Kanada’da tütün devleri, sigaranın sağlık risklerini gizlemekle suçlandıkları yıllarca süren davalara son vermek için 23,6 milyar dolarlık bir anlaşmaya hazırlanıyor. Philip Morris, British American Tobacco ve Japan Tobacco’nun önerilen bu anlaşma kapsamında Kanada’daki sigara kullanıcıları ve sağlık birimlerine toplam 32,5 milyar Kanada doları ödemesi planlanıyor.
YILLAR SÜREN MÜCADELE SONUNDA ANLAŞMA
Kanada’da sigara üreticileriyle ilgili hukuki mücadele neredeyse on yıldır devam ediyor. 2015 yılında bir Quebec mahkemesi, sigara firmalarının uzun yıllardır tütün ürünlerinin kansere yol açtığını bildikleri halde bu bilgiyi müşterilerinden gizlediğini tespit etmişti. Bu karar, Kanada’daki sigara üretim operasyonlarını iflasa sürükleyerek yıllar süren müzakerelerin kapısını araladı. Mahkeme tarafından atanan bir arabulucu tarafından önerilen bu yeni anlaşma, uzun bir sürecin sonunda tütün devlerini hesap vermeye zorlayabilir.
MİKTARLAR HENÜZ NETLEŞMEDİ
Philip Morris CEO’su Jacek Olczak, anlaşma önerisiyle ilgili olarak, "Plana dair önemli sorunlar çözülmeyi bekliyor ancak yasal sürecin yakında tamamlanacağını umuyoruz" dedi. Kanada’da Rothmans, Benson & Hedges markası altında faaliyet gösteren Philip Morris ve diğer tütün şirketlerinin ne kadar ödeme yapacağı henüz netleşmedi. Anlaşmanın kabul edilmesi halinde, sigara kullanıcılarına ve mirasçılarına 6,5 milyar Kanada doları doğrudan tazminat ödenecek, Quebec’te dava açanlara ise yaklaşık 4 milyar Kanada doları ayrılacak.
TÜTÜN ŞİRKETLERİNE KARŞI BİR İLK
Bu önerinin hayata geçmesi durumunda, küresel çapta tütün devlerine karşı açılan davalarda mağdurlara doğrudan tazminat ödenen ilk örnek olacak. Quebec Tütün ve Sağlık Konseyi tarafından yapılan açıklamada, önerinin kabul edilmesi halinde hükümet sağlık birimlerinin de 24 milyar Kanada doları alacağı belirtildi. 1998 yılında sigara üreticilerine dava açan sigara kullanıcıları, 2015 yılında Quebec mahkemesinden 15 milyar Kanada doları tazminat kararı almıştı. Bu karar 2019 yılında onaylanmıştı.
ANLAŞMANIN OYLAMASI ARALIK AYINDA
Anlaşma planı Aralık ayında oy birliğine sunulacak ve kabul edilmesi halinde önümüzdeki yılın ilk yarısında bir duruşma düzenlenmesi bekleniyor. Davacıları temsil eden Trudel Johnston & Lespérance hukuk firması, çoğu alacaklının anlaşmayı destekleyeceğinden emin olduklarını bildirdi. Ancak bazı sağlık savunucuları, anlaşmanın kamu sağlığı açısından yeterli olmayabileceğini belirterek, tütün şirketlerinin yeni mağdurlar yaratma tehlikesine dikkat çekti.
