Emekli maaşına yapılan zamma rağmen maaşı 7 bin 500 lira olan milyonlarca emekli zamdan yararlanamadı. Milyonlarca emeklinin yaşadığı mağduriyet ‘kök aylık’ tartışmalarını da beraberinde getirdi.
Birgün gazetesi yazarı Aziz Çelik, SGK’nın yıllardır emeklilere yanlış bilgi verdiğini ve ‘kök aylık’ konusundaki doğruları yıllardır sakladığını söyledi. Çelik, SGK’dan almaya çalıştığı bilgileri mahkeme yoluyla elde ederek emeklilerin ‘kök aylığını’ açıkladı. Çelik, işçi emeklileri için en düşük kök aylığın Temmuz 2023 itibariyle 4 bin 324 lira olduğunu söyledi. Çelik, “. Bu aylığa yüzde 5 ek ödeme eklenecek. Eğer zamlı aylık 7 bin 500 TL’den düşük olursa kalan miktarı Hazine tamamlayacak” ifadelerini kullandı.
Aziz Çelik’in “‘Büyük sırrı’ yargı kararıyla öğrendim! En düşük emekli aylığı gerçeği!” başlıklı yazısından ilgili bölüm şöyle:
Nihayet artık o büyük “devlet sırrını” (!) biliyorum. SGK’den yargı kararıyla öğrendiğim bilgiye göre en düşük işçi emekli aylığı (emeklinin kendisi için) Mayıs 2022 dönemi için 1.869 TL’dir. Neden Mayıs 2022? Çünkü bilgi edinme başvurusunu o tarihte yaptım. SGK 10 Temmuz 2023 tarihli yazısında güncel en düşük emekli aylığını vermek yerine başvuru tarihindeki en düşük emekli aylığını bildirdi. Bu konuda bile işi yokuşa sürmeyi tercih ettiler. Peki güncel en düşük emekli aylığı (Hazine katkısı, tamamlama işlemi hariç) nedir? Bunu bulmak kolay. Emekliler Temmuz 2022’de yüzde 42,4, Ocak 2023’te yüzde 30 ve Temmuz 2023’te yüzde 25 zam aldılar. Böylece Temmuz 2023’te yüzde 25 zamlı en düşük işçi emekli kök aylığı 4 bin 324 TL oldu. Bu aylığa yüzde 5 ek ödeme eklenecek. Eğer zamlı aylık 7 bin 500 TL’den düşük olursa kalan miktarı Hazine tamamlayacak.
İşte bu yüzden Temmuz ayında milyonlarca emekli sıfır çekti! Yüzde 25 zamma rağmen sıfır zam aldı. Milyonlarca emekli 7 bin 500 TL’ye tamamlanan aylıkları üzerinden değil kök aylıkları üzerinden zam aldı. Zamlı kök aylıkları 7 bin 500 TL’den az olanlar sıfır zam almış oldu. Yıllardır bu gerçeği öğrenmeye çalışıyordum. SGK’nin resmi internet sitesinde kamuoyuna yansıttığı en düşük emekli aylığı gerçek durumu yansıtmıyordu. SGK’nin dava yoluyla verdiği bilgiye göre, en düşük emekli aylığı ocak-haziran döneminde bin 869 TL iken internet sitesine göre 3 bin 166 TL’dir. SGK yıllardır en düşük emekli aylığı bilgisini gizlemeye çalıştı. Ancak yargı kararıyla gerçekler ortaya çıktı. En düşük emekli aylığının 4 bin 300 TL civarında olduğu anlaşıldı. Asgari ücretin 11 bin 400 TL olduğu bir ülkede asgari emekli aylığının 4 bin 300 TL olması korkunç bir durumdur. Emekli aylıkları asgari ücretin yüzde 40’ının altına düşmüş durumda. Bunun nedeni emekli aylık bağlama oranlarının 5510 sayılı yasayla 2008 yılında düşürülmesidir. Emekli aylıkları çok düştüğü için bu korkunç tablo karşısında esaslı bir çözüm yerine tamamlama (yama) işlemini icat ettiler.
Tamamlama işlemi ile emekli zamları kök aylıklara yapılıyor ve ardından tamamlama işlemi Hazine tarafından yapılıyor. Ancak zamla birlikte tamamlama miktarı da artmayınca milyonlarca emekli için büyük bir tuzak ortaya çıkıyor. İşte Temmuz 2023’te de böyle oldu. Tamamlama sınırı olan 7 bin 500 TL artırılmadı. Böylece milyonlarca emekli sıfır zam aldı. SGK’nin yıllarca sakladığı asgari emekli aylığı bilgisinin yargı kararıyla gün yüzüne çıkmasıyla mesele daha da netleşti. Bu ülkede gerçek emekli aylığı 4 bin 300 TL civarında olan emekliler var. Bu emekli aylığı miktarı 2008 emekli reformunun sonucudur! AKP hükümetleri eseriyle övünebilir! 2008’de bu korkunç düzenleme yapılırken uyarmıştık. “Böyle giderse emekli aylıkları asgari ücretin yarısının altına geriler” demiştik. Maalesef öyle oldu!
