Kırkışla Mahallesi'nde, 13 metre derinliğinde ve 15 metre çapında büyük bir obruk oluştu. Boş arazide meydana gelen bu doğal olay, mahalle sakinlerinde tedirginliğe yol açtı.
Mahalle muhtarı Atilla Saraç, obruğu ilk fark eden çobanların kendisine haber verdiğini belirterek, durumu yetkililere ilettiğini ve bölgeye gelen ekiplerin inceleme yaptığını söyledi.
Konya'da obruk kabusu! Şehir merkezine yaklaşıyor
Peki, Obruk nedir? Obruk nasıl oluşur? Obruk neden oluşur?
OBRUK NEDİR?
Obruk, yer yüzeyinde meydana gelen doğal bir çöküntü ya da çukur formasyonudur. Genellikle yer altındaki suyun erozyon etkisiyle, yer yüzeyinin çökmeye başlaması sonucu ortaya çıkar.
Obruklar, genellikle karstik arazilerde, yani yer altı su hareketlerinin kayaçları aşındırdığı bölgelerde oluşur. Obruklar, bir çeşit yer altı mağarasının tavanının çökmesiyle de meydana gelebilir.
OBRUK NASIL OLUŞUR?
Obrukların oluşumu birkaç aşamadan geçer:
1. Karstik Erozyon: Obrukların çoğu, yer altındaki suyun kireç taşı gibi eriyebilen kayaçları çözerek erozyon oluşturması sonucu oluşur. Su, bu kayaçlar içinde boşluklar ve mağaralar meydana getirir.
Obruk oluşumu öncesi belirtilere dikkat
2. Yer Altı Mağarasının Çökmesi: Zamanla, yer altındaki mağara tavanı zayıflar ve tavan çökebilir. Bu çökme, yer yüzeyinde büyük bir çukur ya da obruk şeklinde kendini gösterir. Bu tür obruklar, genellikle ani ve büyük boyutludur.
3. Suyun Yer Altında Hızla Hareket Etmesi: Bazı obruklar, yer altındaki suyun hızla hareket etmesi sonucu suyun yön değiştirmesi ve boşluklar yaratması sonucu oluşur. Bu boşluklar zamanla büyür ve yer yüzeyinde çökme meydana gelir.
Obruk oluşumu öncesi belirtilere dikkat
OBRUK NEDEN OLUR?
Obrukların oluşmasına neden olan başlıca faktörler şunlardır:
1. Karstik Yapı (Kireç Taşı): Karstik arazilerde yer altı suları, özellikle kireç taşı gibi çözünebilen kayaçlar üzerinde erozyon yaparak büyük mağaralar oluşturur. Zaman içinde bu mağaraların tavanı çökebilir ve obruklar meydana gelir.
2. Su Erozyonu: Yer altı suyu, bazen yer yüzeyine yakın yerlerde de kayaların içinden geçerek yeraltı boşlukları oluşturur. Bu boşluklar zamanla büyür ve yer yüzeyinin çökmesine neden olur.
3. Toprak ve Kayaç Yapısı: Obruklar, yer yüzeyinde gevşek toprak veya zayıf kayaç yapısının bulunduğu bölgelerde daha kolay oluşur. Bu tür zayıf zeminler, yer altındaki su hareketleriyle daha hızlı çökebilir.
4. İklim ve Yağış Miktarı: Yağışların fazla olduğu bölgelerde yer altı su seviyesinin yükselmesi, karstik arazilerde daha fazla erozyona yol açabilir ve bu da obrukların oluşumunu hızlandırabilir.
5. İnsan Etkisi: Madencilik faaliyetleri, inşaatlar ve yer altı su seviyesini etkileyen diğer insan aktiviteleri, obruk oluşumunu tetikleyebilir. Özellikle yer altı suyu ile ilgili yapılan yanlış müdahaleler, çökme riskini artırabilir.
Obruklar Konya'yı yutuyor: Sayıları 3 bine yaklaştı
6. Jeolojik Hareketler: Depremler ve yer kabuğundaki diğer hareketler, yer altındaki boşlukların genişlemesine ve yer yüzeyinin çökmesine neden olabilir.
OBRUKLARIN ÖZELLİKLERİ:
Boyutları: Obruklar küçük bir çukurdan devasa çukurlara kadar değişebilir. Çapları birkaç metre ile yüzlerce metre arasında olabilir ve derinlikleri de birkaç metre ile onlarca metreyi bulabilir.
Konumları: Obruklar, genellikle karstik bölgelerde, yer altı su hareketlerinin aktif olduğu yerlerde veya kayaçların çözünebileceği ortamlarda oluşur.
Hızlı Oluşum: Obruklar bazen çok hızlı bir şekilde oluşabilir, özellikle yer altındaki mağara tavanı birden çökerse. Bu tür ani çöküntüler, çevredeki yerleşim yerlerinde büyük paniğe yol açabilir.
OBRUKLARIN ÇEVRESEL VE İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ:
Obruklar, bulunduğu bölgedeki ekosistem üzerinde önemli etkiler yaratabilir. Ayrıca, yerleşim alanlarına yakın obruklar, binaların çökmesine ya da ulaşım yollarının kapanmasına yol açabilir. Bu yüzden obruk oluşumunun takip edilmesi ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi önemlidir.
Özetle, obruklar, yer altındaki su hareketlerinin veya yer kabuğundaki jeolojik değişimlerin etkisiyle oluşan, genellikle derin ve geniş çukurlardır. Bu doğal fenomen, çevresel ve yapısal riskler taşıyabilir.
Konya'da korkutan obruk. 6 metre derinliğinde 25 metre çapında
