan işgali altında olan Eşek ve Bulamaç adalarının boşaltılmasını talep etti. Basat Öztürk'ün başkanlığındaki Dışişleri Heyeti adalardaki işgali doğruladı ve adaların boşaltılması için siyasi karar alınması gerektiğini söyledi.
Tümamiral Güneş de, Kumpas davalarına dâhil edildi ve Balyoz davasından 16 yıl hapis cezası aldı. 18 Mayıs 2011'de Aydın Eşek Adası ve Aydın Bulamaç Adası'na giderek adaların işgal altında olduğunu yerinde belgeledim. İşgal görüntüleri medya aracılığıyla duyuruldu, ancak hiçbir iktidar yetkilisi tarafından söz konusu haberler tekzip edilemedi.
Eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, işgale ilişkin olarak bir gazeteye verdiği demeçte, 'Ege'de mevcut egemenlik antlaşmalarıyla Yunanistan'a devredilmemiş olan ada, adacık ve kayalıklara ilişkin ihlaller tarafımızdan titizlikle takip ediliyor. Durum, Genelkurmay Başkanlığı'nın görüşleriyle birlikte Dışişleri Bakanlığı'na bildiriliyor. Konu siyasidir. Siyasi makamların yetki ve sorumluluğundadır. Alınacak kararların siyasi sonuçlar doğuracak olması nedeniyle nihai karar siyasi iradenindir' demişti."
Ümit Yalım, TBMM'de 26 Mart 2015'te yapılan oturumda dönemin Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz'ın Lozan ve Paris Antlaşmalarına göre adaların hukuken Türkiye'ye ait olduğunu ve fiilen Yunanistan işgal altında olduğunu beyan ettiğini de hatırlattı. Yalım, "Eski Milli Savunma Bakanı Barlas Doğu'nun imzası ile AB Delegasyonu'na mektup gönderilerek Frontex kapsamındaki Letonya botları ve Letonya askerlerinin Aydın'a bağlı Eşek Adası'ndan çekilmesi talep edildi. Avrupa Birliği, Temmuz 2015 itibarıyla Letonya botlarını ve Letonya askerlerini Aydın Eşek Adası'ndan çekti. Avrupa Birliği, Aydın Eşek Adası'nın Türkiye'ye ait olduğunu ve işgal altında olduğunu kabul etti" diye konuştu.
Yunan Savunma Bakanı Panos Kammenos'un, 16 Nisan 2017'de Aydın Eşek Adası'na gelerek işgalci Yunan askerleri ile birlikte Yunan rakısı içip kuzu çevirdiğini ifade eden Yalım, şunları söyledi: "Konu 23 Nisan 2017'de dönemin Savunma Bakanı Fikri Işık'a soruldu. Işık, 'Yunan Savunma Bakanı şov yapıyor. Türkiye emrivakiye boyun eğmeyecektir' dedi. AB Bakanı Ömer Çelik, 27 Nisan 2017'de yaptığı açıklamada, Yunan Savunma Bakanı Kammenos'un kuzu çevirdiği Eşek Adası'nın Türk toprağı olduğunu belirterek, 'Türkiye'nin belirleyeceği bir zamanda gereken cevap verilecektir' dedi. Başbakan Binali Yıldırım, 11 Aralık 2017'de TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, 'Biz diyoruz ki bunlar size (Yunanistan'a) ait değil' diyerek Yunanistan'ın işgal ettiği adaların Türkiye Cumhuriyeti'ne ait olduğunu itiraf etti."
Ümit Yalım, işgalin başladığı 2004 yılından bugüne kadar tam 14 yıldır Yunanistan'a bir tek nota verilmediğini ifade etti. Yalım, "Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın hazırlattığı tarihi dosyadaki bilgi ve belgeler, iskân ile işgal olayı birbirine karıştırılmadan ve devlet kurumlarındaki mevcut bilgi ve belgeler inkâr edilmeden sunulmalıdır" dedi.
