KİTAP / AHMET YABULOĞLU 12-11-2018

Şeyh Bedreddin'in bilinmeyen portresi

İktisat Teorisi ile tarihi birleştiren çalışmaları takdir toplayan Prof. Dr. Ahmed Güner Sayar, "Velâyet'ten Siyâsete Şeyh Bedreddin" adlı kitabıyla bugüne kadar ideolojik ve anakronik bakış açılarının kurbanı olarak gerçek târihin dışında bırakılan Şeyh Bedreddin portresini, temel kaynaklar ve kendi eserlerinin süzgecinden geçirerek bütün berraklığıyla ortaya koyuyor.

Bu sayede, iştirâk-i emvâl anlayışının erken temsilcilerinden ve ilkel bir komünizmi va'zettiği söylenen Bedreddin, "İslâm hukûkunun ferdiyetçi mülkiyet ve miras nizâmının kodifikatörü" ve "Osmanlı Hukûkî Muhiti"nin toprakta özel mülkiyeti devre dışı bırakan hesap ve arazi defterlerinden, dolayısıyla toprak rejiminin tiran üreten râiyet statüsünün sebep olduğu sıkıntılardan mustarip Hanefî bir fakih-mutasavvıf olarak karşımıza çıkıyor. Bedreddin, Zeki Velidi'nin tabiriyle devletinin esası şeriat değil "türe" ve "yasak" olan Orhan Bey zamanında doğmaya başlayan "Osmanlı Hukûkî Muhiti"nin genişlettiği örfî hukûkun, Kur'ân hükümlerini ötelemesinden rahatsızdı; zîrâ kendisi, her işi "zühd ile takvâla" olan bir hukuk adamıydı. Onun çilesi, İslâm hukûkunu 'taklid'den 'ictihâd'a götüren, "kaal-el-üstâzû" anlayışının dışında, kendi görüş ve reyine göre hüküm verebilen çağdaş bir hukûk öğretisinin ilk kıvılcımı olarak parlamasından kaynaklanıyordu.

Prof. Dr. Ahmed Güner Sayar, Şeyh Bedreddin'e atfedilen panteizmi ve eserlerinden habersiz tenkitçileri tarafından üzerine yapıştırılan dindışı ve âsî etiketlerini, hakîkati yansıtmayan türlü sapmaları, başta Vâridât olmak üzere, bu büyük Türk mütefekkirinin kendi eserlerine tevcihle cevaplıyor. Böylece Bedreddin, önderi ve yürütücüsü olmadığı bir isyanın ağında berrak bir zihin temriniyle değerlendirilerek iktisadî, dinî ve siyasî görüşleriyle anahatları çizilen bir portre halinde belirginleşiyor.

Kitapta, "Peygamber'in şerîatının baş güneşi, Mustafa yolunun Bedr'i, Muhammed'e mensup hakîkatin mazharı, ulaşan ve ulaştıran irşad ıssı kişilerin övüncü, Hakk'ı bir bilen arif ve gerçeği gerçekleştirmiş erlerin seçkini, olgunluğa erenlerin en olgunlarının olgunu, gerçek ve yakîyn mertebesine varanların en ileri olanı, Allah'a mensup âlimlerin, ilimde samimiyet ve gerçeğe varanların sultanı, Hakk, şerîat ve takvâ ve dînin Bedr'i"nin, Fetret Devri gayyası içinden yükselen sarsıcı çığırına tanıklık ediliyor.

