SERKAN TALAN / YENİÇAĞ – ÖZEL HABER
Sayıştay denetçilerinin İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü için hazırladığı 2019 Denetim Raporu’nda tespit edilen en çarpıcı usulsüzlük Teknoparkın yönetici şirketine kamu binalarının bedelsiz tahsis edilmesi oldu.
Sayıştay’ın raporuna göre, enstitü ile yönetici şirket arasında 2003 yılında imzalanan protokole göre, teknoparkın 2 binasından elde edilecek gelirin bir kısmı enstitüye verilecekti. Protokolde ayrıca enstitüye metrekare başına 3 dolarlık kira geliri verileceği belirtilmişti. 2004 yılında imzalanan protokolde ise aynı durum geçerli olurken, 2010 yılında imzalanan ek protokol ile birlikte binalardan biri misafirhane ve sosyal tesis olarak yönetici şirkete bedelsiz olarak verildi.
Sayıştay’ın raporunda bahsi geçen konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:
“Daha sonra düzenlenen 04.01.2005 tarihli Protokolde ise A-3 bina inşaatının belirlenen bir şirket tarafından yap-işlet-devret yöntemiyle tamamlanması, hesaplanan 1.180.000 Dolarlık inşaat maliyetinin bu şirketçe üçüncü kişilere yapılacak kiralamalardan karşılanması veya 8 yıllık sürenin dolması sonucunda A-3 binasının Kuruma devredilmesi düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye karşın bu güne kadar Kuruma bir devir olmamıştır. Yönetici Şirket Yönetim Kurulunun 13.06.2007 tarihli toplantısının 36/3’üncü maddesi doğrultusunda A-3 binasındaki 15 ve 16 no.lu ofis kiralarının %80’inin Kuruma ödenmesine karar verilmiş ancak bu ödemeler de daha sonra düzenlenen 26.10.2018 tarihli protokol ile sonlandırılmıştır.
Bahse konu, 26.10.2018 tarihli Protokol ile A-1 ve A-2 binaları Yönetici Şirkete bedelsiz tahsis edilerek bedel alınmasından vazgeçilmiştir. Bu Protokolde geçmiş borçlar da bu binalara yapılan masraflardan mahsup edilmiştir. Kurum Yönetim Kurulunun 21.05.2019 tarih ve 19/10 sayılı Kararı ile de Teknopark bölgesindeki Kuruma ait A-5 binasındaki atölye alanı Yönetici Şirkete bir projede kullanılmak üzere 18 ay süreyle bedelsiz olarak tahsis edilmiştir.”
BEDELSİZ TAHSİSİ KANUNA AYKIRI
Sayıştay, raporunda söz konusu devir işleminin Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’ne aykırı olduğu belirtilerek söz konusu binaların kullanım bedellerinin tahsilatının yapılması gerektiğinin altı çizildi.
KANUNA AYKIRI İHALE
Sayıştay’ın İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile ilgili hazırladığı denetim raporundaki bir başka bulgu ise kanuna aykırı olarak pazarlık usulüyle ihale yapılması oldu. Sayıştay’ın raporuna göre, 3 bin 923 metrekarelik arazinin 2017 yılında pazarlık usulüyle yapılan ihaleyle 3 yıl süre için KDV hariç aylık 55 bin liraya kiraya verilmesi kanuna aykırı bulundu. Sayıştay’ın raporunda söz konusu ihalenin kapalı ya da açık ihaleyle yapılması gerektiğini belirtilerek, söz konusu yöntemin neden kanuna aykırı olduğu şu sözlerle özetlendi:
“2886 sayılı Devlet İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütüleceği, 36’ncı maddesinde ise, bu Kanunun 1’inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu, ancak 44’üncü maddede gösterilen işlerin belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45’inci maddede gösterilen işlerin açık teklif usulüyle, 51’inci maddede sayılan işlerin pazarlık, 52’nci maddede gösterilen işlerin de yarışma usulüyle yaptırılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Kanunun 51/g maddesinde, kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlerinin pazarlık suretiyle yapılabileceği belirtilmektedir. Bu durumda, taşınmazların pazarlık usulü ile kiraya verilebilmesi için, taşınmazın Devletin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan olması, işin özelliği, idareye yararlı olması veya ivediliği gereği kapalı ya da açık teklif yöntemlerinin kullanılamıyor olması gerekmektedir. Devlete ait taşınmazlar kavramının karşılığı olan, genel bütçeli kuruluşlara ait taşınmazlar yani tapuda Maliye Hazinesi adına kayıtlı taşınmazlar dışında uygulanması mümkün değildir.”
