Enflasyon ve ekonomik krizle birçok ürünün fiyatı artarken, domates de fiyat artışlarından nasibini aldı. Sera-Bir Başkanı Yanmaz, fiyatların 50 lirayı aşacağını söyledi.
Sera-Bir Başkanı Müslüm Yanmaz, artan maliyetler ve ihracat talebinin domates fiyatlarını bu kış 50 TL''ye kadar çıkartacağını açıkladı.
Bloomberg HT''den İrfan Donat''ın haberine göre geçen sezon maliyetlerin 3 kat arttığı bir ortamda üretici satış fiyatlarının iki kat arttığını ifade eden Sera Yatırımcıları ve Üreticileri Birliği (Sera-Bir) Başkanı Müslüm Yanmaz, “Yüzde 238 artan bir enerji maliyetiyle, yüzde 250 artan bir gübre maliyetiyle bizim bu yıl 50 TL’nin altında domates satmamamız gerekiyor. Bu kadar net ifade ediyorum. Aralık-Nisan arasında dünyada domates yok. Biz 30 yıldır bu işi yapıyoruz. Kış ayları geldiğinde domates fiyatları yüzünden herkes ayağa kalkacak. Domates fiyatı 50 TL olacak” dedi.
“Üreticimizin seralarını ısıtmak için kullandığı kömürün fiyatı son 1 yılda 4-5 kat arttı” diyen Yanmaz, “Enerji maliyetlerindeki aşırı yükseliş sadece Türkiye’nin meselesi değil, tüm dünyada enerji fiyatları ciddi oranda arttı. Avrupa’daki seralar yüksek enerji maliyeti ve doğalgaz kesintileri nedeniyle üretim yapamayacak duruma geldi. Bize şimdi Hollanda başta olmak üzere Avrupa’dan üreticiler geliyor ve bizimle sözleşmeli tarım yapmak istiyor. 2 ay öncesinden gelip, sözleşmeli üretim yaparak kilogramı 2 eurodan tüm sezonu kapatalım diyorlar. 2 euordan kapatalım demek bu domates 50-60 TL olacak demek. Özellikle Aralık-Nisan döneminde Avrupa’da ürün yok. Önceden Avrupa, Nisan-Aralık döneminde bizden domates alır, Mayıs’ta kendi ürünü çıktığı için bize kota uygulardı. Şimdi kota uygulayamayacak çünkü domates yok. Geçen yıl domatesin maliyeti ortalama 10 TL idi ama bu yıl 16-20 TL arası değişecek. Kömürle ısıtılan seralarda maliyet 20 TL’nin de üzerine çıkacak” diye konuştu.
İhracatı kısıtlama yetkisinin Tarım Bakanlığında olduğunu ifade eden Müslüm Yanmaz, “Biz çok korkuyoruz çünkü tamamen ihracat odaklı üretim yapıyoruz. Avrupa’ya, Rusya’ya ihracat yapıyoruz. Yetiştirdiğimiz ürünlerin yüzde 10-15’ini iç piyasaya veriyoruz. Yüzde 85-90’ını ihraç ediyoruz. İhracat kanalları kapatıldığı zaman ve içeride de ürün biriktiği an dekar başına 60-100 bin dolar yatırım yapan seracılar zarar edecek. O yüzden gerçekten korkuyoruz” dedi.
Bu yıl fiyat artışını tetikleyen pek çok faktörün bir arada olduğunu ifade eden Yanmaz, “Bu yıl Avrupa’da üretim yok. Gübre fiyatı yüzde 250 artmış. Diğer maliyetler yüzde 230 artmış. Ürün yok ama herkes bu ürüne talep edecek. Ve bu taleple birlikte bizim ürünlerimizin fiyatı yükselecek. Biz bunu görüyoruz. Maliyet de yüksek, haliyle fiyat da yüksek olacak” dedi.
YENİÇAĞ''DAN DEV HİZMET: KIŞIN BALKONDA DOMATES NASIL YETİŞTİRİLİR?
Domateslerin kışın yetiştirilebilmesi için fidanların, eylül ayının sonundan kasım ayının sonuna kadar yetiştirilmesi gerekmektedir. Fideler, ocak ayına kadar sürekli olarak bir yerde muhafaza edilmektedir. Fideler sıcak suyla sulanır ve bulundukları ortamın ısısı 20-22°C olması gerekir.
Domates tohumları mart ayı sonunda saksıda ve balkondaki yerini alabilir. Tohumları bölmeli, hava delikli saksılara dikin. Toprağı sürekli nemlendirin. Fidelerin çıktığını gözlemlediğinizde güneşli ortama saksınızı taşıyın.
İlk adım plastik bardak veya çimlenme tepsisini verimli bahçe toprağı ile doldurmaktır. Toprağı doldurduktan sonra üstünü hafifçe açarak domates tohumlarını ekin. Tohumların üzerini 1 cm olacak şekilde toprakla örtün.
Haziran ayından başlayarak Eylül ayına kadar ekim işlemi yapılmaktadır. Metrekareye, 500 veya 600 gr tohum atılmaktadır. Ekim derinliği, 1 cm olarak ekimi yapılmaktadır.
Kurak bölge şartlarında domatesin su ihtiyacı genel olarak şöyle bir dağılım gösterir; Mayıs ayında 3 günde bir su, Haziran ayında 2 günde bir su, Temmuz ayında 6 günde 5 su, Ağustos ayında 7 günde 4 su, Eylül ayında haftada bir olmak üzere toplam 18 kez sulanmalıdır.
Domates fidelerini ekerken önce saksının en az üçte birini toprakla ve gübreyle desteklediğinizden emin olun. Sadece ihtiyacı olduğunda sulayın. Parmağınızla toprağın nemini kontrol edebilirsiniz. Dallar büyüdükçe sopa ya da çubuklarla destekleyin.
Evinize iyi pencereler takılmış olsa bile, kışın cam soğuğu yayar ve domates fideli saksıların duracağı alanı yalıtmazsanız, pencere kenarında hızlı bir şekilde kiraz domates yetiştiremezsiniz. Köpük kauçuk parçaları, levhalar veya diğer yalıtkan yapı malzemeleri yapacaktır.
KIŞIN AÇIK BALKONDA DOMATES NASIL YETİŞİR?
Açık balkonda ise domatesin üzerine şeffaf naylonla bir alan oluşturulduktan sonra sera gibi muhafaza edilmesi gerektiği vurgulandı.
