Katar'daki krizin ardından Türkiye'nin nasıl bir tutum takınacağı konuşulurken dün Katar ile yapılmasıplanlanan iki anlaşmaya ilişkin kanun tezkeresinin Meclis'in gündemine planlanandan erken alınması ve ardından Genel Kurul'da kabul edilmesi tartışmalara neden oldu.
TBMM Genel Kurulu'nda Katar'da TSK unsurlarının konuşturulmasını içeren anlaşmanın oylamasına 272 milletvekili katıldı. Anlaşmaya 240 milletvekili kabul, 32 milletvekili de ret oyu verdi.
Kanunun gerekçesinde, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı ile Katar Devleti İçişleri Bakanlığı arasında 25 Aralık 2001 tarihinde imzalanan Güvenlik İşbirliği Anlaşması hükümleri çerçevesinde, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Jandarma Eğitim ve Öğretimine İlişkin İşbirliği Protokolü"nün 02 Aralık 2015 tarihinde Doha'da imzalandığıhatırlatıldı.
Türkiye Cumhuriyeti Jandarma Genel Komutanlığı ile Katar Devleti İç Güvenlik Kuvvetleri arasında tesis edilecek iş birliğinin prensip ve çerçevesini belirlemek maksadıyla hazırlanan protokol ile eğitim faaliyetlerinin planlama, koordinasyon ve icrasına ilişkin hususlar ve tarafların görev ve sorumlulukları belirlendiği ifade edildi.
İki ülkenin protokol çerçevesinde işbirliği yapacağı alanlar şöyle sıralanıyor.
- Birlik, karargah ve kurumlara ziyaretler,
- Tarafların okul, eğitim merkezi ve birliklerinde karşılıklı verilecek eğitim (lisan eğitimi dahil) ve öğretim,
- İç güvenlik eğitimi, kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele eğitimi, toplumsal olaylara müdahale eğitimi, askeri kolluk görevlerine yönelik eğitimler ve mobil eğitim timi görevlendirmeleri,
- Her iki tarafın birlik, karargah ve kurumlarında verilecek görev başı eğitimi,
- Tarafların okul, eğitim merkezi ve birliklerinde karşılıklı verilecek kurslar,
- Eğitimde kullanılan teçhizat ve eğitim yardımcı malzemelerinin geliştirilmesinde karşılıklı yardımlaşma,
- Müşterek konularda tecrübe ve bilgi mübadelesi ile teknolojik iş birliği,
- Eğitim-öğretim ve teknik-lojistik konularda bilgi ve tecrübe aktarımı maksadıyla "danışmanlık hizmeti" sağlanması,
- Genelkurmay Başkanlığına bağlı eğitim ve öğretim kurumlarında eğitim, öğretim ve kurs görmek üzere personel gönderilmesi.
Tasarının gerekçesinde ise şöyle deniyor:
“28 Nisan 2016 tarihinde Doha’da imzalanan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Katar Topraklarında Türk Kuvvetlerinin Konuşlandırılmasına İlişkin Uygulama Anlaşması ile egemenlik, eşitlik, karşılıklı saygı üzerine ve ulusal mevzuat ile uluslararası hukukun kapsamı dâhilinde, Katar’ın askerî kurumlarının modernizasyonu, askerî eğitim ve öğretim alanında işbirliğinin çeşitlendirilmesi, tatbikat, eğitim ve öğretim vasıtasıyla Katar Silahlı Kuvvetlerinin savunma imkân ve kabiliyetlerinin geliştirilmesinin desteklenmesi ve icra edilecek müşterek eğitim ve tatbikatlar ile iki ülkenin birlikte çalışabilirlik ve eşgüdümünün artırılarak bölgesel ve küresel barışa katkı sağlanması ve iki tarafın yazılı mutabakatı ile uygun bulunacak diğer görevlerin yerine getirilebilmesi maksadıyla bu işbirliği uygulamasının ayrıntılarının, müteakiben akdedilecek protokoller ve diğer düzenlemeler ile belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Diğer yandan aradan geçen süre zarfında söz konusu Anlaşmanın 3’üncü maddesinin 2’nci paragrafında geçen Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığının yeni statüsü nedeniyle Anlaşmanın kısmen tadil edilme ihtiyacı hasıl olmuştur. Bu itibarla anılan Anlaşmanın Tadili Hakkında Protokol iki taraf arasında 10 Kasım 2016 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.”
Katar ile snlaşmaya göre; müşterek bir karargah, koordinatör heyet, destek unsurları, kara unsuru, deniz unsuru, hava unsurundan müteşekkil taraf devletlerin mutabakatı neticesinde belirlenecek miktarda Türk Kuvveti Katar Devletinde konuşlanacak.
Gönderilecek personelin görev süresi Türk tarafınca belirlenecek ancak koordinatör heyet personeli en az iki yıl görev yapacak şekilde görevlendirilecek.
Anlaşmaya göre misyonun ne olduğu da şu ifadelerle tanımlanıyor:
“Birliğin asli görevi gerçekleştirilecek müşterek/birleşik tatbikatlar ve eğitimler vasıtasıyla Katar’ın savunma imkan ve kabiliyetlerinin geliştirilmesini desteklemek her iki tarafın da mutabakatına tabi olarak diğer ülkelerin silahlı kuvvetleri ile eğitim/tatbikatlar icra etmek ve üzerinde mutabık kalınacak terörizmle mücadele ile uluslararası barışı destekleme harekatlarına katkı sağlamak ve iki tarafın yazılı mutabakatı ile uygun bulunacak diğer görevlerdir.”
