Türkiye'de her yıl yaklaşık 170 bin kişi kalça kırığı yaşıyor. Kalça kırıkları, özellikle yaşlılarda ciddi bir tehlike oluşturuyor. Bunun en büyük sebeplerinden biri de çevresel faktörler nedeniyle oluşan düşme ve kaza durumları.
Kalça kırıkları, ileri yaş grubu, yani geriatrik hastaların en çok korktuğu durumlardan biri. Çünkü kırık nedeniyle uzun süre yatakta kalmak zorunda olan hastalar, bunun yanında ortaya çıkan ek sorunlar yüzünden hayatlarını kaybedebiliyorlar.
Kalça kırıklarında hastanın sağlık durumu elverişliyse, en kısa zamanda ameliyat olması, hastanın yatak bağımlısı olmasını engelliyor ve böylece ölüm tehlikesini de düşürüyor.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Tuncay, kalça kırıklarının sadece dış mekanlarda değil, ev içinde de çok sık yaşanabildiğini belirterek, özellikle püsküllü halı gibi hastanın ayağının takılmasına neden olabilecek şeylerden uzak durulması gerektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Tuncay, toplumda en yaygın ortopedik yaralanmaların başında gelen kalça kırıklarıyla ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Kalça kırıklarının büyük travmalarla her yaşta, çocukluk dönemi dahil görülebildiğini vurgulayan Prof. Dr. Tuncay, “Fakat küçük travmaları ele aldığımızda, bizim için sorun yaratan grup 65 yaş ve üzerindeki kişilerdeki kalça kırıkları. Ülkemizde her yıl ortalama 170 bin civarında kalça kırığı olayıyla karşılaşıyoruz. İleri yaş, kadın cinsiyet, nörolojik rahatsızlıklar, göz ve görme sorunları, en önemli risk unsurları olarak sayılabilir. Yaşlı hastalarımızda özellikle katarakt olmak üzere görme sorunları ortaya çıktığı için, bu yüzden düşmeler çok sık oluyor” diye konuştu.
AMELİYATTA İLK 24 SAATİN ÖNEMİ
Prof. Dr. Tuncay, yaşlı bireylerde kalça kırığı riskini artıran çevresel düzenlemelerin ve görme problemlerinin önemine dikkat çekti ve şunları söyledi:
- Ayağa takılma ihtimali olan halılar, halı kenarları veya püskülleri, uygun olmayan kaldırım taşları gibi etkenler kalça kırığına yol açabiliyor. Kalça kırığı, yaşlı hastalarımızın en çok endişelendiği sorunlardan biridir. Menopoz sonrası kemikler zayıflayan kadın hastalarda, erkeklere nazaran kırık riski daha fazladır. Kalça kırığı geçiren hastaların psikolojisi de olumsuz etkileniyor. Bu yüzden amacımız, hastaları bu zorlu süreçten psikolojik olarak en kısa sürede kurtarmaktır. Bunun için de hastaları mümkün olan en kısa sürede ameliyat edip ayağa kaldırmamız ve hareket ettirmemiz şarttır. Eğer ilk 24 saat içinde (koşullar elverişliyse) hastayı ameliyat edip ayağa kaldırabilirsek, iyileşme süreci daha hızlı olur ve hastayı kaybetme ihtimalimiz de azalır.
KALÇA KIRIĞINA BAĞLI ÖLÜMLER YENİ TEKNOLOJİLERLE AZALDI
- Hasta yatağa bağımlı kalırsa, durumu daha da kötüleşir, sırtında yaralar oluşur, akciğerinde sıvı toplanabilir ve hastanın ikincil nedenlerle ciddi sorunlar yaşayarak kaybedilmesi riski artar. Maalesef hastaların en kısa zamanda ameliyat edilmesi oranı çok yüksek değildir. Çünkü ileri yaş hastalarında genellikle tek bir sorun yoktur. Kalp, tansiyon, kan sulandırıcı ilaç kullanımı gibi ek sorunlar; bunların düzeltilmesi, hastanın ameliyata hazır hale getirilmesi her zaman ilk 24 saat içinde mümkün olmayabiliyor. Fakat yeni teknolojiler sayesinde, daha kaliteli ve güvenli protezler, implantlar ve robotik sistemler kullanılmaya başlandı. Bu da cerrahiye bağlı oluşabilecek komplikasyonları azalttı. Bu sayede hastaların yaşam süresi de uzadı.
20’Lİ YAŞLARDA ÖNLEM ALMAK GEREKLİ
- Kemik sağlığımız için kalsiyum ve D vitamini seviyemizi normal veya normalin üzerinde tutmamız lazım. Bu, 65 yaşından sonra alacağımız kalsiyum ve D vitamini takviyeleriyle sağlanmaz. Asıl önemli olan, özellikle kadınlarda, 20'li 30'lu yaşlarda kemiklerimize yeterli kalsiyum depolamaktır. Bu nedenle 20'li 30'lu yaşlardaki kadınlar kalsiyum açısından zengin beslenmeye özen göstermeliler. İleri yaş hastalarımız da göz ve nörolojik kontrollerini ihmal etmemeliler. 75 yaşından sonra kalça kırığı yaşamamak için iki önemli önlem daha alabiliriz: Birincisi evde yapabileceğimiz basit ve temel güç ve denge egzersizleri. İkincisi de evde alabileceğimiz fiziksel tedbirler. Mesela zeminin düzgün olması, uygun halı seçimi, merdiven varsa tutacak takılması, banyo ve tuvalette de tutacakların olması gibi.
