Kırım Hanı I. Devlet Giray Han''ın Moskova''ya düzenlediği seferden zaferle dönmesinin şerefine 1552 yılında inşa edilen Cuma Han Camii, Mimar Sinan''ın Kırım''da yaptığı tek eser olarak ilk günkü ihtişamıyla ayakta duruyor.
Akmescit''e 70 kilometre uzaklıkta Gözleve şehrindeki cami, biri orta diğerleri küçük ölçekli 5 kubbesi ve 2 minaresiyle İstanbul''daki Fatih Camii''ni andırıyor.
Tarihi önemi
1551 – 1577 yılları arasında 26 yıl Kırım Hanlığı yapan I. Devlet Giray Han, Kazan''ın Rusların eline geçmesiyle çıktığı Moskova seferinde, 40 gün kuşattığı şehri yakıp yıktıktan sonra Rus Çarı 4. İvan''ı yıllık vergiye bağlayarak Kırım’a geri döndü. Büyük başarılarından dolayı "Taht Algan" ünvanını alan I. Devlet Giray Han, zaferinin şerefine Mimar Sinan''a İstanbul Fatih Camii''nin küçük bir benzeri olan Cuma Han Camii''ni yaptırdı.
Kırım Tatar Türklerine baskı
türk yurdu Kırım''ın 2014 yılındaki ilhakından bu yana Rusya, Kırım Tatar Türklerine uyguladığı baskının yanı sıra hem sosyal hem askeri olarak yarımadada nüfuzunu arttırdı.
Kırım''ın, Rusya yönetimine geçmesinden sonra başta yöneticiler olmak üzere Ukrayna yanlısı Kırım Tatar Türkleri baskı altına alındı, hakları ihlal edilmeye ve tutuklanmaya başladı.
Ukrayna kaynaklarına göre, çoğunluğu Kırım Tatar Türkü olmak üzere, 100''den fazla Kırımlı siyasi nedenlerle tutuklu bulunuyor.
Kırım Tatar Türk halkının lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve bazı Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) yöneticilerine Kırım''a giriş yasağı konuldu.
Kırımoğlu, kendi kaynaklarına göre 600 bin civarında Rus vatandaşının yarımadaya getirildiğini belirtiyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığına göre, Rusya, 2014''ten sonra Kırım''a 32 bin 500 asker konuşlandırdı.
HAN CAMİİ''Nİ RUS PROPAGANDASINA MALZEME YAPTILAR
Kırım Haber ajansının haberine göre Rusya, Kırım''ın işgaline meşruiyet uydurabilmek için çeşitli girişimlerde bulunmaya devam etti. Daha önce de Kırım’ı konu alan paralar basan Rusya Merkez Bankası, bu kez Osmanlı döneminin ünlü mimarı Mimar Sinan’ın eserlerinden olan Kezlev’deki Han Camii’nin (Cuma Cami) resminin yer aldığı bir hatıra parası bastı.
Rusya Merkez Bankası’nın Basın Servisi, 3 ruble değerinde olan gümüş hatıra parasının “Rusya’nın Mimari Anıtları” serisi çerçevesinde basıldığı bildirildi. İşgalciler Kırım Hanlığı''nın tarihinin bir parçasını dahi gasp etmekten çekinmeyeceklerini tekrar göstermiş oldu.
5 bin adet olarak basılan caminin ön tarafında Rusya armasına yer verilirken arka tarafından Han Camii’nin resmine yer verildi. Bunun dışında Han Camii’nin resmi olan tarafta “Cuma Camii” ve “Yevpatoriya” (Kezlev) yazıları yer aldı.
