Küresel iklim değişikliği, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'nin doğal ekosistemlerini de etkisi altına alıyor. Özellikle Türkiye'nin endemik türleri, yani sadece bu coğrafyada bulunan bitki ve hayvan türleri, iklim değişikliğinden en çok etkilenen gruplar arasında yer alıyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENDEMİK TÜRLERİ
Türkiye, sahip olduğu biyolojik çeşitlilik açısından zengin bir ülke. Her bir bölgesi farklı ekosistemlere sahip ve birçok endemik türe ev sahipliği yapıyor. Ancak, küresel ısınma, aşırı hava olayları, kuraklık ve sıcaklık artışları gibi faktörler, bu türlerin yaşam alanlarını daraltıyor ve hayatta kalma şanslarını azaltıyor.
Prof. Dr. Levent Kırmızıgül, iklim değişikliğinin Türkiye'nin biyolojik çeşitliliği üzerindeki etkilerini şu şekilde açıkladı:
"Türkiye, çok sayıda endemik türü barındıran bir ülke. Ancak küresel iklim değişikliği, bu türlerin yaşam alanlarını tehdit ediyor. Sıcaklık artışı ve su kaynaklarının azalması, bu türlerin hayatta kalmalarını zorlaştırıyor. Özellikle dağlık bölgelerde yaşayan endemik bitki türleri, sıcaklık artışı nedeniyle daha düşük rakımlara çekilmek zorunda kalıyor, bu da onların yok olma riskini artırıyor."
ENDEMİK TÜRLER NERELERDE YAŞIYOR?
Türkiye'deki en önemli endemik türlerin başında Kızılırmak Nehri boyunca yetişen bazı bitkiler, Toroslar'daki dağ çiçekleri, Aladağlar'da yaşayan dağ keçisi ve Van Gölü'nde bulunan Van Kedisi gibi hayvan türleri yer alıyor. Bu türler, sadece bu coğrafyalarda yaşamakta ve ekosistemlerin önemli bir parçası olmaktadırlar. Ancak artan sıcaklık ve mevsim değişikliklerinin etkisiyle bu türlerin çoğu, hem çevresel hem de insan kaynaklı tehditlerle karşı karşıya kalmakta.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ
Dr. Ayşe Yılmaz, küresel ısınmanın Türkiye'nin yerel ekosistemleri üzerindeki etkilerini şu şekilde özetledi:
"Türkiye'nin farklı iklim bölgelerinde, özellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında, sıcaklık artışı ve su kaynaklarının azalması çok belirgin. Bu dağların yüksek kesimlerinde ve sulak alanlarda endemik türlerin habitatlarını tehdit ediyor. Örneğin, Toroslar'da yetişen bazı bitkiler, yükselen sıcaklıklar nedeniyle daha soğuk iklimlere özgü alanlara çekilmek zorunda kalıyor. Bu da onların hayatta kalmasını zorlaştırıyor."
TÜRKİYE'NİN ENDEMİK TÜRLERİNİ KORUMA ÇABALARI
Türkiye, biyolojik çeşitliliği korumak için çeşitli adımlar atmaktadır. Ancak küresel iklim değişikliğine karşı alınacak önlemler, sadece yerel değil, küresel bir çaba gerektiriyor.
Prof. Dr. Ahmet Yılmaz, Orman Bakanlığı'nda görevli bir ekoloji uzmanı, bu konuda şu açıklamayı yaptı:
"Türkiye'nin biyolojik çeşitliliğini korumak için yalnızca yerel önlemler almak yetmez. Küresel bir iklim değişikliği stratejisi geliştirmek, sera gazı emisyonlarını azaltmak, ormanları korumak ve su kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde yönetmek zorundayız. Aksi takdirde, yerel ekosistemlerimiz ve endemik türlerimiz büyük bir tehdit altında kalmaya devam edecek."
KÜRESEL ÇABALAR VE TÜRKİYE'NİN ROLÜ
Türkiye, 2015 yılında Paris İklim Anlaşması'na imza atarak, küresel iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlamak için taahhütte bulundu. Ancak, küresel ısınmanın etkileri hızla artarken, bu taahhütlerin yerine getirilmesi için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği konusunda uzmanlar hemfikir. İklim değişikliğiyle mücadele, yalnızca Türkiye'nin değil, tüm dünyanın ortak sorunu.
Doğa Koruma Merkezi (WWF) Türkiye Direktörü Uğur Erez, bu konuda şu açıklamalarda bulundu:
"İklim değişikliğine karşı alınacak önlemler, hem yerel hem de uluslararası düzeyde etkili olmalıdır. Türkiye'nin ekosistemlerini korumak için, sadece endemik türlere odaklanmak yetmez, aynı zamanda global sera gazı emisyonlarını azaltmak için uluslararası işbirliği sağlanmalıdır."
Küresel iklim değişikliği, Türkiye'nin biyolojik çeşitliliği üzerinde ciddi bir tehdit oluşturdu.
Türkiye’nin endemik türleri, bu tehditlere karşı en savunmasız gruplar arasında yer alıyor.
Uzmanlar, bu türlerin korunabilmesi için yalnızca yerel değil, küresel çabaların da artırılması gerektiği konusunda hemfikir. Türkiye'nin bu konuda alacağı önlemler, hem biyolojik çeşitliliği koruma hem de ekosistemlerin sürdürülebilirliğini sağlama açısından büyük önem taşımakta.