Ötüken Neşriyat

Tel:(0212) 251 03 50

***

Türk Güreşinin asırlık okulu

İstanbul Güreş İhtisas Kulübü'nün asırlık tarihi kitap oldu. Hamit Turhan tarafından yayıma hazırlanan "İstanbul Güreş İhtisas Kulübü 1919" adlı kitabın editörlüğünü Ata Karataş, mehmet Kılıç, Bedrettin Lugal, Mehmet tantan yaptı. 1919'da Kumkapı Kulübü, ardından 1938'de Haliç İdman Ocağı ile birleşerek İstanbul Güreş Kulübü ve son olarak "ihtisas" unvanıyla İstanbul Güreş İhtisas Kulübü; Asya bozkırlarından Anadolu'ya gelişerek gelen, önce Balkanlar, ardından da Batı dünyası ile harmanlanan Türk güreşinin en önemli temsilcilerinin başında gelir. Bağrından çok büyük şampiyonlar çıkarmıştır. Kitapta kulübün tarihini okurken, aynı zamanda güreş şampiyonlarımızın da tarihini okumuş olacaksınız. İşte o büyük şampiyonlardan biri Çoban Mehmet'tir. Atatürk Çoban Mehmet'e bir gün sorar: "Sen herkesi kolayca yeniyorsun Mehmet! Seninle güreş tutsak, beni yenebilir misin?" Mehmet'in yanıtı Türk sporcusunun zekâ ve zarafetini yansıtmaktadır: "Sizi bütün cihan yenemedi paşam, ben nasıl yenebilirim!"

İletişim Tel:(0532) 775 77 25

***

HAFTANIN KİTABI

Teşkilatsız başarılmaz

Araştırmacı yazar Metin Aydoğan'ın kaleme aldığı "Geçmişten Günümüze Parti ve Örgütlenme" bir kılavuz kitap. Jön Türkler'den günümüze dek öne çıkan partiler ele alınıyor. İngiltere, Amerika ve Almanya'daki politik sistem özetleniyor, partiler inceleniyor. Parti denen örgütün ne olduğu, ne olması gerektiği temel kavramlarıyla ele alınıyor. Atatürk'ün parti ve örgütlenme konusundaki görüşleri aktarılıyor. Bugün örgütlenme konusunda ne yapılması gerektiği, öneri olarak tartışmaya sunuluyor.

Yazar kitabını şu sözlerle tavsiye ediyor:

"Örgütlenmenin öğrenileceği okul yok. Yaparak ve araştırarak öğreniliyor. Bu özet kitabı okuyunuz ve irdeleyiniz. Ülke için bir şeyler yapmak istiyorsanız, işe doğru adım atarak başlayınız. Parti ve örgütlenme konusunun ciddi bir iş olduğunu biliniz ve bu kitaptan yararlanınız."

Galeati Yayıncılık

Tel:(0539) 669 60 69

***

Annenin el kitabı

Çocuğunu yetiştirirken kazandığı deneyimlerini "Seni Anlıyorum Çocuk" adıyla kitaplaştıran Dilek Cesur önemli bir iddiada bulunuyor: Ben bir anne olarak, bu kitabı okuyan herkese; çocuğunuz ile olan ilişkilerinizi sevgi, saygı, şefkat ve sabır üzerine yeniden inşa edeceğinizin sözünü veriyorum...Birçoğumuz psikolojik ve fiziksel şiddetin normal karşılandığı dönemde büyüdük. Hiçbirimiz geçmişe dönüp de kendi çocukluğumuzda bize yapılan hataları düzeltemeyiz. Ama kendi çocuğumuzun geleceğini mutlu bir çocukluk üzerine inşa edebiliriz! Her anne ve baba gibi sen de zaman zaman çaresiz kaldın ve sabrın tükendi. Hiç istemediğin şeyleri yaptın belki...Ya da çocuğunu büyütürken karşılaştığın sorunlara bir türlü çözüm bulamadın... Belki de çocuk eğitiminde doğru bildiğin yanlışlar vardı! "Ben çocuğumu en iyi şekilde anlamak; sorunlarımı sevgi ve sabırla çözmek ve ona miras olarak mutlu bir çocukluk bırakmak istiyorum!" diyorsan bu kitabı mutlaka okumalısın.

Yediveren Yayınları

Tel:(0212) 506 13 84

***

KÜTÜPHANEMDEN

Türkçe deneme sanatı ustasından bir klasik...

