Kabızlık her yaş grubunda ve cinsiyette ortaya çıkabilen bir durum. Kadınlarda erkeklere göre daha sık meydana geliyor. Normalde bir kişinin haftada en az 3 defa büyük abdeste çıkması gerekir. Dışkılama sıklığı kişinin metabolizma hızına göre farklılık gösteriyor. Bazı bireyler günde 3 defa büyük abdeste çıkarken, diğerleri haftada 3 defa çıkabilir.
RİSKLİ KABUL EDİLEN DURUMLAR HANGİLERİ
Sağlıksız beslenme programları ya da fiziksel aktivite eksikliği konstipasyon için temel risk faktörleri arasında yer alır. Bu durumlar dışında diğer birçok durumda da konstipasyon gelişimine zemin hazırlayabiliyor:
YATAĞA BAĞIMLILIK
Omurilik travmaları gibi çeşitli sağlık sorunları nedeniyle yatağa bağımlı bir hayat süren kişilerde bağırsak hareketleri olumsuz şekilde etkilenerek kabızlık gelişimine neden olabilir.
HAMİLELİK
Gebelik dönemi içerisinde vücutta meydana gelen hormonal değişiklikler ve bebeğin sindirim sistemi organları üzerine baskı yapması nedeniyle kabızlık gelişimi için riskli kabul edilir.
65 YAŞIN ÜZERİNDE OLMAK
Hem fiziksel aktivite süresinin azalması hem de altta yatan çeşitli sağlık sorunları nedeniyle ileri yaş grubu insanlar kabızlık gelişimi için riskli kabul edilir. Bu yaş grubunda hastalıklara ve egzersiz azlığı dışında beslenme kalitesi ile ilgili sorunlar da kabızlık gelişiminde rol oynayabilir.
KABIZLIĞIN NEDENLERİ NELERDİR
Kalın bağırsak olarak da bilinen kolonun vücuttaki temel görevi sindirim sisteminde ilerlemekte olan besin artıklarından suyun emilimini ve dışkı oluşumunu sağlamaktır. Kolon kasları, sindirim artığı maddeleri peristaltizm olarak isimlendirilen hareketler ile sindirim kanalının en son kısmı olan rektuma ilerletir. Dışkı kolonda uzun süre kalırsa sertleşir ve ilerlemesi zorlaşır. Kabızlığın nedeni çoğu zaman tam olarak tespit edilemez. Kabızlığa yol açan en sık sebepler arasında yeterli sıvı alımının olmaması, lifli gıdalar açısından fakir diyet ve hareketsiz yaşam sayılabilir.Liften zengin gıdalar genel olarak bitkisel ürünlerdir. Beslenme ile birlikte alınan lif, dışkının kıvamının oluşmasında rol oynar. Lifli besinler dışkının yumuşak olmasında ve sindirim kanalı boyunca kolay hareket etmesine katkıda bulunur.
Bağırsaklarda tıkanıklığa yol açan polipler ya da kitlesel oluşumlar
Hormonal denge değişiklikleri
Bağırsak hareketlerinde yavaşlamaya neden olan çeşitli metabolik ve sindirim sistemi hastalıkları
Crohn ve divertikülit gibi iltihapla seyreden bağırsak hastalıkları
Hamilelikte kabızlık daha sık görülmektedir. Bunun nedeni gebelikte salgılanan hormonların etkisidir. Yine gebeliğin son dönemlerinde büyüyen rahmin bağırsağın rektum adı verilen son kısmına baskı yapması bir diğer kabızlık nedenidir.
Stres, sindirim sistemindeki kasların koordine şekilde çalışmasını engelleyen nörolojik ve musküler sağlık sorunları ve sedanter yaşam tarzı (hareketsizlik) da kabızlığa neden olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
KABIZLIK BELİRTİLER NELER?
Normal bağırsak hareketleri tanıma kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bir günde 3 kez ile haftada 3 kez arasında değişen sıklıkta defekasyon yapılması normal olarak kabul edilir.
Kabızlığa çoğu zaman başka belirtiler de eşlik eder. En sık görülen belirtiler dışkıda sertlik, dışkılama güçlüğü, karın ağrısı, iştahsızlık, karında şişlik, dışkıda kan ve halsizliktir. Bunların dışında kronik olarak kabızlık çekenlerde hemoroid ya da basur adı verilen rahatsızlık ortaya çıkabilir. Basur, makat çevresindeki damarlarda genişleme meydana gelmesi durumudur. Bu rahatsızlıkta anüs çevresinde kaşıntı, şişlik ve ağrı görülür.
