Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, sosyal medya platformları ve dijital iletişim araçları, komşuluk kavramını yeniden tanımlamaya başladı. İnsanlar artık sosyal bağlarını sadece mahallelerinde değil, dünya çapında kurabiliyorlar.
MIT'de Sosyal Psikoloji profesörü ve dijital kültür uzmanı Dr. Sherry Turkle, “Dijital dünyada komşuluk ilişkileri, fiziksel komşuluktan çok daha geniş bir ağ üzerinden kurulabiliyor. Facebook, Nextdoor, Reddit gibi platformlar, insanların kendilerini komşu gibi hissetmesini sağlayabiliyor” dedi.
Bununla birlikte, dijital komşuluklar geleneksel bağların zenginliğini her zaman sunamayabiliyor.
Yüz yüze etkileşim, empati ve fiziksel destek gibi unsurlar, dijital platformlarda zaman zaman yetersiz kalabiliyor.
Utah Üniversitesi'nde psikoloji profesörü ve sosyal bağlar üzerine uzmanlaşmış bir akademisyen olan Dr. Julianne Holt-Lunstad, "Gerçek hayatta kurulan ilişkiler, insanların psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamada daha etkili oluyor. Ancak dijital platformlar, özellikle fiziksel uzaklık nedeniyle birbirinden ayrı yaşayan bireyler için önemli bir destek olabilir" dedi.
YENİ NESİL KOMŞULUKLAR: TOPLULUKLAR DİJİTALLEŞİYOR
Özellikle pandemi dönemiyle birlikte dijital platformlar, insanların birbirleriyle bağlantı kurmak için kullandığı en önemli araçlardan biri haline geldi.
Nextdoor gibi mahalle odaklı sosyal ağlar, çevrim içi komşuluklar kurarak fiziksel komşulukları dijitalleştirdi.
Kullanıcılar, bu platformlar aracılığıyla tavsiye alabiliyor, yerel etkinlikleri takip edebiliyor, hatta kayıp kedileri arayabiliyor. Bu dijital komşuluklar, eski mahalle ilişkilerinin yerini alsa da, her zaman yüz yüze etkileşimin yerini tutamıyor.
Araştırmalar, yüz yüze etkileşimde bulunan komşulukların toplulukların daha dayanıklı ve güvenli olmasına katkıda bulunduğunu gösteriyor.
Michigan Üniversitesi İletişim Profesörü ve toplumsal bağlar üzerine araştırmalar yapan bir uzman olan Dr. Keith Hampton,"Fiziksel komşuluklar, toplumsal güvenliği arttıran, insanlar arasındaki güven duygusunu pekiştiren ilişkiler kurar. Dijital platformlar bu güveni sağlayamayabilir. Ancak, insanlar birbirini tanıdıkça ve güvendiçe, çevrim içi topluluklar da daha sağlıklı hale gelebilir" diye belirtiti.
DİJİTAL KOMŞULUKLARIN TOPLUMSAL YANSIMASI
Dijitalleşen komşuluk ilişkilerinin toplumsal yansımaları, sosyal yaşamın dinamiklerini değiştirmeye başladı.
Harvard Üniversitesi'nde dijital medya ve toplum üzerine araştırmalar yapan bir profesör olan Dr. Michael Rich, dijital komşulukların bir avantajı olduğunu belirtti:
“Çevrim içi topluluklar, her yaştan ve her milletten insanı bir araya getirme potansiyeline sahiptir. Böylece, coğrafi sınırlar ortadan kalkarak daha çeşitliliği olan ve daha açık fikirli topluluklar oluşturulabilir"
Ancak dijital komşulukların başka bir dezavantajı da var. İnternetteki anonimlik ve mesafe, bazı bireylerin olumsuz davranışlar sergilemesine neden olabiliyor. Trolleme, nefret söylemi ve çevrim içi zorbalık gibi olgular, dijital komşulukların karanlık tarafını oluşturuyor.
Leicester Üniversitesi Sosyoloji Profesörü olan Dr. Elizabeth Stokoe, "Dijital ortamda insanlar daha rahat olabiliyor. Ancak bu durum, bazı bireylerin daha saldırgan ve önyargılı olmasına yol açabiliyor. Yüz yüze etkileşimde bulunan insanlar, genellikle birbirlerine karşı daha empatik ve saygılı oluyor" diye açıkladı.
GELECEKTE KOMŞULUK: SOSYAL BAĞLAR NASIL EVRİLECEK?
Teknolojik gelişmeler, komşuluk ilişkilerinin gelecekte nasıl şekilleneceğini de etkileyecek. İnsanlar artık, fiziksel sınırlarla sınırlı olmayan, daha geniş bir çevrede komşuluklar kurabilecekler. Örneğin, sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) gibi teknolojiler, dijital komşulukları daha da derinleştirerek daha interaktif ve duygusal bağlar kurulmasını mümkün kılabilir.
University College London’da kültürel antropoloji profesörü ve dijital medya uzmanı olan Dr. Daniel Miller, "Sanal gerçeklik ile fiziksel alanları dijital ortamda yeniden yaratmak, insanların gerçek hayatta kurdukları komşulukları dijital ortamda yeniden deneyimlemelerine olanak sağlayabilir. Bu, özellikle sosyal bağların zayıf olduğu yerlerde çok faydalı olabilir" dedi.
Bununla birlikte, dijital komşulukların geleceği, toplumsal cinsiyet, kültür ve ekonomi gibi faktörlerle şekillenecek. Dijital platformlarda eşit fırsatlar ve adil temsil sağlanması, sağlıklı komşuluk ilişkilerinin gelişmesi için önemli bir anahtar olacak.
DİJİTAL DÜNYADA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ NASIL EVRİLİYOR?
Dijitalleşen dünyada, komşuluk ilişkileri de aynı şekilde değişiyor. Sosyal ağlar, çevrim içi topluluklar ve sanal etkileşimler, geleneksel komşuluk anlayışını dönüştürüyor. Ancak, bu dönüşümün toplumsal bağlar üzerindeki etkisi hala karmaşık ve çok yönlü. Fiziksel komşulukların yerini dijital ilişkiler alacaksa, bu ilişkilerin nasıl sağlıklı bir şekilde sürdürülebileceği ve toplumsal fayda sağlayacağı konusunda daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Bilimsel araştırmalar, dijitalleşmenin toplumsal bağları güçlendirebileceğini, ancak aynı zamanda insanları daha yalnızlaştırabileceğini de ortaya koydu. Bu nedenle, dijital platformların toplulukların daha güvenli ve empatik bir şekilde büyümesine nasıl katkı sağlayabileceği üzerine daha fazla düşünülmesi önemli.
