Sözcü’de yer alan habere göre, geçen ay içerisinde Çin ve Rusya’dan gelen açıklamalar dünyayı umutlandırmış fakat aynı zamanda da büyük bir tartışmayı da beraberinde getirmişti. İki ülkenin gerekli testleri yapmadan ve henüz net bir sonuç almadan aşı üretiminde bu kadar “aceleci” davranması ve umut verici açıklamalarda bulunması bilim dünyasında gerilime sebep olmuştu.
AŞILAR GRİP AŞISINDA KULLANILAN TİPTE
Gerçekten de hem Çin’in hem de Rusya’nın aşı konusundaki açıklamalarının ardından bilim insanları bu aşıların aslında etkili olamayabileceği sonucuna vardı. Reuters’a konuşan bilim insanları, geliştirilen aşıların tip-5 adeno virüsü yani daha çok kullanılan adıyla Ad5’i baz aldığını ve bunun da soğuk algınlığı ve gripte kullanıldığını duyurdu.
“HASTALIK TAŞIYICILARLA MÜCADELE”
Bilim insanları Ad-5 bazlı aşıların uzun yıllardır bazı enfeksiyonlara karşı kullanıldığını fakat bunların çok yaygın olmadığını duyurdu. Bu aşı, zararsız hastalık taşıyıcıları virüsle mücadele için genlere ulaştırıyor ve hücreler de bağışıklık sistemini güçlendirerek gerçek virüsle mücadele ediyor. Fakat birçok insanda Ad5 antikoru olduğunu açıklayan uzmanlar, bağışıklık sisteminin, korona virüsüyle mücadele yerine bu “hastalık taşıyıcılarla” mücadele ettiğini söyledi. Bu durumda da aşının etkisi daha da azalacak.
ACİL DURUM ONAYI
Çin’in CanSino Biologics’in geliştirdiği ve Çin ordusu tarafından onaylanan aşı Ad5’in modifiye edilmiş versiyonu. Wall Street Journal, geçen hafta içerisinde Cansino Biologics’in bazı ülkelerle bu aşının “acil durum onayı” için görüştüğünü yazmıştı.
BAŞARI İHTİMALİ YÜZDE 40
Öte yandan Rusya’nın Ağustos ayının ortasında duyurduğu ve Moskova’daki Gamaleya Enstitüsü tarafından onaylanan aşı Ad5 bazlı. Konuyla ilgili açıklama yapan Johns Hopkins Üniversitesi’nde görevli bilim insanı Anna Durbin, “Ad5 beni endişelendiriyor çünkü birçok insanın bağışıklığı var. Stratejilerini bilmiyorum ama bu aşının etkisi yüzde 70 bile olmayacak belki yüzde 40 olacaktır ama hiç olmamasından iyidir” dedi.
HIV’YE SEBEP OLABİLİR
Öte yandan bilim insanları Ad5 bazlı aşının HIV’ye davetiye çıkarabileceğini duyurdu… 2004 yılında Merck & Co. tarafından Ad5 bazlı HIV aşısı denemelerinde önceden bağışıklığı yüksek olanların AIDS’e sebep olan virüse daha elverişli hale geldiğini ortaya çıkarmıştı.
Aralarında ABD’li ünlü bilim insanı Dr. Anthony Fauci’nin de yer aldığı 2015 imzalı bir başka makalede ise bu aşının yan etkisi sadece HIV aşısında görülüyordu. Fakat risk oranının yüksek olduğu ülkelerde yapılan Ad5 bazlı aşı denemelerinde incelemenin yakından izlenmesi gerektiği belirtildi.
