LİBYA’YI ‘GÖZÜ’ PAHASINA SAVUNMUŞTU

LİBYA’YI ‘GÖZÜ’ PAHASINA SAVUNMUŞTU

Trablus’u Turgut Reis, Malta Şövalyeleri’nin elinden aldı

Yazı dizimizi bitirirken Trablus’n fethi hakkında kısa bir tarihi bilgi verelim.
1551 yılında gerçekleştirilen ve Osmanlı İmparatorluğu’nun, Malta Şövalyeleri’nin elinde bulunan Trablus şehrine yaptığı kuşatma. 14-15 Ağustos 1551 tarihinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun Trablus’u ele geçirmesiyle sonuçlandı.
Barbaros Hayrettin Paşa’nın yetiştirdiği ve onun takipçileri olan Turgut Reis, Salih Reis, Piyale Paşa gibi ünlü denizciler fetihleri sürdürdü. Böylece, Hayrettin Paşa’nın ölümünden sonra da Türk denizciliği gelişmeye devam etti. Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken, Müslümanlardan aldığı Trablusgarp’a Sen Jan Şövalyeleri’ni yerleştirmişti. Kanunî Sultan Süleyman Akdeniz’deki hakimiyetini güçlendirmeyi ve Trablusgarp’ın Osmanlı topraklarına katılmasını istiyordu. 1551 yılında Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanması, Sen Jan Şövalyeleri’nin elindeki Trablusgarp’ı aldı. Kaptan-ı derya Sinan Paşa yönetiminde olan ve Salih Reis ile Turgut Reis’in eşlik ettiği donanmanın, temmuz 1551’de Gozo adasını ele geçirdikten sonra, 18 Temmuz 1551 günü Malta adasına yaptığı saldırı başarısızlıkla sonuçlandı. Kısa bir süre sonra ise, iki ülke arasındaki ittifak gereğince Osmanlı askerlerine ek olarak Fransa Krallığı’nın İstanbul elçisi Gabriel de Luetz’ün de iki kadırga ve bir galyot ile destek verdiği kuvvetler, Malta Şövalyeleri’nin kontrolündeki Trablus’u kuşattı.
Öte yandan Trablus, Gaspard de Vallier tarafından yönetilmekteydi. Bu dönemde şehirde yaklaşık 30 ile 200 arası şövalye ile 630 kadar Calabrialı ve Sicilyalı paralı asker bulunmaktaydı. 
Sinan Paşa komutasındaki gemiler, altı gün kadar süren bombardımanın ardından, 14-15 Ağustos 1551 günlerinde şehri ele geçirdi. Tacura’yı üs edinmiş olan Murad Ağa da saldırıya karadan ve denizden destek verdi.
Çoğu Fransız olan şövalyeler, Fransa elçisinin müdahalesiyle Malta’ya dönerken; esir alınan paralı askerler ise serbest bırakıldı. Gabriel de Luetz Malta’ya vardıktan sonra, şövalyeleri adaya getirmesi hakkında II. Henri’ye bir mektup yazdı. 
V. Karl ve Papa III. Julius, de Luetz’ü; Osmanlı İmparatorluğu’nun Trablus’u alması yönünde cesaretlendirdiği şüphesiyle eleştirdi. Osmanlıların elde ettiği zaferin ardından düzenlediği ziyafete de Luetz’ün de katılmasını V. Karl, bu kuşatmada Fransa kuvvetlerinin de yer aldığının göstergesi olarak yorumladı. 
Şehrin alınmasının ardından kurulan Trablusgarp Eyaleti’nin beylerbeyliğine, saldırılara destek veren Tacura şehrinin beyi Murad Ağa getirildi.
1551’deki İtalyan Savaşı’nın başlangıcı olarak kabul edilen Trablus Kuşatması’nın ardından, Marsilya’daki Fransa kadırgalarının Osmanlı Donanması’na katılması emredildi.
Trablusgarp ve Bingazi 1551’den 1912’de İtalyanlarla imzalanan Uşi (Quchy) antlaşmasına kadar 361 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalmıştı.
(Bitti)