İstanbul, sanat ve bilimin kesiştiği benzersiz bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Daha önce hiç seyahat etmemiş dört kişinin ilk uçuş deneyimlerinden elde edilen beyin dalgaları, ileri teknolojiyle ölçülerek duygu değişimlerinin görsel bir şölene dönüştüğü bu sergi, ziyaretçileri insan zihninin derinliklerine davet ediyor.
Proje, Türk Hava Yolları’nın küresel vizyonu ve Refik Anadol’un yenilikçi sanat anlayışını bir araya getiriyor.
Brezilya’dan Amazon yerlisi Tuikuru’nun Tokyo sokaklarındaki macerası, Kenya’dan Esther’in İstanbul’un tarihi dokusundaki keşfi, Avustralyalı Sahar’ın Göbeklitepe ve Kapadokya’daki yolculuğu ve İzlandalı Sigurbjörn’ün Ürdün’ün büyüleyici çöllerindeki deneyimi, bu eserin temelini oluşturuyor.
Neuroelectrics firmasının EEG (elektroensefalografi) sensörleri ve Empatica Watch gibi ileri cihazlarla toplanan biyolojik veriler, Anadol’un ekibi tarafından yapay zeka destekli algoritmalarla işlenerek dinamik dijital tablolara dönüştürüldü.
Oxford Üniversitesi’nden nörobilimci Prof. Susan Greenfield, projeyi “insan beyninin seyahatle nasıl dönüştüğünün görsel bir kanıtı” olarak nitelendirdi.
Greenfield, “Bu çalışma, yeni deneyimlerin beyin dalgalarını nasıl etkilediğini ve duygusal tepkilerin evrensel doğasını ortaya koyuyor. Seyahat, yalnızca fiziksel bir hareket değil, aynı zamanda zihinsel bir uyanış” dedi.
Araştırmalar, ilk kez seyahat eden bireylerin beyinlerinde dopamin ve serotonin gibi mutluluk hormonlarının salgılanmasında belirgin bir artış olduğunu gösterdi.
2023’te Nature Neuroscience dergisinde yayımlanan bir makale, yeni ortamların beyindeki ödül sistemini harekete geçirdiğini ve bu etkinin uzun süreli olduğunu doğruladı.
Harvard Üniversitesi’nden teknoloji ve toplum uzmanı Prof. Sherry Turkle, “Inner Portrait, dijital sanatın insan hikayelerini nasıl ölümsüzleştirebileceğinin bir örneği. Bu, teknolojinin soğuk bir araç olmaktan çıkıp duygusal bir köprü haline geldiği bir an” yorumunda bulundu.
Projenin bir diğer dikkat çekici yanı, 220 kişilik uluslararası bir ekibin emeğiyle ortaya çıkması ve Türk Hava Yolları’nın kültürler arası bağları güçlendirme misyonunu yansıtması.
Sergi, 2025 boyunca dünya çapında farklı şehirlerde sanatseverlerle buluşacak. Ayrıca, BAFTA ödüllü yönetmen Jennifer Peedom’un imzasını taşıyan ve projenin perde arkasını anlatan 30 dakikalık bir belgesel, dijital platformlarda izleyiciyle buluşmaya hazırlanıyor.
UNESCO’nun kültürel miras uzmanı Dr. Mechtild Rössler ise projeyi “kültürel bir devrim” olarak tanımladı:
“Inner Portrait, teknolojinin insanlığın ortak deneyimlerini nasıl birleştirebileceğini gösteriyor. Bu, modern çağın sanat anlayışını yeniden şekillendiriyor.”
İstanbul’daki bu sergi, hem sanat tutkunlarını hem de bilim meraklılarını büyüleyecek bir deneyim sunarken, seyahatin insan ruhundaki izlerini gözler önüne serdi.
