Kalp ve damar hastalıklarından korunmak için neler yapmalıyız? Kalp ve damar hastalıkları dünyada en çok ölüme yol açan hastalıkların başında gelmektedir. Bu hastalıklardan korunmak için bazı risk faktörlerini azaltmak veya ortadan kaldırmak gerekmektedir. Bu risk faktörlerinden bazıları doğuştan veya yaşam boyu edinilmiş olabilir. Bunlar arasında ailesel yatkınlık, erkek olmak ve yaşlılık sayılabilir. Ancak bunların yanında değiştirebileceğimiz ve kontrol edebileceğimiz başka risk faktörleri de vardır. Bunlar şunlardır:
-Düzenli egzersiz yapmak
Egzersiz yapmak kalp ve damar sağlığı için çok önemlidir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz yapılması tavsiye edilir. Bu egzersiz hızlı yürüme gibi olabilir. Ya da haftada 75 dakika yoğun şiddette aerobik egzersiz yapılabilir. Bu da koşu gibi bir aktivite olabilir. Bunun yanında haftada 2 veya 3 kez hafif ağırlık çalışmaları da yapılmalıdır. Ayrıca bahçe işleri, ev işleri, asansör yerine merdiven kullanma veya köpek gezdirme gibi fiziksel aktiviteler de kalp ve damar sağlığına katkı sağlar.
-Sağlıklı beslenmek.
Sağlıklı beslenmek kalp ve damar hastalıklarından korunmada çok etkilidir. Beslenme alışkanlıklarımıza dikkat ederek kan basıncını ve kolesterol seviyesini düşürebilir, şeker hastalığı riskini azaltabiliriz. Peki sağlıklı beslenme hangi gıdaları içerir? Sebze, meyve, bakliyat, yağsız et ve balık, tuzsuz ve kavrulmamış kuruyemiş, zeytinyağı ve avokado yağı, süt, yoğurt, yumurta sık tüketmemiz gereken gıdalardır. Tuz ve tuzlu yiyecekler, şeker ve şekerli içecekler, yüksek karbonhidratlı yiyecekler (hamur işi), alkol, işlenmiş gıdalar, trans yağlar ise tüketmememiz veya çok az tüketmemiz gereken gıdalardır.
-Sigarayı bırakmak.
Sigara kalp ve damar hastalıkları için en büyük tehlikelerden biridir. Sigara içmek kalp ve damarlara ciddi zarar verir. Ayrıca sigara içmek kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltır ve bu da kan basıncının ve kalp atım hızının artmasına sebep olur, kalbi yorar. Sigara içmek genç yaşta ölümcül kalp krizi riskini artırır.
-Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak.
Özellikle 40 yaşından sonra düzenli sağlık kontrolleri yapılması çok önemlidir. Her yıl bir kez tansiyon holteri takarak kan basıncının kontrolü yapılmalıdır. Altı ayda bir yapılan kan testlerinde kolesterol ve açlık kan şekeri değerlerine bakılmalıdır.
-Yeterli uyku almak.
Uyku yetersizliği kilo artışına, kan basıncının yükselmesine, kalp krizi, şeker hastalığı ve depresyona neden olabilir. Yetişkinlerde günde en az 7 saat uyku gereklidir. Uyku yetersizliğinin nedenlerinden biri de uykuda solunumun durmasıdır (obstrüktif uyku apnesi). Bu durum horlayan kişilerde daha sık görülür. Obstrüktif uyku apnesi kalp ve damar hastalıkları ve ritim bozuklukları riskini artırır. Kilo vermek ve solunum yollarını açık tutan bir cihaz (cPAP) kullanmak uyku apnesi olan kişiler için faydalı olabilir.
-İdeal kiloyu korumak.
Fazla kilolu olmak (özellikle bel bölgesinde) kalp ve damar hastalığı riskini yükseltir. Ayrıca kan basıncını, kolesterolü ve şeker hastalığı riskini artırır. Vücut kitle indeksi bir kişinin obez olup olmadığını gösterir. Eğer vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde ise, kişi fazla kilolu kabul edilir. Bu durumda bel çevresi de ölçülmelidir. Eğer erkeklerde bel çevresi 101.6 cm ve kadınlarda 88.9 cm üzerinde ise, kişi kalp ve damar hastalıkları için riskli gruptadır.
-Stres kalp ve damar sağlığı için zararlıdır.
Sürekli stres kan basıncını yükseltir ve kalp ve damar hastalıkları riskini artırır. Stresle başa çıkmanın yanlış yolları, örneğin aşırı yemek, alkol veya sigara kullanmak, kalp ve damar hastalığı riskini daha da yükseltir. Stresle başa çıkmanın doğru yolları ise şunlardır: iş hayatında planlı ve düzenli olmak, karşılaşılabilecek sorunlara karşı önlem almak, kişisel olarak düzenli egzersiz yapmak, yoga veya meditasyon gibi rahatlama teknikleri uygulamak. Bu yollar stresi azaltmakta ve kalp ve damar sağlığını korumakta çok etkilidir.