Türk şi­irin­de öz­gün bir yer edi­nen Sa­lah Bir­sel da­ha çok ak­lın ve ze­ka­nın ege­men­liği­ni ön plan­da tu­tan, şa­ira­ne­lik­ten uzak, yer­gi­ci şi­ir­le­re ağır­lık ver­di. Asıl ünü­nü 1970'den son­ra ya­yım­la­dığı 1001 Ge­ce De­ne­me­le­ri ve Sa­lâh Bey Ta­ri­hi ola­rak ad­lan­dırdığı di­zi ki­tap­la­rı ve gün­lük­le­riy­le el­de ett­i. Sa­lâh Bey Ta­ri­hi; Kah­ve­ler Ki­ta­bı, Ah Be­yoğ­lu Vah Be­yoğ­lu, Boğa­zi­çi Şıngır Mın­gır, Ser­gü­zeşt-i No­no Bey ve El­mas Boğa­zi­çi ile İs­tan­bul-Pa­ris ad­lı ki­tap­lar­dan oluş­mak­ta­dır. Enis Ba­tur, onun "Ser­gü­zeşt-i No­no Bey ve El­mas Boğa­zi­çi" ad­lı ese­ri için şu önem­li tes­pit­te bu­lun­mak­ta­dır:

"Ser­gü­zeşt-i No­no Bey, Sa­lah Bey Ta­ri­hi'nin en gö­zü­pek ki­ta­bı ba­na ka­lır­sa, de­ne­me sa­na­tı­nın şim­di­den bir kla­siği. Üs­lu­bun bil­lur­laş­tığı, rit­min tır­man­dığı, sö­zün gü­cü­nün at­mos­fe­ri kap­la­dığı bir se­rü­ven. Sa­lah Bir­sel'in bu ki­tap­la, ya­zı yaşa­ma­nın en çar­pıcı ik­li­min­den geç­tiği­ne ina­nı­yo­rum."

Sa­lah Bir­sel'in, Enis Ba­tur'un da "de­ne­me sa­na­tı­nın bir kla­siği" di­ye değer­len­dir­diği "Ser­gü­zeşt-i No­no Bey" şu sa­tır­lar­la baş­lar:

İkin­ci Meş­ru­ti­yet de­ni­len kuy­ruk­lu­yıl­dız -İs­tan­bul gök­le­rin­de ne ka­dar kal­dığı bel­li değil­dir- 24 Tem­muz 1908 Cu­ma gü­nü Er­cü­ment Ek­rem Ta­lu'yu Boğaz va­pu­run­da ya­ka­la­mıştır. Haz­ret, o va­kit­ler, ba­ba­sı Re­ca­iza­de Mah­mut Ek­rem'le Bü­yük­de­re'de otu­ru­yor, cu­ma­la­rı dur du­rak ta­nı­ma­yan bir ku­rum­da ça­lıştığı için de, işi­ne ini­yor­dur.

Bu yüz­den ala­sa­bah Bü­yük­de­re'den va­pu­ra bin­miş ve Ye­ni­köy'e var­dığın­da o har­lı ve kor­lu ha­ber­le bu­run bu­ru­na gel­miş­tir. O yıl­lar­da İs­tan­bul'da to­pu to­pu iki ga­ze­te çı­kı­yor­dur. İk­dam ve Sa­bah.

Er­cü­ment Ek­rem on pa­ra­yı uzat­mış, is­ke­le­de va­pu­ra at­la­yan ga­ze­te­ci­den bir Sa­bah al­mıştır.

-O ne!

Ev­li­ya Çe­le­bi sağ olup bü­tün öm­rü­nü Ta­lu'nun ağ­zın­dan çı­kan bu çığlığı yaz­ma­ya ver­sey­di, bin har­man­dan başak, tür­lü ni­met­ler­den azık top­lar­dı da yi­ne onu ya­zıp söyle­ye­mez­di... (Ser­güzeşt-i Nono Bey ve El­mas Boğaziçi Tür­kiye İş Ban­kası Kül­tür Yayın­ları-1982) - Ahmet Yabuloğlu