2012''de açılan ve Türkiye’nin Kamu-Özel işbirliği finansman modeliyle yapılan ilk bölgesel havalimanı olan Zafer Havalimanı, 29 yıl 11 aylığına IC İçtaş İnşaat tarafından işletiliyor. Yapılan anlaşmaya göre havalimanını kullanmayan yolcu için 21 Mart 2044 tarihine kadar şirkete hazineden garanti bedeli ödenecek. Öte yandan İstanbul Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün işletmesi de iktidara yakınlığıyla tanınan IC İçtaş İnşaat''ta.
Birgün''de yer alan habere göre; havalimanının 2020 yılında yüzde 99 olarak kayıtlara geçerken 2020 yılı için 1 milyon yolcu garantine karşılık havalimanını yalnızca 7 bin yolcu kullandı. Havalimanını kullanmayan yolcunun garanti ödemesi ise 6 milyon 738 bin Euro.
Havalimanına 2012-2020 yılları arasında 8 milyon 915 bin 411 yolcu garantisi verildi. Ancak havalimanını bu süre boyunca yalnızca 318 bin 935 yolcu kullandı. Garanti ödemesi 45 milyon 891 bin 152 Euro olan havalimanının maliyeti bu ödemelerle neredeyse karşılanmış durumda. 8 yıllık karnesinde hata payı yüzde 97 olan havalimanı çöküşün resmi durumunda.
Hata payı bu düzeyde devam ederse tahmini yolcu sayısı 1 milyon 294 bin 915 olacak. Hazineden şirkete 208 milyon 131 bin 332 Euro ödenecek. Şirketin elde ettiği kar ise yüzde 300 olacak.
KONUMU TARTIŞMA YARATMIŞTI
İstanbul, İzmir ve Ankara’nın kesişim noktasında yer alan havalimanının konumu yapım aşaması itibarıyla tartışma konusu olmuştu. O dönem Ulaştırma Bakanı olan Binali Yıldırım ise tartışmalara ilişkin, "Partinin kuruluşunu ilan etmek için Afyonkarahisar''ı seçmiştik. O gün ben İstanbul''dan Afyon''a ancak 8 saatte gelebildim. Bilecik üzerinden rampalarda kamyonların, tırların arkasından yavaş yavaş Afyon''a ancak gelebildim. O günler geride kaldı. Artık Ankara''ya iki saatten az bir sürede gidiliyor. İstanbul''a keza yine en fazla 3 buçuk saatte gidilebiliyor. O yüzden de Afyon Zafer Havalimanı da istediğimiz yoğunlukta çalışmıyor. Yolları bu kadar çok güzel yapınca insanlar Kütahya''ya gitmişken havaalanına gideceğine buradan devam edeyim İstanbul''a hemen varırım diye düşünüyor." diye konuşmuştu.
BAKANDAN ZARAR İTİRAFI: KUR ZARARI 83 MİLYAR TL
Hazine garantili projelerin garantileri yapılan anlaşma nedeniyle döviz cinsinden veriliyor.
2020 yılında TL''deki değer kaybı düşünüldüğünde artan garanti bedelleri kafalarda soru işareti bırakıyor. Bu konu Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’na, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sorulmuş ve bakan Yap-İşlet-Devret projelerinde yalnızca dolar kurundaki yükseliş nedeniyle ortaya çıkan zararın 83,7 milyar lira olduğunu itiraf etmişti. Bakan Karaismailoğlu, kasım ayında komisyonda 2019 yılında 750 milyar lira olan bütçe giderlerinin 2020 yılında 920 milyar liraya nasıl ve neden çıktığını açıklarken, "KÖİ yatırımlarına harcanan döviz cinsinden tutarlar, değişen döviz kuruna göre revize edilmiştir. Güncellenmiş ve kur farkından artan tutarın toplamı ise yaklaşık 83,7 milyar TL’dir" ifadelerini kullanmıştı.
BU PARA İLE NELER YAPILABİLİRDİ?
bahsi geçen paralar vatandaşın büyüklüğünü hayal dahi edemeyeceği cinsten. Vatandaşlar için bu paranın alternatif faydasını hesapladığımızda 2Sağlık Bakanlığı ve Karayolları bütçesinden ayrılan 83,7 milyar TL’lik bedel ne anlama geliyor?'' sorusunun yanıtı şöyle:
503 adet: Bu parayla tanesi 2 lira olan ekmeklerden 110 milyar 682 milyon adet alınabiliyordu. Bu ekmekler 83 milyona eşit dağıtıldığında herkese 503 adet ekmek düşüyordu.
4 bin 32 lira: Bu para 83 milyon kişiye eşit bölüştürülse kişi başına 1008 lira, her 4 kişilik aile başına 4 bin 32 lira düşüyordu. korona virüs salgını döneminde vatandaşlar için önemli bir destek olabilirdi.
839 bin 456 TL: Bu para 2020’de iflas eden 99 bin 588 esnafa dağıtılsa her esnafa 839 bin 456 TL düşüyordu.
16 milyon 720 bin: Bu para ile tanesi 5 bin lira olan tabletlerden, 16 milyon 720 bin öğrenciye birer tane alınabilirdi.
334 milyon 400 bin: Bu para ile bir tanesi ortalama 250 TL olan 334 milyon 400 bin elektrik faturası ödenebiliyordu.
HAVALİMANI AÇILDIĞINDAN BU YANA ÖDENEN GARANTİ PARA
2013: 4.6 milyon Euro
2014: 4.9 milyon Euro
2015: 5.2 milyon Euro
2016: 5.6 milyon Euro
2017: 5.8 milyon Euro
2018: 6.1 milyon Euro
2019: 6.4 milyon Euro
2020: 6.7 milyon Euro
